Matka Boska z Dzieciątkiem

Dzieje zabytku

Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem powstał zapewne w drugiej połowie XVII wieku. Pierwotnie znajdował się w ołtarzu bocznym w nawie, w którym został wymieniony w aktach wizytacji z 1730, 1748 i 1766 roku. Nie wiadomo w jakim okresie obraz przeniesiono do kaplicy i umieszczono w tamtejszym ołtarzu. W 2015 roku podczas konserwacji retabulum w kaplicy odnowiono również obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym. Twarze postaci malowane są na płótnie, pozostałe elementy są płaskorzeźbione. W centrum kompozycji całopostaciowe przedstawienie Matki Boskiej z Dzieciątkiem stojącej na globie i sierpie księżyca. Maria ukazana jest frontalnie, z opuszczoną głową skierowaną w lewo, prawą, ugiętą rękę trzyma z przodu, lewą podtrzymuje Dzieciątko. Twarz ma owalną, o dużych, okrągłych oczach i nosie, pełnych ustach, okoloną brązowymi włosami. Ubrana jest w srebrzoną, długą suknię oraz długi, złocony płaszcz zarzucony na głowę i ramiona. Dzieciątko ukazane jest w pozycji siedzącej, zwrócone w trzech czwartych w prawo. Lewą ręką przytrzymuje na kolanie kulę, prawą unosi w geście błogosławieństwa. Twarz ma okrągłą, o dużych oczach, małym nosie i pełnych ustach, okoloną jasnobrązowymi, krótkimi włosami. Ubrane jest w luźną, złoconą tunikę. Na głowach obu postaci korony zamknięte, wokół nich nimby zamknięte i gwieździste. Maria i Dzieciątko ukazane na tle kratki wypełnionej taflami lustra. Obraz ujęty złoconą ramą.

Zarys problematyki artystycznej

Ikonografia Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej w sztukach plastycznych wykształciła się w związku z jej kultem długo przed ogłoszeniem dogmatu o Niepokalanym Poczęciu, co miało miejsce dopiero w 1854 roku. Wizerunek Niepokalanej kształtował się na średniowiecznych przedstawieniach Niewiasty Apokaliptycznej, dlatego symbole tej ostatniej, takie jak wieniec z 12 gwiazd czy sierp księżyca, na którym stoi, zostały stałymi elementami ikonografii Immaculaty. Omawiany obraz przedstawia Marię z Dzieciątkiem, a więc nie jest to jeszcze samodzielny wizerunek Immaculaty, który de facto wykształcił się w XVII wieku. Obecność małego Jezusa wskazuje na Boskie Macierzyństwo Marii, które było możliwe wyłącznie dzięki temu, że była ona wolna od grzechu pierworodnego.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Obraz został odnowiony w 2015 roku.

Streszczenie

Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem powstał zapewne w drugiej połowie XVII wieku. Pierwotnie znajdował się w ołtarzu bocznym w nawie, w późniejszym czasie przeniesiono go do kaplicy. Omawiany wizerunek przedstawia Marię z Dzieciątkiem w ikonografii Immaculaty. Obecność małego Jezusa wskazuje na Boskie Macierzyństwo Marii, które było możliwe wyłącznie dzięki temu, że była ona wolna od grzechu pierworodnego.

Bibliografia