Św. Piotr i św. Paweł

Dzieje zabytku

W latach sześćdziesiątych XIX wieku obraz był częścią ołtarza ustawionego w kaplicy Morsztynów.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym w profilowanej, złoconej ramie dekorowanej na bocznych krawędziach kwitnącymi różami. Na płótnie przedstawiono świętych Piotra i Pawła z gołębicą Ducha Świętego. Pierwszy klęczy po lewej stronie zwrócony w trzech czwartych w lewo, spogląda w górę, lewą ręką przytrzymuje krzyż oraz dwa klucze, prawą wyciąga przed siebie. Ma owalną twarz, głęboko osadzone, ciemne oczy, prosty nos i pełne usta. Twarz otacza siwy zarost, a okalające łysinę krótkie włosy kręcą się w loki. Jest ubrany w brązową tunikę, na którą na narzucony niebieski płaszcz okrywający lewą rękę i dolną połowę ciała; stopy bose. Święty Paweł stoi zwrócony delikatnie w prawo, głowę skręca mocniej w tym kierunku. Lewą rękę kładzie na piersi i przytrzymuje nią miecz, prawą pisze w otwartej księdze, która leży przed nim. Ma zatroskany wyraz twarzy, ściągnięte brwi, ciemne oczy, prosty nos i pełne usta. Bujna, brązowa broda opada mu na dekolt, krótkie włosy się kręcą. Jest ubrany w niebieską tunikę i czerwony płaszcz, który otacza lewą rękę, owija się wokół pasa i obejmuje wspomnianą księgę. Lewą stopę trzyma na stopniu, na nogach ma sandały. Przed nim stoi pulpit z rozwijającym się zwojem i zamkniętą księgą, na której wspiera się otwarta. Między świętymi unosi się anioł wskazujący w dół, ubrany w białą suknię i rozwiewający się płaszcz, powyżej widoczna zlatująca, otoczona aniołkami i obłokami gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Wokół świętych surowy krajobraz utrzymany w odcieniach brązu. Przed krzyżem kamienie, w tle skała na której stoi rotunda.

Zarys problematyki artystycznej

Kaplica Morsztynów nosiła pierwotnie wezwanie św. Piotra i św. Pawła. Omawiany obraz został, po namalowaniu umieszczony w stanowiącym część jej wyposażenia ołtarzu nawiązując tematyką jednoznacznie do wezwania kaplicy.
Piotr i Paweł są, tak jak na tym obrazie, często ukazywani razem. Wynika to z ich szczególnej roli wśród apostołów. Jezus uczynił Piotra głową Kościoła, a Paweł po cudownym nawróceniu prowadził z sukcesem pracę misyjną. W kościele katolickim są wspominani jednego dnia – 29 czerwca. Ich najstarsze, wspólne przedstawienie pochodzi z II wieku. Namalowany w połowie XIX wieku ukazuje świętych w ponadczasowych strojach, z atrybutami, dzięki którym można ich rozpoznać.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Dziewiętnastowieczny obraz przedstawiający świętych Piotra i Pawła z gołębicą Ducha Świętego został namalowany najpewniej przez Józefa Pochwalskiego.

Bibliografia