Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Obraz pochodzi ze zwieńczenia ołtarza głównego.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta, ujęty ramą dekorowaną rzeźbionym, stylizowanym rocaille'm. W centrum obrazu znajduje się półpostać świętego zwróconego profilem w lewo. Twarz o starczych rysach, dużych oczach, orlim nosie i zmarszczonym, wysokim czole, okolona gęstą, siwą brodą oraz krótkimi kręconymi włosami. Święty jest ubrany w niebieską tunikę odsłaniającą tors oraz żółto-brązowy, silnie drapowany płaszcz narzucony na ramiona i podtrzymywany z przodu na przedramionach. Apostoł patrzy w stronę znajdującego się w lewym górnym rogu okna (niszy), na którym leżą klucze i stoi figurka koguta. Postać została ukazana na jednolitym brązowym tle. W kolorystyce obrazu dominują tony brunatne.

Zarys problematyki artystycznej

Wizerunek o charakterze reprezentacyjnym ukazuje św. Piotra zgodnie z typową dla niego konwencją ikonograficzną, jako mężczyznę w podeszłym wieku, co podkreślają siwy zarost i włosy oraz pokrywające twarz mężczyzny drobne zmarszczki. Pochodzący z Betsaidy nad jeziorem Genezaret rybak Szymon, syn Jony (Jana) w wieku około 31 lat stał się uczniem Jezusa, przybierając imię Piotr. Przedstawiony na obrazie święty kieruje wzrok ku charakteryzującym go, wyeksponowanym w niewielkiej niszy atrybutom. Para kluczy jest symbolem wielkiego wyróżnienia, jakiego dostąpił, otrzymując od Chrystusa obietnicę kluczy Królestwa Niebieskiego (Mt 16, 19). Niewielka sylwetka koguta natomiast przywołuje chwilę słabości św. Piotra, kiedy publicznie wyparł się Jezusa tuż po jego aresztowaniu. Sytuacja ta została przepowiedziana przez Mesjasza (Mt 26, 31-35; Mk 14, 29-31; Łk 22, 33-34; J 13, 36-38), który zaznaczył, iż zdradzie tej będzie towarzyszyło potrójne pianie koguta (Łk 22, 55-57; Mt 26, 73-75; J 18, 26).

Stylistyka obrazu oddaje charakter malarstwa osiemnastowiecznego o stosunkowo ciemnej, monochromatycznej kolorystyce rozjaśnionej pojedynczymi akcentami jasnych barw. Relatywnie skromna kompozycja oraz sposób jej wykadrowania nadaje wizerunkowi o charakterze reprezentacyjnym wrażenie intymności .

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, w powierzchni malarskiej widoczne krakelury, warstwa werniksu pociemniała.

Literatura

St. Peter, Prince of the Apostles, Catholic Encyclopedia http://www.newadvent.org/cathen/11744a.htm (dostęp: 30.09.2017)

Streszczenie

Charakterystyczne dla stylistyki malarstwa XVIII wieku reprezentacyjne przedstawienie św. Piotra ukazanego z parą typowych dla niego atrybutów – kluczami i kogutem.