Św. Mikołaj

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Miejscowość
Nowy Targ
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Nowy Targ
Parafia
Św. Katarzyny Aleksandryjskiej
Tagi
malarstwo XIX wieku św. Mikołaj
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny północny
Identyfikator
DZIELO/23291
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
XIX wiek
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 102 cm
wysokość – 154 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 147 cm
Szerokość bez ramy – 82 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Obraz św. Mikołaja umieszczony jest w ołtarzu bocznym z XIX wieku, wykonanym w stylu neobarokowym. Ołtarz ponadto zdobi wizerunek św. Barbary (XIX wiek) oraz nowszy św. Teresy od Dzieciątka Jezus z 1932 roku.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem wklęsło-wypukłym z uskokami z przedstawieniem św. Mikołaja ratującego rozbitków. Kompozycja dwustrefowa, wielopostaciowa. W górnej strefie, w centrum kompozycji św. Mikołaj ukazany na tle otoku utworzonego z światła i chmur, zwrócony trzy czwarte w prawo, który prawą ręką czyni gest błogosławieństwa, a w lewej trzyma pastorał. Święty ubrany jest w szaty biskupie: sięgającą do ziemi szarą albę, białą rokietę zakończoną złotą lamelką oraz ozdobny płaszcz z czerwoną podszewką i złotym galonem na obrzeżach; na głowie ma infułę. Twarz okolona jest siwą i długą brodą. Po prawej stronie obrazu znajduje się palma męczeństwa i zamknięta księga w ciemnej oprawie, a na niej ułożone rzędem trzy złote kule. W dolnej strefie, w morskiej fali, na zatopionej częściowo łódce z przewróconym, wysokim, białym żaglem widoczna jest grupka tonących ludzi. Po lewej mężczyzna siedzący na końcu łódki, zwrócony trzy czwarte w lewo, z wiosłem w rękach, z głową skierowaną w stronę św. Mikołaja. Ubrany jest w niebieską suknię z podwiniętym rękawem oraz przerzucony przez lewe ramię czerwony płaszcz, okrywający prawie całą postać. Twarz ukazana z prawego profilu, włosy i broda siwe, długi i wąski nos. Obok niego mężczyzna ukazany od pasa w górę, ratujący tonącą kobietę i dziecko. Ubrany jest w czerwoną szatę, zarzuconą na prawe ramię i otulającą prawie całą postać. Kobieta do piersi zanurzona w morskiej fali, zwrócona trzy czwarte w prawo, z rękoma wzniesionymi ku górze i głową skierowaną w stronę św. Mikołaja. Ubrana jest w niebieską szatę, odsłaniającą piersi. Twarz okrągła; małe usta; długi i wąski nos, niskie czoło. Włosy ciemne, długie, z przedziałkiem na środku. Na jej lewym ramieniu nagie niemowlę, zwrócone trzy czwarte w prawo, z rękoma wzniesionymi ku górze. Kolorystyka bogata, z przewagą barw błękitu i czerwieni. Rama drewniana, profilowana, złocona, od góry zamknięta łukiem wklęsło-wypukłym z uskokami i ozdobiona girlandą utworzoną z kampanul i kwiatów.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz formalnie nawiązuje do dzieł wykonywanych w XIX wieku, jednak z powodu braku źródeł archiwalnych dotyczących powstania płótna nie udało się dotąd ustalić jego autora. Przedstawia św. Mikołaja, biskupa Miry, który żył na przełomie III i IV wieku. Trzy złote kule, która leżą na księdze symbolizują dar, jaki św. Mikołaj ofiarował trzem ubogim pannom na posag. Postacie w dolnej strefie obrazu nawiązują do kolejnej legendy z żywota świętego, według której miał ocalić tonących rozbitków na morzu. Z kolei biskupi strój świętego i księga wskazują na jego udział w misji duszpasterskiej, w czasie gdy był biskupem Miry w Licji. Święty Mikołaj miał również uczestniczyć w obradach soboru nicejskiego w 325 roku.

Streszczenie

Obraz św. Mikołaja formalnie nawiązuje do dzieł wykonywanych w XIX wieku. Z powodu braku źródeł archiwalnych dotyczących powstania płótna nie udało się dotąd ustalić jego autora. Dzieło przedstawia św. Mikołaja, biskupa Miry, który żył na przełomie III i IV wieku.

Bibliografia

Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993
Voragine Jacob de, "Złota legenda", Warszawa 1983
Skorupa Andrzej, Monita Rafał, "Nowy Targ. Kościół św. Katarzyny", Kraków 2012
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły Niżnego Podhala", Kraków 2004
"Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska", Warszawa 2016
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Mikołaj", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-mikolaj-11

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności