św. Jan Kanty

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Wieprz
Miejscowość
Wieprz
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Wszystkich Świętych
Kościół
Wszystkich Świętych
Miejsce przechowywania
obraz w feretronie
Identyfikator
DZIELO/24670
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
1709 rok
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Obraz powstał w 1709 roku. Wtórnie został umieszczony w prostej, gipsowej ramie i jest noszony jako feretron.

Opis

Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. Ujmuje go współczesna, profilowana i złocona rama gipsowa. W centrum kompozycji ukazano z uniesioną głową klęczącego św. Jana Kantego. Duchowny został ujęty w trzech czwartych w prawo. Lewą rękę przykłada do piersi, prawą zaś wyciągniętą odsuwa od siebie. Jest to starszy mężczyzna o pociągłej twarzy z jasną karnacją, wysokim łysym czołem oraz siwiejącymi resztkami włosów odsłaniającymi lewe ucho i krótką brodą. Ma prosty nos, spojrzenie skierowane na otwierające się niebiosa oraz wydatne, pełne wargi. Jego głowę otacza jaśniejąca poświata. Jan ubrany jest w czarną sutannę i podbitą czerwienią czarną togę akademicką z gronostajowym kołnierzem. Przy jego nogach w prawym rogu obrazu na zamkniętej księdze leży biret, a obok lilia. Powyżej widać w rollwerkowym kartuszu pod złotą koroną dwa skrzyżowane złote berła w czerwonym polu - herb Uniwersytetu Jagiellońskiego. W prawym, górnym rogu kompozycji w otwartych niebiosach utworzonych z szarobiałych obłoków na jaśniejącym tle wyobrażono Chrystusa w studni oraz stojącą za nim ze złożonymi do modlitwy rękami Matkę Boską. Na brzegu sarkofagu, w którym stoi Chrystus Bolesny widać złoty kielich, do którego tryska krew z przebitego boku Pana. Z kolei nad głową św. Jana na podobnych obłokach przedstawiono uskrzydlonego aniołka trzymającego oburącz wieniec laurowy, który nakłada na głowę świetego.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz św. Jana Kantego jest żywym świadectwem kultu świetego profesora urodzonego w niedalekich Kętach. Układ postaci świetego oraz anioł niosący wieniec laurowy mógł być inspirowany miedziorytem Jacopa Lauro, opublikowanym w Rzymie w 1601 roku, bądź miedziorytem Jacquesa Grande według rysunku Augustyna Brauna, wydanego w oficynie Petera Overadta w Koloni w 1606 roku. Na uwagę zasługuje obecność Męża Boleści w studni i Matki Boskiej. Motyw ten często występował w ikonografii świętego profesora, przez co nawiązywano do tradycji głoszącej, że przed tym właśnie wizerunkiem w Collegium Maius św. Jan Kanty spędzał wiele czasu na modlitwie, co wyraźnie podkreślono w późniejszej kompozycji umieszczonej na rewersie chorągwi kanonizacyjnej wykonanej w Rzymie przez Giovanniego Rossiego w 1767 roku (Kolegiata św. Floriana w Krakowie).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zły. Widoczne spękania warstwy malarskiej, zabrudzenia i zżółknienia werniksu.

Literatura

R. Knapiński, A. Witkowska, Polskie niebo. Ikonografia hagiograficzna u progu XVII wieku, Pelplin 2007, s. 186-188, il. 67, s. 238-241, il. 81.

Streszczenie

Obraz św. Jana Kantego z 1709 roku, mógł być inspirowany miedziorytem Jacopa Lauro, opublikowanym w Rzymie w 1601 roku, bądź miedziorytem Jacquesa Grande według rysunku Augustyna Brauna, wydanego w oficynie Petera Overadta w Koloni w 1606 roku. Na uwagę zasługuje obecność Męża Boleści w studni i Matki Boskiej. Motyw ten często występował w ikonografii świętego profesora, przez co nawiązywano do tradycji głoszącej, że przed tym właśnie wizerunkiem w Collegium Maius św. Jan Kanty spędzał wiele czasu na modlitwie, co wyraźnie podkreślono w późniejszej kompozycji umieszczonej na rewersie chorągwi kanonizacyjnej wykonanej w Rzymie przez Giovanniego Rossiego w 1767 roku (Kolegiata św. Floriana w Krakowie).

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "św. Jan Kanty", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jan-kanty-14

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności