Św. Antoni Padewski

Dzieje zabytku

Wiadomo jedynie, że obraz został odnowiony w 1955 i przemalowany 1960 roku.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego. Święty ukazany w całej postaci, frontalnie, podtrzymuje prawą ręką książkę, na której siedzi Dzieciątko Jezus, w lewej trzyma kwiat lilii. Spogląda lekko w dół, ma półprzymknięte oczy, prosty nos i małe usta oraz tonsurę. Ubrany jest w brązowy habit zakonny przewiązany w pasie sznurem, na końcu którego złote, płonące serce. Do pasa doczepiony różaniec, na nogach sandały. Dzieciątko siedzi ze skrzyżowanymi nogami, patrzy na widza, obie ręce unosi do góry, prawą w geście błogosławieństwa. Ma okrągłą twarz, niewielkie, głęboko osadzone oczy, wąski nos i małe usta. Jest ubrane w białą, półprzezroczystą sukienkę. Wokół głów obu postaci świetliste nimby. Po lewej stronie sceny stół przykryty czerwonym suknem ze złotymi frędzlami. Na nim płonąca świeca osadzona w lichtarzu oraz zamknięta księga w zielonej oprawie. Powyżej, w rozświetlonym narożniku dwie uskrzydlone główki aniołków. W tle, po obu stronach świętego kolumny. Obraz utrzymany w ciemnej tonacji.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Antoni został ukazany w tradycyjnym typie ikonograficznym jako młody zakonnik w habicie franciszkańskim z Dzieciątkiem Jezus, którego obecność nawiązuje do jego mistycznych przeżyć. Gorejące serce na końcu sznura jest symbolem gorliwości, a trzymana w ręce lilia czystości. Dwie widoczne na obrazie księgi mogą nieść różne znaczenie. Jedna to być może Biblią – ulubiona lektura Antoniego lub inne dzieło będące symbolem wykładowcy teologii. Druga może nawiązywać do legendarnego wydarzenia kradzieży psałterza. Kiedy święty zwrócił się o pomoc do Boga skruszony złodziej wrócił i oddał książkę.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Płótno pofałdowane, spękania i niewielkie ubytki warstwy malarskiej, zabrudzenia powierzchni.

Literatura

Janicka-Krzywda Urszula, Patron-atrybut-symbol, Poznań 1993, s. 26, 172, 179.
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. I, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, s. 465.
Marecki Józef, Rotter Lucyna, Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych, Kraków 2013, s. 79-80.

Streszczenie

Obraz, którego autorstwo nie jest znane, został namalowany w XIX wieku i najpewniej od początku przeznaczony do ołtarza bocznego. Święty Antoni został ukazany w tradycyjnym typie ikonograficznym jako młody zakonnik w habicie franciszkańskim z Dzieciątkiem Jezus. Otaczające go atrybuty wskazują na jego pobożność i czystość.

Bibliografia