Najświętsze Serce Jezusa

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane. W inwentarzu z 1835 roku odnotowano w tym miejscu drewniany ołtarz z obrazem Ukrzyżowanego Jezusa wymiennie z wizerunkiem św. Rodziny oraz z obrazem Matki Boskiej. W inwentarzu z 1891 roku wspominano już o wizerunku Ukrzyżowanego Jezusa i oleodruku z wizerunkiem św. Józefa. W późniejszym inwentarzu został wymieniony osobno oleodruk z przedstawieniem Najświętszego Serca Jezusa.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem Najświętszego Serca Jezusa. W centrum kompozycji Chrystus w ujęciu do kolan. Prawą ręką wskazuje na gorejące serce umieszczone na jego piersi, lewą ma opuszczoną, głowę zwraca w lewo, patrzy w dół. Ma owalną twarz o smutnym wyrazie, brązowe oczy, wąski nos i niewielkie usta, na policzkach delikatny rumieniec. Długie, brązowe włosy spływają mu na plecy, twarz okala broda i wąsy. Partie malowane charakteryzuje delikatny światłocień. Szaty zakrywa aplikowana, srebrzona sukienka przewiązana w pasie oraz złoty płaszcz spięty na dekolcie i przechodzący przez lewe biodro. Wokół głowy promienie nimbu, na głowie złota, zamknięta korona. Tło zakrywa srebrna, nałożona dekoracja wypełniona wicią z kwitnącymi kwiatami.

Zarys problematyki artystycznej

Ukazany w obrazie typ ikonograficzny Najświętszego Serca Jezusa ma rozbudowane znaczenie. Przedstawia Jezusa – Boga – drugą osobę Trójcy Świętej, którego serce stanowi część fizycznego ciała. Oglądamy ludzkie serce w boskiej piersi. Kult tego przedstawienia rozpoczął się w późnym średniowieczu. W XVII wieku był propagowany przez jezuitów, którzy szybko dostrzegli w nim szansę ożywienia pobożności ludowej.
Został jednak oficjalnie zatwierdzony przez kościół dopiero w 1765 roku, a jego doktrynalne znaczenie sformułowano dopiero w 1956 roku (w encyklice Piusa XII „Haurietas Aquas”). W XIX wieku, dzięki wspomnianej działalności jezuitów oraz w wyniku powstania kilku zgromadzeń pw. Najświętszego Serca kult ten nasilił się i zdominował masową pobożność. Wizje i obrazy dewocyjne rozpowszechniały wizerunek Najświętszego Serca Chrystusa z poziomą raną, koroną cierniową, krzyżem czy jak w omawianym dziele – z płomieniami. Realistycznie oddanie widocznych spod sukienki fragmentów ciała oraz ogólny łagodny wyraz pozwalają ujrzeć w nim dzieło końca XIX lub początku XX wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, po konserwacji.

Streszczenie

Obraz z wizerunkiem Najświętszego Serca Jezusa znajdujący się w ołtarzu bocznym kościoła w Krzęcinie został wykonany w końcu XIX lub na początku XX wieku. Szaty oraz tło zostały wykonane osobno i nałożone na obraz.

Bibliografia