Nagrobek Mateusza Kirchmajera

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
Kraków
Gmina
Kraków-Nowa Huta
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Kraków Mogiła
Parafia
Św. Wincentego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Kościół
Św. Wincentego
Miejsce przechowywania
północna ściana nawy głównej
Identyfikator
DZIELO/02903
Kategoria
nagrobek
Ilość
1
Czas powstania
1834 rok
Technika i materiał
piaskowiec, marmur dębnicki kuty, złocony; olej na blasze
Wymiary podstawowe
wysokość – 322 cm
Inne wymiary – portret – 32 x 26 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Nagrobek ufundowany przez rodzeństwo Mateusza Kirchmajera w 1834 roku.

Opis

Nagrobek w formie steli zwężającej się nieznacznie ku górze, zakończonej gzymsem zdobionym festonem spiętym rozetą. Nad gzymsem cokół o ściętych narożach zdobiony uskrzydloną klepsydrą i zwieńczony amforą. W górnej części steli owalny portret zmarłego ukazanego w trzech czwartych, w prawo. Jego twarz jest szczupła, z wyraźnie zaznaczonymi łukami brwiowymi, wysokim czołem, uwypuklonymi kośćmi policzkowymi, prostym, długi, nosem. Oczy ma zwrócone na wprost, a usta zaciśnięte. Włosy jasne, krótkie, po bokach głowy. Ubrany w granatowy mundur, zapinany na trzy złote guzy z czerwoną stójką i koronkowym żabotem. Popiersie na blaszanym tle. Poniżej portretu inskrypcja: "Na pamiątkę / Mateusza Kirchmajer / Syna Józefa i Maryanny z Bartschów Kirchmajerów, / Obywatela i Sędziego Pokoju Rzeczypospolitej Krakowskiej, / zmarłego bezżennie w 55 roku życia swojego, / dnia 8go sierpnia 1831 lata, / Pozostałe Rodzeństwo w dowód przywiązania, / pomnik ten w roku 1834 położyło. / Usługi dla Dobra Kraju podjęte, prace w Towarzystwach dobroczyn/nych, przeznaczona ostatnią wolą część majątku na wsparcie nędzy, / przekazały następnym wdzięczną pamięć i jego cnót i zasług. / Zwłoki spoczywają w grobie rodzinnym Kościoła tego, / Duch złączony z Bogiem, w Bogu spoczywa"

Zarys problematyki artystycznej

Nagrobek Mateusza Kirchjmajera należy do ciekawych przykładów dzieł w stylu empire, popularnym w Polsce w czasach Królestwa Kongresowego, którego cechą charakterystyczną było nawiązywanie do dzieł starożytnego Egiptu oraz Rzymu. W tym stylu tworzyło wielu architektów doby klasycyzmu jak ksiądz Sebastian Sierakowski (nagrobek Mikołaja Kopernika w kościele św. Anny w Krakowie) i Hilary Szpilowski (projekt studni na placu Krasińskich w Warszawie). W sztuce kommemoratywnej adaptowano chętnie klasyczne porządki, piramidy, obeliski czy mastaby (jak w nagrobku Józefa Mierzyńskiego na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, czy Stadnickich w kościele w Wojniczu).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Nagrobek Mateusza Kirchmajera ufundowany przez rodzeństwo zmarłego w 1834 roku należy dzieł w stylu empire, nawiązującym do form stosowanych w sztuce starożytnego Egiptu i Rzymu.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Rospondek Władysław, "Pleszów. Ocalić od zapomnienia. W 780-lecie poświęcenia pierwszego kościoła i w 200-lecie budowy nowego kościoła", Kraków 2006

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Nagrobek Mateusza Kirchmajera", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/nagrobek-mateusza-kirchmajera

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności