Matka Boska z Dzieciątkiem

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Liszki
Miejscowość
Morawica
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Bartłomieja Apostoła
Kościół
Św. Bartłomieja Apostoła
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny
Identyfikator
DZIELO/24861
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
XVI/XVII wiek
Technika i materiał
technika mieszana na desce
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 128 cm
Szerokość bez ramy – około 80 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Obraz znajdował się niegdyś w kaplicy zamku w Tenczynie. W połowie XVIII wieku, wraz ze sprzedażą wyposażenia kaplicy obraz z inicjatywy Czartoryskich przeniesiono do kościoła w Morawicy. W aktach wizytacji z 1783 roku zanotowano: "Sukienka na Obrazie Matki Boskiey w Ołtarzu pstro złocista w kwiaty fercechowana, Korona większa na tymże Obrazie, Korona druga mnieysza na Panu Jezusie, Dno w tymże obrazie srebrne".

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta ukazuje na ciemnym, brązowym, jednolitym tle Matkę Boską z Dzieciątkiem na rękach. Maria ukazana jest do kolan, frontalnie, ze skrzyżowanymi rękoma, z których prawa z wyprostowanymi dwoma palcami, a lewa zaciśnięta z chustką. Jej twarz modelowana jest miękko, nos smukły, usta czerwone, uśmiechnięte, oczy otwarte, spoglądające na wprost. Ubrana jest w czerwoną suknię i niebieski płaszcz z różowym podbiciem, zarzucony na głowę. Jezus jest ukazany w trzech czwartych, zwrócony w prawo. Twarz ma pulchną, oczy szeroko otwarte, nos krótki, usta pełne, zaczerwienione, włosy jasne, kręcone, krótkie. Jest ubrany w brązową sukienkę i białą pieluchę wokół bioder i nóg. Prawą rękę unosi w kierunku gwiazdy na lewym ramieniu Marii, a w prawej trzyma księgę, na okładce której widnieją litery IHS w glorii promienistej. Wokół głowy Marii i Jezusa rozświetlone nimby.

Zarys problematyki artystycznej

Z uwagi na przemalowanie dzieła trudno bez badań technologicznych szczegółowo określić czas powstania obrazu. Pod względem ikonograficznym dzieło należy do licznych na terenie Polski obrazów powielających wizerunek Matki Boskiej Śnieżnej z rzymskiego kościoła Santa Maria Maggiore. Rzymskiemu wizerunkowi przypisywano szczególne wstawiennictwo w czasie zwycięskiej dla państw Ligii Chrześcijańskiej bitwy morskiej pod Lepanto w 1571 roku. Rozpowszechnienie wizerunku w Polsce było związane ze szczególną rolą Rzeczpospolitej jako "przedmurza chrześcijaństwa", kraju stale walczącemu z Turkami i Tatarami. Szczególnie chętnie tego rodzaju wyobrażenia trafiały do kaplic zamkowych, jak w Brzeżanach Sieniawskich, Lipowcu biskupów krakowskich (obecnie w Babicach). Wyobrażenie Matki Boskiej Śnieżnej było silnie związane z nabożeństwem różańcowym, propagowanym przez licznie utworzone wówczas na terenie Rzeczypospolitej bractwa. W Morawicy takie bractwo istniało od XVII wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem pochodzi z kaplicy zamku w Tenczynie. W połowie XVIII wieku został przekazany do kościoła w Morawicy. Jest on jedną z wielu na terenie Polski kopii Matki Boskiej Śnieżnej z bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie.

Bibliografia

Kornecki Marian , "Matka Boska Polska. Adaptacja i rozpowszechnienie typu ikonograficznego obrazu Matki Boskiej Śnieżnej od XVI do XVIII wieku" , [w:] "Między Wschodem a Zachodem, cz. 3: Kultura artystyczna" , red.Chrzanowski Tadeusz , Lublin 1992 , s. 365-398
Kwaśnik Maria, "Morawica. Bogactwo wieków. Dzieje kościoła i parafii", Karniowice 2010
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Matka Boska z Dzieciątkiem ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-z-dzieciatkiem-19

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności