Matka Boska Niepokalanie Poczęta
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt wydłużonego, stojącego prostokąta. W centrum kompozycji wyobrażono w całej postaci ukazaną frontalne Matkę Boską. Madonna została ujęta w kontrapoście, z nieznacznie ugiętymi w kolanach nogami, stojąc na półksiężycu opartym na globie ziemskim, wokół którego owinięty jest wąż z jabłkiem w paszczy. Marię ukazano jako młodą kobietę z rozsuniętymi rękami na wysokości bioder. W prawej ręce trzyma dwukwiatową lilię na długiej łodydze. Lilię przykrywa srebrzona i złocona drewniana sukienka. Niepokalana ma owalną, pełną twarz o rumianych policzkach, mięsistym nosie i ustach. Oczy ma skierowane ku górze. Na głowie widać długie, brązowe włosy spływające na ramiona. Głowę otacza promienisty, płaskorzeźbiony i złocony nimb oraz tak samo wykonane 12 gwiazd. Postać Matki Boskiej, podobnie, jak i glob z wężem, przykrywa złocona, drewniana sukienka, która zapewne odzwierciedla pierwotny układ szat Madonny. Maria ubrana jest w długi płaszcz spięty romboidalną broszą pod szyją, którego poły opadając ku dołowi odsłaniają spodnią sukienkę spiętą w talii paskiem z owalną sprzączką. Płaszcz, podbity gładką podszewką i suknię dekorują krótkie gałązki róż. Ponad Niepokalaną wyobrażono gołębicę Ducha Świętego z rozpostartymi skrzydłami na tle obłoków, także okrytą drewnianą, płaskorzeźbioną i złoconą sukienką. Od głowy gołębicy wychodzi wiązka promieni skierowana w stronę Marii. Postać Madonny otaczają obłoki usytuowane przy krawędziach obrazu, na tle których ukazano po cztery uskrzydlone główki aniołków ułożone wertykalnie. Zarówno obłoki, jak i skrzydła przykrywa drewniana sukienka, srebrzona w partii obłoków, a złocona w części przykrywającej skrzydła. Drewniana sukienka zdobiąca obraz odsłania tylko partię twarzy namalowanych postaci oraz dłonie i stopy.
Zdjęcie nr 2: Obraz uzyskał kształt wydłużonego, stojącego prostokąta. W centrum kompozycji wyobrażono w całej postaci ukazaną frontalne Matkę Boską. Madonna została ujęta w kontrapoście, z nieznacznie ugiętymi w kolanach nogami, stojąc na półksiężycu opartym na globie ziemskim, wokół którego owinięty jest wąż z jabłkiem w paszczy. Marię ukazano jako młodą kobietę z rozsuniętymi rękami na wysokości bioder. W prawej ręce trzyma dwukwiatową lilię na długiej łodydze. Lilię przykrywa srebrzona i złocona drewniana sukienka. Niepokalana ma owalną, pełną twarz o rumianych policzkach, mięsistym nosie i ustach. Oczy ma skierowane ku górze. Na głowie widać długie, brązowe włosy spływające na ramiona. Głowę otacza promienisty, płaskorzeźbiony i złocony nimb oraz tak samo wykonane 12 gwiazd. Postać Matki Boskiej, podobnie, jak i glob z wężem, przykrywa złocona, drewniana sukienka, która zapewne odzwierciedla pierwotny układ szat Madonny. Maria ubrana jest w długi płaszcz spięty romboidalną broszą pod szyją, którego poły opadając ku dołowi odsłaniają spodnią sukienkę spiętą w talii paskiem z owalną sprzączką. Płaszcz, podbity gładką podszewką i suknię dekorują krótkie gałązki róż. Ponad Niepokalaną wyobrażono gołębicę Ducha Świętego z rozpostartymi skrzydłami na tle obłoków, także okrytą drewnianą, płaskorzeźbioną i złoconą sukienką. Od głowy gołębicy wychodzi wiązka promieni skierowana w stronę Marii. Postać Madonny otaczają obłoki usytuowane przy krawędziach obrazu, na tle których ukazano po cztery uskrzydlone główki aniołków ułożone wertykalnie. Zarówno obłoki, jak i skrzydła przykrywa drewniana sukienka, srebrzona w partii obłoków, a złocona w części przykrywającej skrzydła. Drewniana sukienka zdobiąca obraz odsłania tylko partię twarzy namalowanych postaci oraz dłonie i stopy.
Zdjęcie nr 3: Obraz uzyskał kształt wydłużonego, stojącego prostokąta. W centrum kompozycji wyobrażono w całej postaci ukazaną frontalne Matkę Boską. Madonna została ujęta w kontrapoście, z nieznacznie ugiętymi w kolanach nogami, stojąc na półksiężycu opartym na globie ziemskim, wokół którego owinięty jest wąż z jabłkiem w paszczy. Marię ukazano jako młodą kobietę z rozsuniętymi rękami na wysokości bioder. W prawej ręce trzyma dwukwiatową lilię na długiej łodydze. Lilię przykrywa srebrzona i złocona drewniana sukienka. Niepokalana ma owalną, pełną twarz o rumianych policzkach, mięsistym nosie i ustach. Oczy ma skierowane ku górze. Na głowie widać długie, brązowe włosy spływające na ramiona. Głowę otacza promienisty, płaskorzeźbiony i złocony nimb oraz tak samo wykonane 12 gwiazd. Postać Matki Boskiej, podobnie, jak i glob z wężem, przykrywa złocona, drewniana sukienka, która zapewne odzwierciedla pierwotny układ szat Madonny. Maria ubrana jest w długi płaszcz spięty romboidalną broszą pod szyją, którego poły opadając ku dołowi odsłaniają spodnią sukienkę spiętą w talii paskiem z owalną sprzączką. Płaszcz, podbity gładką podszewką i suknię dekorują krótkie gałązki róż. Ponad Niepokalaną wyobrażono gołębicę Ducha Świętego z rozpostartymi skrzydłami na tle obłoków, także okrytą drewnianą, płaskorzeźbioną i złoconą sukienką. Od głowy gołębicy wychodzi wiązka promieni skierowana w stronę Marii. Postać Madonny otaczają obłoki usytuowane przy krawędziach obrazu, na tle których ukazano po cztery uskrzydlone główki aniołków ułożone wertykalnie. Zarówno obłoki, jak i skrzydła przykrywa drewniana sukienka, srebrzona w partii obłoków, a złocona w części przykrywającej skrzydła. Drewniana sukienka zdobiąca obraz odsłania tylko partię twarzy namalowanych postaci oraz dłonie i stopy.

Matka Boska Niepokalanie Poczęta

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Brzeszcze
Miejscowość
Jawiszowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Dekanat
Osiek
Parafia
Św. Marcina
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny prawy
Identyfikator
DZIELO/13005
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
około 1893 roku
Technika i materiał
olej na płótnie, sukienka drewniana, rzeźbiona, złocona i srebrzona
Wymiary podstawowe
szerokość – 76 cm
wysokość – około 120 cm
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Obraz powstał zapewne wraz z neogotycką nastawą ołtarza bocznego pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w 1893 roku. Retabulum wykonali stolarze z Żywca na wzór wcześniejszego ołtarza bocznego Serca Pana Jezusa powstałego w pracowni Gottlieba Mireckiego w Bielsku.

Opis

Obraz uzyskał kształt wydłużonego, stojącego prostokąta. W centrum kompozycji wyobrażono w całej postaci ukazaną frontalne Matkę Boską. Madonna została ujęta w kontrapoście, z nieznacznie ugiętymi w kolanach nogami, stojąc na półksiężycu opartym na globie ziemskim, wokół którego owinięty jest wąż z jabłkiem w paszczy. Marię ukazano jako młodą kobietę z rozsuniętymi rękami na wysokości bioder. W prawej ręce trzyma dwukwiatową lilię na długiej łodydze. Lilię przykrywa srebrzona i złocona drewniana sukienka. Niepokalana ma owalną, pełną twarz o rumianych policzkach, mięsistym nosie i ustach. Oczy ma skierowane ku górze. Na głowie widać długie, brązowe włosy spływające na ramiona. Głowę otacza promienisty, płaskorzeźbiony i złocony nimb oraz tak samo wykonane 12 gwiazd. Postać Matki Boskiej, podobnie, jak i glob z wężem, przykrywa złocona, drewniana sukienka, która zapewne odzwierciedla pierwotny układ szat Madonny. Maria ubrana jest w długi płaszcz spięty romboidalną broszą pod szyją, którego poły opadając ku dołowi odsłaniają spodnią sukienkę spiętą w talii paskiem z owalną sprzączką. Płaszcz, podbity gładką podszewką i suknię dekorują krótkie gałązki róż. Ponad Niepokalaną wyobrażono gołębicę Ducha Świętego z rozpostartymi skrzydłami na tle obłoków, także okrytą drewnianą, płaskorzeźbioną i złoconą sukienką. Od głowy gołębicy wychodzi wiązka promieni skierowana w stronę Marii. Postać Madonny otaczają obłoki usytuowane przy krawędziach obrazu, na tle których ukazano po cztery uskrzydlone główki aniołków ułożone wertykalnie. Zarówno obłoki, jak i skrzydła przykrywa drewniana sukienka, srebrzona w partii obłoków, a złocona w części przykrywającej skrzydła. Drewniana sukienka zdobiąca obraz odsłania tylko partię twarzy namalowanych postaci oraz dłonie i stopy.

Zarys problematyki artystycznej

Wizerunek Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej w Jawiszowicach wpisuje się w długą tradycję ikonograficzną wyrosłą z kultu tej prawdy wiary, propagowanej już od czasów biskupa krakowskiego Jana Konarskiego, który ustanowił dla rozległej diecezji krakowskiej w początkach XVI wieku święto Niepokalanego Poczęcia. Intensyfikacja tego kultu nastąpiła po ogłoszeniu przez papieża Piusa IX dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP 8 grudnia 1854 roku. Wpływ na popularność tej prawdy miały także objawienia maryjne w Lourdes w 1858 roku. Kompozycja jawiszowickiego obrazu wywodzi się z rozwiązań barokowych, stąd też można dostrzec wpływ wzorów graficznych z przedstawieniem Niepokalanego Poczęcia z tradycyjnymi atrybutami lilii, księżyca wspartego o glob opleciony przez węża z jabłkiem rajskim w paszczy, gołębicą Ducha Świętego unoszącą się nad Madonną w przedstawieniach np. autorstwa Gottfrieda Bernharda Göza, Johanna Baptista i Josefa Sebastiana Klauberów "Matka Boska Immaculata" z 2 ćw. XVIII wieku, Jakuba Labingera "Matka Boska Immaculata", czy też w kompozycji obrazu "Matka Boska Immaculata" z 4 ćw. XVIII wieku w kościele św. Mikołaja w Krakowie. Sposób kształtowania twarzy oraz karnacji Madonny i aniołków oraz bardzo dekoracyjna drewniana sukienka zdobiąca obraz przywołują na myśl twórczość Antoniego Flaszy Starszego (1857-1938) działającego w niedalekich Hecznarowicach, co można zauważyć na dwóch obrazach z Matką Boską Niepokalanie Poczętą z 1907 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Ostatnią konserwację przeprowadzono w pierwszej dekadzie 2000 roku.

Literatura

Z. Michalczyk, W lustrzanym odbiciu. Grafika europejska a malarstwo Rzeczypospolitej w czasach nowożytnych ze szczególnym uwzględnieniem późnego baroku, Warszawa 2016, s. 524, il. 110a i 110b, s. 733, il. 356j;
R. Kalinowski, Ecclesia Sancti Martini Jawiszowice, Kraków 2017, s. 90;
Flaszowie. Artyści z Hecznarowic, red. B. Nycz, Bielsko-Biała 2018, s. 74, il. s. 24 i 25.

Streszczenie

Obraz powstał zapewne wraz z neogotycką nastawą ołtarza bocznego pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w 1893 roku. Jego autorstwo można wiązać z twórczością Antoniego Flaszy Starszego z niedalekich Hecznarowic.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Grupa Ukrzyżowania składa się z pełnoplastycznych, całopostaciowych figur ustawionych na belce tęczowej. Pośrodku zamocowano polichromowany na ciemnobrązowo krzyż z realistycznie rzeźbioną figurą Chrystusa o plastycznie opracowanym modelunku muskulatury ciała. Postać do krzyża przytwierdzono za pomocą trzech gwoździ. Zbawiciel ma głowę pochyloną i złożoną na prawym barku. Posiada szeroką, owalną twarz o sumarycznie opracowanych rysach, półprzymknięte oczy, lekko rozchylone usta i krótki, ciemnobrązowy zarost. Długie, ciemnobrązowe, falowane włosy opadają mu na plecy i na prawy bark. Na głowie znajduje się zielona, cierniowa korona, spod której ciekną stróżki krwi. Nieproporcjonalnie długie ramiona ułożone zostały w płytkim, U-kształtnym zwisie z zaznaczonymi ścięgnami i żyłami na przedramionach. Dłonie o zaciśniętych palcach przybito dwoma gwoździami, spod których ciekną strużki krwi. Klatkę piersiową ukształtowano z wyraziście zaznaczoną linią żeber i raną w boku ze strugami krwi. Na biodrach umiejscowiono krótkie, złocone perizonium z festonem przy prawym boku. Jego zwichrowane draperie zostały ułożone horyzontalnie. Chrystus ma zgięte w kolanach nogi z założoną prawą stopą na lewą przybite jednym gwoździem. W górnej partii pionowej belki krzyża zawieszono biały titulus w formie banderoli z napisem: "INRI". U stóp krzyża, po lewej stronie, na niskiej, prostopadłościennej podstawie, ustawiono rzeźbę klęczącej św. Marii Magdaleny. Święta jest zwrócona profilem w prawo. Jej owalną twarz charakteryzują sumarycznie opracowane rysy. Ma długie brązowe, lekko falowane włosy opadające na plecy. Ubrana jest w długą, srebrzystobłękitną, drobno fałdowaną suknię związaną srebrnym paskiem. Oburącz ujmuje pionową belkę krzyża. Tuż obok niej, na lewo, na niskiej, prostopadłościennej podstawie ustawiono figurę stojącej frontalnie Matki Boskiej Bolesnej. Jej nieznacznie odchyloną głowę charakteryzuje owalna, szeroka twarz o sumarycznie opracowanych rysach i wzroku skierowanym ku górze. Maria ubrana jest w długą srebrzyścieczerwoną suknię przewiązaną złotym paskiem i osłaniający głowę, plecy i prawe ramię, drobnofałdowany srebrzysty płaszcz. Ręce trzyma złożone w geście modlitwy. Po prawej stronie krzyża na niskiej, prostopadłościennej podstawie zamocowano stojącą figurę św. Jana Ewangelisty, ujętego frontalnie w nieznacznym kontrapoście. Święty ma lekko odchyloną do tyłu, zwróconą w trzech czwartych w lewo głowę. Charakteryzuje ją owalna, szeroka twarz o sumarycznie opracowanych rysach. Na plecy opadają mu długie, falowane, brązowe włosy. Jan ubrany jest w długą, srebrzystozieloną tunikę i przerzucony przez prawe ramię i podtrzymywany lewym przedramieniem złocistoochrowy płaszcz. Ręce trzyma skrzyżowane na piersiach. Z tyłu titulusa widnieje napis: Malował Jan i Ludwik, bracia Stankiewicze 1913. Napis widoczny jest także na górnej płaszczyźnie z tyłu krzyża: Malował 1913. Belka tęczowa jest prostopadłościenna, o profilowanych dolnych narożach. Polichromowano ją w odcieniach zieleni, czerwieni i żółci. Na środku widnieje flankowany parą złoconych krzyżyków złocony z przodu napis: + OTO BARANEK BOŻY KTÓRY GŁADZI GRZECHY ŚWIATA +; z tyłu: RENOVATUM A[nno] D[omini] 1913 + 1953 + 1983 + 2013
rzeźba
Grupa Ukrzyżowania
Zdjęcie nr 1: Na niebieskim, drewnianym krzyżu o ramionach wykończonych profilowanymi, złoconymi listwami zawieszono pełnoplastyczną rzeźbę ukrzyżowanego Chrystusa. Ponad jego głową przytwierdzono złocony titulus w formie krótkiej, wygiętej, podłużnej banderoli z inskrypcją "IN / RI". Ukrzyżowany Chrystus o jasnej karnacji ciała ma ukośnie wyciągnięte, sztywne ręce o przybitych do krzyża dłoniach oraz założoną nogę prawą na lewą, przytwierdzone jednym gwoździem. Jego ciało jest szczupłe. Ukrzyżowany ma zapadniętą klatkę piersiową, podkreślone żebra i obojczyk. Głowa Jezusa w zielonej koronie cierniowej opada na prawe ramię. Twarz otacza krótki brązowy zarost oraz długie brązowe włosy przykrywające kark i opadające na prawe ramię. Zbawiciel ma zamknięte oczy, prosty nos i wąskie usta. Na czole, szyi, ramionach, przy przebitym boku, dłoniach i stopach oraz na nogach widoczne są stróżki krwi. W partii bioder ciało Chrystusa okrywa przewiązane, złocone perizonium przechodzące w rozwiany feston przy prawym boku.
krucyfiks
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Pełnoplastyczna wolnostojąca figura przedstawia w całej postaci uskrzydlonego anioła. Został on ujęty frontalnie w kontrapoście z głową w trzech czwartych zwróconą w prawo w lekkim skłonie. Stoi on na złocistym obłoku mając lewą nogę lekko zgiętą w kolanie i wspartą o obłok. Anioł obie ręce ma uniesione ku górze na wysokości piersi. Układ palców prawej ręki wskazuje, iż mógł w niej coś trzymać, natomiast lewa dłoń ujęta jest w geście wskazującym. Postać charakteryzuje pociągła, młodzieńcza twarz o jasnej karnacji z nieznacznie zmarszczonymi brwiami, prostym nosem i półotwartymi ustami. Jego głowę okalają modelowane brązowe włosy sięgające karku. Złocone skrzydła anioła są rozpostarta z charakterystycznym mocnym wycięciem i mięsistym modelunkiem piór ułożonych wertykalnie. Anioł ubrany jest w sięgającą ziemie złoconą tunikę odsłaniającą bose stopy obute w wysokie sandały. Ekspresyjnie udrapowana tunika ma krótkie rękawy sięgające łokci.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Drewniany kościół pw. św. Marcina w Jawiszowicach jest budowlą orientowaną, wzniesioną na zrąb. Do węższego prezbiterium zamkniętego trójbocznie przylega szersza nawa na rzucie zbliżonym do kwadratu. Od północy przy prezbiterium wybudowano zakrystię na planie wydłużonego prostokąta, a od zachodu wieżę w konstrukcji na słup na rzucie kwadratu. Zwieńczono ją izbicą z baniastym hełmem z latarnią. W przyziemiu wieży urządzono kruchtę. Nawę z prezbiterium nakryto jednokalenicowym dachem z więźbą w układzie storczykowym z przypustnicami (nadbitkami). W węższej części prezbiterialnej dach wsparty jest na trójkątnych zastrzałach widocznych na zewnątrz. Nad prezbiterium wznosi się sygnaturka w formie latarni z baniastym hełmem zwieńczonym krzyżem. Bryłę kościoła w całości otaczają arkadowe soboty z drewnianymi parapetami i z prześwitami wypełnionymi półprzeźroczystą pleksą. Na wysokości wejścia południowego do kościoła linię sobót wysunięto do przodu, dzięki czemu powstała pseudokruchta nakryta dachem siodłowym. Zarówno dach kościoła, jak i zakrystii, sobót oraz hełmy wieży i sygnaturki pokryte są gontem. Ściany nawy i prezbiterium utworzone z poziomo układanych bali przepruwają prostokątne okna z wpisanym łukiem półokrągłym, stanowiącym część stolarki okiennej. Na osi prezbiterium za ołtarzem głównym wycięto okulus. Wnętrze kościoła w nawie nakrywa płaski strop ze skośnym szalowaniem po bokach, a w prezbiterium pozorne sklepienie kolebkowe. Prezbiterium od nawy oddziela półokrągła tęcza z profilowaną belką, na której umieszczono grupę Ukrzyżowania. Całość wnętrza zdobi wielobarwna, ornamentalno-figuralna polichromia. Podłogę świątyni wyłożono kamiennymi płytami. W zachodniej części nawy urządzono chór muzyczny wsparty na dwóch drewnianych filarach z klatką schodową usytuowaną w południowo-zachodnim narożniku. Na chórze ustawiono prospekt organowy. Do wnętrza kościoła prowadzą dwa wejścia - od zachodu poprzez kruchtę w przyziemiu wieży oraz od południa z drewnianym portalem zamkniętym łukiem odcinkowym. Drewniany portal zamknięty łukiem odcinkowym prowadzi także z prezbiterium do zakrystii. Wypełniają go obite metalowymi płycinami i listwami drzwi. Własne wejście na zewnątrz posiada także zakrystia. Wnętrze prezbiterium w części wschodniej wypełnia architektoniczny ołtarz główny. Na ścianie północnej prezbiterium przy łuku tęczowym zawieszono ambonę, do której schody prowadzą z zakrystii. Pod skosem po obu stronach łuku tęczowego w narożnikach nawy ustawiono dwa ołtarze boczne, a pod chórem muzycznym dwa konfesjonały. W nawie stoją dwa rzędy ław kościelnych, a na jej ścianie północnej zawieszono na półeczkach feretrony procesyjne. Kościół otacza droga procesyjna wyłożona kamiennymi płytami, a cmentarz przykościelny zamyka drewniany parkan z dwiema bramkami wejściowymi.
kościół
Kościół św. Marcina
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie wydłużonego prostokąta przedstawia stojącą w całej postaci w nieznacznym kontrapoście bł. Salomeę na tle górzystego krajobrazu. Błogosławiona została ukazana frontalne ze złożonymi na piersi dłońmi do modlitwy, z lekkim przechyleniem głowy w prawą stronę. Salomea ma pociągłą twarz o rumianych policzkach, wydatny prosty nos i mięsiste wargi. Jej głowę otacza kolisty nimb. Ubrana jest w strój klaryski z zakonnym welonem na głowie i podwiką pod szyją. Na ramionach ma narzucony płaszcz spięty pod szyją, odsłaniający habit ze szkaplerzem przewiązany w talii sznurem zakończonym krzyżykiem. Przy ziemi spod habitu widoczne są czubki butów. Całą postać okrywa drewniana, płaskorzeźbiona, złocona i srebrzona sukienka wotywna, która najprawdopodobniej powtarza pierwotny układ szat bł. Salomei. W lewym rogu obrazu u stóp błogosławionej leży złocona, drewniana korona zamknięta. Salomea stoi na trawiastym gruncie. Za nią rozpościera się górzysty krajobraz utrzymany w tonacji błękitno-różowej z widocznym fragmentem jeziora okrytego mgłą. Ponad górami przedstawiono niebo z bladoniebieskimi obłokami oraz wyraźnie zaznaczoną światłością jaśniejącą ponad głową błogosławionej.
obraz
Bł. Salomea
Zdjęcie nr 1: Obraz ma kształt prostokąta zbliżonego do kwadratu. Ujęty jest w złoconą i srebrzoną profilowaną ramę z charakterystyczną koronką biegnącą przy jej wewnętrznej krawędzi. W centrum przedstawienia ukazano stojącą nad podwyższeniu Matkę Boską trzymającą na lewej ręce małego Jezusa, a w prawej zapaloną świecę. Pociągła twarz Madonny charakteryzuje się wyrazistymi oczami, prostym nosem i pełnymi ustami. Matka Boska ubrana jest we wzorzystą, plisowaną karminową suknię, dekorowaną u spodu i pod szyją złotym obszyciem. Suknia spięta jest w talii. Na głowie Marii widoczny jest błękitny maforion okrywający jej ramiona i opadający do ziemi. Spod niego widać jej brązowe włosy. Z kolei na nim, spod zamkniętej złotej korony, uwidacznia się koronkowa chusta. Głowę Marii otacza dwanaście czerwonych gwiazd. Trzymane Dzieciątko szczelnie jest owinięte w biało-niebieskie powijaki. Owalną twarz o wyrazistych oczach i ustach otaczają krótkie brązowe włosy. Wokół głowy widoczny jest promienisty nimb. Trzymana przez Marię świeca gromniczna w górnej części dekorowana jest bukiecikiem kwiatów. Z dwóch stron dwustopniowego podwyższenia, na którym stoi Madonna, wyobrażono dwie wazy o fantazyjnie dekorowanych czaszach, wypełnione biało-czwerwonymi różami oraz chabrami. Nad Matką Boską w górnej części obrazu ukazano wyłaniającego się z niebios w półpostaci Boga Ojca, który z rozpostartych ramion zdaje się wypuszczać gołębicę Ducha Świętego. Twarz Boga Ojca okala siwiejąca broda oraz włosy. Ubrany jest w niebieski płaszcz narzucony na białą tunikę, z której widoczne są tylko rękawy. Jego głowę otaczają potrójne promienie oraz trójkąt. Duch Święty unoszący się ponad Madonną został przedstawiony w promienistej glorii. Po obu stronach Boga Ojca widoczne są dwie pary uskrzydlonych głów anielskich namalowanych na obłokach. Z kolei poniżej po obu stronach Matki Boskiej z Dzieciątkiem unoszą się całopostaciowo przedstawieni dwaj aniołowie. Anioł z prawej strony trzyma wiklinowy koszyk z parą synogarlic. Okryty jest tylko przerzuconą przez ramiona i biodra czerwoną tkaniną. Z kolei anioł po przeciwnej stronie trzyma dymiącą kadzielnicę. Co jest charakterystyczne, anioł ten nie ma skrzydeł.
obraz
Matka Boska Gromniczna

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny, z prostopadłościenną podstawą z otworami na drążki. Na podstawie obrazy z przedstawieniem Chrystusa Błogosławiącego oraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem otoczone drewnianą, profilowaną ramą zdobioną po bokach spłaszczonymi wolutami i zwieńczoną medalionem z monogramami „IHS” po jednej i „MARYA” po drugiej stronie, nad którym znajduje się zamknięta korona. Medalion ujmują c-kształtne elementy, a przestrzeń pod nimi wypełniają rozwinięte kwiaty. Na awersie Chrystus w półpostaci, który lewą rękę przyciska do piersi, a prawą unosi w geście błogosławieństwa. Na owalną twarz, duże ciemne oczy, wąski nos, niewielkie usta, wąsy oraz dzielącą się w dwa pukle brodę. Długie falowane włosy opadają mu na barki. Jest ubrany w żółtą suknię, przez prawy bark ma przerzucony czerwony płaszcz z zielonym podbiciem, wywinięty, łamiący się w obszerne fałdy. Wokół głowy postaci świetlisty nimb; tło stanowią niebieskie, skłębione obłoki. Na rewersie Matka Boska z Dzieciątkiem na prawym ramieniu, w półpostaci, frontalnie, z głową delikatnie przechyloną w prawo, lewą ręką przytrzymując Jezusa. Ma owalną twarz o delikatnych rysach, półprzymknięte oczy, wąski nos i szerokie usta, na głowie dekorowany pasem haftu, biały welon. Ubrana jest w czerwoną suknię z wąskimi rękawami i niebieski, podbity złotem płaszcz wywijający się przy prawej ręce. Dzieciątko siedzi, zwrócone w trzech czwartych w lewo, prawą ręką błogosławi, lewą dotyka dłoni Marii. Ma owalną, pulchną twarz o niebieskich oczach, małym nosie i ustach oraz jasne, falowane włosy. Jest ubrane w sukienkę białą górą, beżową dołem i przewiązaną fioletową szarfą w pasie; stopy bose. Postacie zostały ukazane na tle kamiennej balustrady, ponad którą widać rozłożyste drzewo i fragment ogrodu z kwitnący krzakiem róż po prawej stronie.
feretron

Chrystus Błogosławiący, Matka Boska z Dzieciątkiem

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie pionowego prostokąta z przedstawieniem Matki Boskiej Karmiącej. W centrum kompozycji została ukazana Maria w półpostaci z głową przechyloną na lewe ramię. W lewej dłoni trzyma Dzieciątko Jezus, a prawą przytrzymuje pierś, którą go karmi. Ubrana jest w zielone szaty: suknię oraz płaszcz zdobione jasnoczerwonymi i kolistymi różami, niebieskimi tulipanami oraz zielonymi listkami. Szaty obwiedzione są czarnym konturem, w środku malowane płaską plamą barwną, bez cieniowania. Twarz Marii pełna o jasnej karnacji z zaróżowionymi policzkami z długim nosem i małymi ustami. Włosy długie, ciemnobrązowe, schowane pod welonem. Dzieciątko ponad naturalnych rozmiarów z odkrytymi ramionami i kolanami. Tło po lewej stronie obrazu ciemnoniebieskie, a po prawej zielone z żółtym nimbem wokół głowy Dzieciątka oraz żółtym fragmentem w prawym, górnym narożu. Wokół głów postaci rozmieszczonych jest jednaście, dużych i złotych gwiazd. Rama prosta, drewniana i bejcowana.
obraz

Matka Boska Karmiąca

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamknięty łukiem nadwieszonym z przedstawieniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Maria ukazana w półpostaci, frontalnie, z Dzieciątkiem Jezus na lewym ręku. Dzieciątko widoczne z prawego profilu, z głową odwróconą do tyłu, oburącz ujmuje dłoń Marii. Owalne twarze postaci charakteryzują linearnie opracowane rysy, z długimi, wąskimi nosami oraz drobnymi ustami. Oczy Marii mają migdałowy kształt, jej wzrok skierowany jest na wprost. Matka Boska ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami ze złotymi obszyciami oraz ciemnoniebieski płaszcz nałożony na głowę. Dzieciątko ubrane jest w zieloną sukienkę i czerwony płaszcz, z jego lewej stopy zsuwa się sandał. Jezus spogląda w kierunku niewielkiej sylwetki jednego z dwóch archaniołów znajdującego się po prawej stronie – archanioła Gabriela. Po drugiej stronie jest archanioł Michał, obaj trzymają w dłoniach narzędzia Męki Pańskiej: Michał (włócznię i gąbkę z octem), Gabriel (krzyż). Na głowach Marii i Dzieciątka znajdują się otwarte korony ze szlachetnymi kamieniami, a wokół nimby: Matki Boskiej dekorowany bogatą wicią floralną, u Dzieciątka nimb krzyżowy. Wszystkie postacie są podpisane inicjałami: nad głową Marii, po lewej stronie obrazu widnieją litery „MP”, a po prawej „ΘΥ”; następnie po lewej stronie obrazu, nad głową archanioła Michała znajdują się litery „ΟΡМ”, a nad głową archanioła Gabriela „OΡГ” i dalej, po prawej stronie obrazu, obok Dzieciątka Jezus litery „IC-XC”. Tło jest złocone. Obraz ujęty jest prostokątną, profilowaną ramą zdobioną od zewnątrz ażurową wicią roślinną. W górnej części kompozycji napis „MATKO BOSKA NIEUSTAJĄCEJ POMOCY / MÓDL SIĘ ZA NAMI”. Rama drewniana, profilowana, złocona, ozdobiona rzędem stylizowanych liści akantu.
obraz

Matka Boska Nieustastającej Pomocy

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. Na awersie przedstawienie Matki Bożej Różańcowej oraz czterech świętych dominikańskich. Kompozycja dwustrefowa, wielopostaciowa. W górnej połowie obrazu ukazana Matka Boża z Dzieciątkiem na kolanach, siedząca frontalnie na obłokach, ze skrzyżowanymi nogami. Lewą ręką przytrzymuje Dzieciątko, prawą wyciąga w bok, w dłoni trzymając różaniec. Twarz ma owalną, o małych oczach, krótkim nosie i drobnych ustach, okoloną jasnymi włosami, ukrytymi pod welonem. Ubrana jest w jasnoróżową suknię, niebieski płaszcz zarzucony na ramiona i nogi, na głowie ma biały, rozwiany welon, a na stopach sandały. Dzieciątko ukazane w pozycji półleżącej na kolanach Matki, zwrócone w trzech czwartych w lewo, z głową skierowaną w przeciwną stronę, w obu rękach wyciągniętych w lewo trzyma różaniec. Dzieciątko ukazane jako niemal nagie, w partii podbrzusza przesłonięte białą tkaniną. Postacie w górnej strefie ukazane są pośród obłoków, na tle rozjaśnionego brązowo-żółtego nieba. W dolnej strefie dwie pary klęczących świętych zakonników i zakonnic. Po lewej św. Dominik, a za nim niezidentyfikowany dominikanin. Obaj zwróceni w trzech czwartych w lewo, z głowami uniesionymi w górę. Dominik ma dłonie skrzyżowane na piersi. Obaj mają szczupłe twarze, o małych okrągłych oczach, krótkich nosach i pełnych ustach, okolone krótkimi włosami, z tonsurami na głowie. Obaj ubrani są w białe habity z kapturami i szkaplerzami, Dominik ma na ramiona narzucony czarny płaszcz. Na czole ma gwiazdę. Przed nim leży pies trzymający pochodnię w pysku. Po prawej stronie św. Katarzyna Sieneńska, za nią niezidentyfikowana święta. Obie zakonnice zwrócone w trzech czwartych w prawo, z uniesionymi głowami. Święta Katarzyna z wyciągniętymi przed siebie rękami. Zakonnice o szczupłych twarzach, z niewielkimi oczami skierowanymi w górę, prostymi nosami i pełnymi ustami. Ubrane są w białe habity ze szkaplerzami, czarne płaszcz i welony. Święta Katarzyna ma na głowie koronę cierniową, na dłoniach stygmaty. Przed nią, na ziemi leży lilia. Nad głowami świętych aureole. Postacie w dolnej strefie ukazane na tle pejzażu z pagórkami w oddali. Na rewersie obrazu przedstawienie św. Piotra i św. Pawła w całej postaci. W lewej części obrazu Piotr zwrócony w trzech czwartych w prawo, w kontrapoście, z głową skierowaną w lewo. Prawą ręką przytrzymuje pionową belkę odwróconego krzyża, w dłoni trzyma dwa klucze, lewą rękę kładzie na piersi. Twarz ma szczupłą, o małych oczach, zadartym nosie i pełnych ustach, okoloną siwymi, kręconymi włosami i brodą. Ubrany jest w niebieską tunikę oraz jasnobrązowy płaszcz przewiązany diagonalnie przez prawe ramię. Na stopach ma sandały. W prawej części obrazu św. Paweł, ukazany frontalnie, w kontrapoście, z głową skierowana wprawo. W lewej ręce trzyma miecz skierowany ostrzem w dół, prawą przytrzymuje na boku księgę. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych oczach, prostym nosie i pełnych ustach, okoloną długą brodą i jasnobrązowymi, krótkimi włosami. Ubrany jest w ciemnobrązową tunikę oraz czerwony płaszcz zarzucony na ramiona. Na stopach ma sandały. Wokół głów obu świętych nimby. Postacie ukazane na tle pejzażu. W górnej partii obrazu pośród obłoków, na tle rozświetlonego nieba Oko Opatrzności. Obraz ujęty wąską, profilowaną i srebrzoną ramą.
obraz

Dwustronny obraz: Matka Boska Różańcowa ze świętymi dominikańskimi oraz św. Piotr i św. Paweł

Zdjęcie nr 1: Feretron w typie obrazowym osadzony na niewysokiej podstawie z parą otworów na drążki. Pola obrazowe w kształcie stojących prostokątów ujmuje dekoracyjna rama z rzeźbionym motywem wici winnej latorośli, zwieńczona medalionem z monogramem chrystologicznym na awersie i maryjnym na rewersie. Awers feretronu zajmuje półpostaciowy wizerunek Jezusa w typie Ecce Homo. Jezus zwrócony jest nieznacznie w trzech czwartych w prawo. Przechyloną głowę charakteryzuje pociągła twarz o delikatnych rysach, długim nosie i krótkim, brązowym zaroście. Długie, falowane włosy opadają na barki. Głowę wieńczy cierniowa korona i okala promienisty nimb. Na czole i barkach widoczne są drobne stróżki krwi. Nagi tors Jezusa charakteryzuje rytmiczny układ żeber. Skrzyżowane na wysokości talii, zgięte w łokciach ręce związane są w nadgarstkach sznurem, w lewej dłoni trzyma pojedynczą trzcinę. Na ramiona Jezusa narzucony jest osłaniający biodra, zdobiony motywem kwiatowym płaszcz. Elementy takie jak nimb, korona cierniowa, sznur, trzcina i płaszcz są płaskorzeźbione, złocone i srebrzone. Tło utrzymane jest w odcieniu szafirowym. Rewers feretronu stanowi wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Ukazana półpostaciowo, zwrócona frontalnie Maria ma nieznacznie w trzech czwartych w lewo skierowaną głowę. Pociągłą, owalną twarz charakteryzują linearnie opracowane rysy o nieco przymkniętych oczach, długim prostym nosie i niewielkich ustach. Maria ubrana jest w suknię i osłaniający jej głowę i sylwetkę płaszcz. Prawą, uniesioną na wysokości klatki piersiowej dłonią o wyprostowanych palcach wskazuje na siedzące na jej lewej ręce Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w prawo. Okrągłą twarz Jezusa charakteryzują rysy dorosłego człowieka, o podobnym do Marii typie fizjonomii. Ubrany jest w długą suknię o trójkątnym dekolcie. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą ujmuje trzymaną na kolanach zamkniętą księgę. Karnacje postaci są ciemne, a ich głowy wieńczą korony w typie otwartym i okalają nimby z motywem promieni oraz wieniec 12 gwiazd. Szaty, korony, nimby, gwiazdy i księga są płaskorzeźbione, złocone i srebrzone. Tło utrzymane jest w odcieniu czerwieni.
feretron

Ecce Homo; Matka Boska Częstochowska

Zdjęcie nr 1: Feretron w typie obrazowym osadzony na niewysokiej, uskokowej podstawie z parą otworów na drążki. Pola obrazowe w kształcie stojących prostokątów ujmuje dekoracyjna rama z rzeźbionym motywem wici winnej latorośli, zwieńczona owalnym medalionem okolonym liśćmi laurowymi z monogramem chrystologicznym na awersie i maryjnym na rewersie. Awers feretronu zajmuje półpostaciowy wizerunek Jezusa w typie Ecce Homo. Jezus zwrócony jest niemal na wprost. Przechyloną, zwróconą nieznacznie w trzech czwartych w prawo głowę charakteryzuje pociągła twarz o delikatnych rysach, długim nosie i krótkim, brązowym zaroście. Długie, falowane włosy opadają na barki. Głowę wieńczy cierniowa korona. Na twarzy, szyi i torsie widoczne są drobne stróżki krwi. Nagą klatkę piersiową Jezusa charakteryzuje rytmiczny układ żeber. Skrzyżowane na wysokości talii, zgięte w łokciach ręce związane są w nadgarstkach sznurem, w prawej dłoni trzyma pojedynczą trzcinę. Na ramiona Jezusa narzucony jest osłaniający biodra płaszcz zdobiony aplikacjami w formie kartuszy z dwoma główkami anielskimi. Niemal całą sylwetkę Jezusa okala promienisty nimb. Elementy takie jak nimb, korona cierniowa, sznur, trzcina i płaszcz są płaskorzeźbione, złocone i srebrzone. Rewers feretronu stanowi wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Ukazana półpostaciowo, zwrócona frontalnie Maria ma nieznacznie w trzech czwartych w lewo skierowaną głowę. Pociągłą, owalną twarz charakteryzują linearnie opracowane rysy o nieco przymkniętych oczach, długim prostym nosie i niewielkich ustach. Na prawym policzku widoczne dwie, ukośne linie blizn. Maria ubrana jest w suknię i osłaniający jej głowę i sylwetkę płaszcz. Prawą, uniesioną na wysokości klatki piersiowej dłonią o wyprostowanych palcach wskazuje na siedzące na jej lewej ręce Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w prawo. Okrągłą twarz Jezusa charakteryzują rysy dorosłego człowieka, o podobnym do Marii typie fizjonomii. Ubrany jest w długą suknię o trójkątnym dekolcie. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą ujmuje trzymaną na kolanach zamkniętą księgę. Karnacje postaci są ciemne, a ich głowy wieńczą korony w typie otwartym, okalają aureole, promieniste nimby oraz wieniec 12 gwiazd. Szaty, korony, nimby, gwiazdy i księga są płaskorzeźbione, złocone i srebrzone. Aplikacje na powierzchni ubiorów oraz dekoracja koron i aureoli naśladuje efekt kameryzacji perłami, koralami, turkusami i bursztynem.
feretron

Ecce Homo; Matka Boska Częstochowska

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Matka Boska Niepokalanie Poczęta", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-niepokalanie-poczeta-29

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności