Kościół św. Bartłomieja
Zdjęcie nr 1:
Zdjęcie nr 2:
Zdjęcie nr 3:
Zdjęcie nr 4:
Zdjęcie nr 5:
Zdjęcie nr 6:
Zdjęcie nr 7:
Zdjęcie nr 8:
Zdjęcie nr 9:
Zdjęcie nr 10:
Zdjęcie nr 11:
Zdjęcie nr 12:
Zdjęcie nr 13:
Zdjęcie nr 14:
Zdjęcie nr 15:
Zdjęcie nr 16:
Zdjęcie nr 17:
Zdjęcie nr 18:
Zdjęcie nr 19:
Zdjęcie nr 20:
Zdjęcie nr 21:
Zdjęcie nr 22:
Zdjęcie nr 23:
Zdjęcie nr 24:
Zdjęcie nr 25:
Zdjęcie nr 26:
Zdjęcie nr 27:
Zdjęcie nr 28:
Zdjęcie nr 29:
Zdjęcie nr 30:
Zdjęcie nr 31:
Zdjęcie nr 32:
Zdjęcie nr 33:
Zdjęcie nr 34:
Zdjęcie nr 35:
Zdjęcie nr 36:
Zdjęcie nr 37:
Zdjęcie nr 38:
Zdjęcie nr 39:
Zdjęcie nr 40:
Zdjęcie nr 41:
Zdjęcie nr 42:
Zdjęcie nr 43:
Zdjęcie nr 44:
Zdjęcie nr 45:
Zdjęcie nr 46:
Zdjęcie nr 47:
Zdjęcie nr 48:
Zdjęcie nr 49:
Zdjęcie nr 50:
Zdjęcie nr 51:
Zdjęcie nr 52:
Zdjęcie nr 53:
Zdjęcie nr 54:
Zdjęcie nr 55:
Zdjęcie nr 56:
Zdjęcie nr 57:

Kościół św. Bartłomieja

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Liszki
Miejscowość
Morawica
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Bartłomieja Apostoła
Kościół
Św. Bartłomieja Apostoła
Identyfikator
DZIELO/12546
Kategoria
kościół
Czas powstania
1743-1748
Fundator
Aleksander August i Maria Zofia z Sieniawskich Czartoryscy
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Parafia w Morawicy powstała przed połową XIII wieku. O kościele pierwszy wspomina Jan Długosz w XV wieku, pisząc że był z białego kamienia. Izabela Opalińska podarowała w 1666 roku zamek parafii w Morawicy. Obecny kościół wybudowano z fundacji Aleksandra Augusta Czartoryskiego i jego żony Zofii z Sieniawskich w latach 1743–1748 w miejscu jednego ze skrzydeł zamku. W kronice parafialnej rozpoczętej w 1892 roku odnotowano fakt rozebrania starego, drewnianego kościoła w ciągu zaledwie pięciu dni (od 22 do 27 kwietnia 1743) i dzienną datę zakończenia budowy nowej świątyni – 26 października 1748. Środki na budowę uzyskano w części ze sprzedaży wyposażenia kaplicy zamkowej w Tenczynku. Nowo wybudowaną świątynię odnotowano w akcie wizytacji z 1748 roku. Projekt wykonał Francesco Placidi. Świątynię konsekrował biskup Andrzej Stanisław Kostka Załuski 27 lipca 1755. Pozostałą część zamku fundatorzy przeznaczyli na plebanię. W latach 1897-1899 wybudowano nową zakrystię, wstawiono schody przed fasadą, wybrukowano część terenu wokół kościoła.

Streszczenie

Kościół w Morawicy powstał w latach 1743-1748 według projektu architekta Francesca Placidiego. Jego fundatorami byli Aleksander August i Maria Zofia z Sieniawskich Czartoryscy.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Kwaśnik Maria, "Morawica, bogactwo wieków, dzieje kościoła i parafii", Kraków-Karniowice 2010

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Akta wizytacji biskupich
Status ecclesiarum seu acta visitationis decanatuum Novi Montis et Bythomiensis in Polonia sub auspiciis Fel. regimine Cel. Principis R.D. Andrea Stanislai Kostka comitis in Załuskie Załuski, episcopi Cracoviensis, ducis Severiae, equitis Aquilae Albae, anno quo intra (1747 et 1748) conscripta

Autor: Andrzej Stanisław Kostka Załuski

Archiwum Parafialne w Morawicy, b.sygn., Liber memorabilium parochiae Morawica [od 1892 do 2002]

Osoby związane z dziełem

Zdjęcie nr 1 dla osoby: Bartłomiej św.
Bartłomiej św.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Antyambona składa się z wysokiego cokołu ujętego szerokimi, kanelowanymi spływami wolutowymi i figurą baranka, zaplecka z obrazem ukazującym chrzest Chrystusa w Jordanie, ujętego podwieszoną kotarą i baldachim z podwieszoną pod nim kotarą. Na nim cztery esowato wygięte i łączące się górą ze sobą kabłąki, zakończone personifikacją Kościoła – kobiety w tiarze papieskiej na głowie.
antyambona
Antyambona
Zdjęcie nr 1: Podstawa okrągła, dwustopniowa z prostopadłościenną górną częścią, z trzonem w typie gruszkowatym z wałkiem w górnej części, podtrzymującym czarę w formie spłaszczonej kuli z puklami. Na czarze tarcza herbowa ujęta wolutami z godłem herbu Szaszor lub Orla. Pokrywa drewniana, w kształcie smukłej półkopuły o powierzchni pokrytej srebrzonymi łuskami, obwiedzionej koroną, podzielona żebrami z żabkami i zwieńczona koroną. Nad kopułą sześcioboczna wieżyczka ujęta wolnostojącymi pinaklami. Jej ścianki zakończone trójkątnie z ornamentalnymi grzebieniami, wypełnione wnękami z postaciami aniołów. Nad wieżyczką figura św. Jana Chrzciciela, ubranego w wielbłądzią skórę i płaszcz przerzucony na prawym ramieniu. W prawej dłoni podtrzymuje baranka, w lewej trzyma osadzony na długim trzpieniu krzyż. Na wewnętrznej stronie pokrywy tabliczka z inskrypcją: „CURA ET IMPENSIS / JOSEPHI PAJĄCZEWSKI / CURATI MORAVICEAEN ET / DECANI CZERNICHOVIEN A(NNO) D(OMINI) 1904 A(D) M(AIOREM) D(EI) G(LORIAM)”.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Kosz ambony na rzucie czworoboku, o bokach lekko wypukłych, wsparty na piramidalnym cokole z szyszką ujętą liśćmi. Kosz podzielony szerokimi, kanelowanymi spływami i zwieńczony gzymsem. Na ściance frontowej płaskorzeźbiona figura Chrystusa błogosławiącego trzymany w ręku bochenek chleba. Zaplecek flankowany profilowanymi listwami z kampanulami zakończonymi ulistnionymi konsolkami, pośrodku obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, nadwieszonym z przedstawieniem Jezusa wśród mędrców. Baldachim powielający rzut kosza, profilowany, ujęty impostami, zwieńczony czterema esowato wygiętymi i łączącymi się górą kabłąkami. Na podniebieniu baldachimu gołębica Ducha Świętego ,a tle promieni. Na nich figura Chrystusa Zmartwychwstałego, ukazanego w całej postaci, w kontrapoście, z płaszczem na plecach osłaniającym biodro. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma chorągiew.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Fresk wkomponowany w arkadę zamkniętą półkoliście, w ścianie południowej prezbiterium, nad portalem do aneksu. Ukazuje siedzącą na tronie Matkę Boską z Dzieciątkiem na kolanach oraz klęczących i stojących przed nią od lewej proboszcza Józefa Krzemińskiego, rodzinę w stroju ludowym, Izabelę i Felicjana Szybalskich oraz chłopca z chorągwią w ręku.
polichromia ścienna
Adoracja Najświętszej Marii Panny
Zdjęcie nr 1: Owalny obraz ukazuje anioła prowadzącego za rękę chłopca. Anioł ukazany do kolan, w trzech czwartych, z prawą ręką uniesioną w kierunku przedstawionego na niebie oka Opatrzności i z lewą trzymającą za rękę chłopca. Jego twarz jest modelowana łagodnie, szkicowo, z otwartymi oczami, prostym nosem i drobnymi ustami oraz jasnymi włosami opadającymi na kark. Jest ubrany w żółtą suknię z trójkątnym dekoltem, krótkimi rękawami i z odsłoniętą lewą nogą oraz czerwony płaszcz przerzucony przez lewe ramię i zarzucony na plecy i prawe biodro. Za plecami widoczne są rozpostarte skrzydła. Chłopiec przedstawiony został do kolan, w trzech czwartych, w jasnej sukni i szarym płaszczu, z kijem pielgrzymim w lewej ręce. Jego twarz jest okrągła, pełna, z zaczerwionymi policzkami, oczy małe, otwarte, nos krótki, usta drobne. Tło ciemne, nieokreślone.
obraz
Anioł Stróż
Zdjęcie nr 1: Obraz wkomponowany w zaplecek antyambony, w kształcie stojącego prostokąta o ściętych ćwierćkoliście górnych narożach. Ukazuje stojącego w Jordanie Jezusa, w silnym kontrapoście, z rękami złożonymi na piersi, opasanego na plecach niebieskim płaszczem i na biodrach białą tkaniną. Jego twarz jest zwrócona w dół, nos lekko zadarty, czoło wysokie, włosy opadające na plecy, wokół głowy rozświetlony nimb. Na brzegu stoi św. Jan Chrzciciel, zwrócony w trzech czwartych, w lekkim kontrapoście. Jego twarz o krótkim nosie, z zamkniętymi ustami, rozświetlonym czołem, krótką brązową brodą i krótkimi włosami, z aureolą wokół głowy. Święty polewa głowę Chrystusa wodą z muszli trzymanej w ręce. Jest ubrany w wielbłądzią skórę i czerwony płaszcz. W lewej dłoni przytrzymuje długi krzyż opatrzony banderolą z napisem "ECCE AGNUS DEI". Za postacią Jezusa klęczy anioł w żółtej, długiej sukni, a w partii nieba ze skłębionymi i rozświetlonymi padającymi z góry promieniami widoczne putto i główki aniołków. W tle daleki krajobraz, oddany szkicowo, z łuną wschodzącego słońca.
obraz
Chrzest Chrystusa

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Kościół św. Bartłomieja", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2023, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/kosciol-sw-bartlomieja

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności