Św. Ventura

Dzieje zabytku

Dzieło zostało namalowane jako przedstawienie ołtarzowe, jednak w XIX wieku zostało zastąpione wizerunkiem bł. Salomei.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego od góry łukiem nadwieszonym z uskokiem z przedstawieniem św. Ventury z modelem kościoła. Święty ukazany na prawo od centrum kompozycji, w całej postaci, zwrócony w trzech czwartych w lewo. Ma owalną twarz, duże, głęboko osadzone oczy, wąski nos i szerokie usta; krótkie, ciemnobrązowe włosy opadają mu na kark. Nad głową ma złoty nimb w formie okręgu. Prawą ręką podtrzymuje duży model kościoła na planie prostokąta z wysoką wieżą na środku fasady i dwiema niższymi flankującymi wejście po przeciwnej stronie. Wszystkie są przeprute prostokątnymi oknami i mają czerwone hełmy ze złotymi krzyżami. Model wraz z nim podtrzymuje putto, które spogląda w dół. Ma jasne, krótkie włosy, niewielkie biało-czerwono-szare skrzydła i biodra otoczone czerwoną szarfą. W lewej ręce święty trzyma czarny biret. Ventura jest ubrany w strój zakonny: biała komżę i albę dekorowaną przy rękawach i dolnej krawędzi szerokim pasem koronki, na to ma nałożony biały muncet z symbolem serca z zatkniętym krzyżem. Przed nim, w górnej części czerwony krzyż otoczony glorią promienistą i trzeba główkami anielskimi wśród obłoków. Przy dolnej krawędzi podtrzymywana przez putto rocaille’owa tarcza herbowa z napisem „Templorum Positor, Sub tecta inopumque Receptor Hispelli in Umbria”. Za postacią świętego widoczny fragment kolumny na wysokimcokole zasłonięty od góry zielona, łamiącą się grubymi fałdami kotarą. Na frontowej ścianie cokołu napis „B. Ventura Confessor Exulum Patronus”. Pod stopami postaci posadzka z ułożonych naprzemiennie szarych i ciemnoczerwonych prostokątów.

Zarys problematyki artystycznej

Czczony w zakonie marków, przedstawiony na płótnie św.Ventura Spolitański podobno w młodości wraz z krzyżowcami zawędrował do Rzymu i wstąpił do zgromadzenia związanego z zakonem braci od pokuty bł. Męczenników. Był również założycielem szpitala szpitalników i kościoła św. Krzyża i w Spoleto. Model wspomnianego kościoła trzyma przed sobą, a fakt został zapisany na tarczy trzymanej przez putto. Warto wspomnieć, że w tym samym kościele znajduje się drugie płótno o niemal identycznej kompozycji. Dzieło nosi cechy malarstwa późnego baroku i zostało namalowane jako przedstawienie ołtarzowe, jednak w XIX wieku, po śmierci większości krakowskich braci zakonnych, obraz tego mało rozpoznawalnego przez wiernych świętego został zastąpiony wizerunkiem bardziej znanej bł. Salomei.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania dobry.

Streszczenie

Czczony w zakonie Marków, przedstawiony na płótnie św.Ventura był założycielem szpitala szpitalników i kościoła św. Krzyża i w Spoleto. Dzieło zostało namalowane jako przedstawienie ołtarzowe, jednak w XIX wieku zostało zastąpione wizerunkiem bardziej znanej bł. Salomei.

Bibliografia