Św. Piotr i św. Paweł

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Kęty
Miejscowość
Bielany
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Macieja Apostoła
Tagi
malarstwo XIX wieku sztuka pierwszej połowy XIX wieku
Miejsce przechowywania
prawy ołtarz boczny
Identyfikator
DZIELO/24306
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
pierwsza połowa XIX wieku
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 132 cm
wysokość – 190 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 176 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Obraz św. Piotra i św. Pawła powstał w pierwszej połowie XIX wieku.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym z uskokiem z przedstawieniem św. Piotra i św. Pawła w całej postaci. Święty Piotr w lewej części obrazu, zwrócony w trzech czwartych w lewo, w kontrapoście. W lewej, ugiętej ręce trzyma klucze, prawą unosi wysoko z dłonią w geście wskazującym. Twarz ma pociągłą, z wysokim czołem, o migdałowatych oczach skierowanych w górę, prostym nosie i o pełnych ustach; okoloną białą, krótką brodą oraz krótkimi, siwymi włosami, z łysiną na głowie. Ubrany jest w jasnoniebieską tunikę oraz żółty płaszcz przewiązany diagonalnie przez lewe ramię. Święty Paweł w prawej części obrazu, zwrócony w trzech czwartych w prawo, w kontrapoście, obie dłonie kładzie na rękojeści miecza opartego o ziemię, prawą przytrzymuje przy boku księgę. Twarz ma pociągłą, z wysokim czołem, o migdałowatych oczach, prostym nosie i o pełnych ustach; okoloną długą, jasnobrązową brodą i włosami opadającymi na kark. Ubrany jest w zieloną tunikę przepasaną w talii oraz czerwony płaszcz przewiązany diagonalnie przez prawe ramię. Postacie ukazane na tle pejzażu. W górnej części obrazu monogram IHS.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Piotr był bratem św. Andrzeja, rybakiem, przystąpił do grona uczniów Chrystusa i został jego apostołem. Chrystus zmienił jego pierwotne imię Szymon, co później wyjaśnił: „Ty jesteś Piotr (czyli Skała), i Ja na tej Skale zbuduje Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze do królestwa niebieskiego” (Mt 16, 18-19), dlatego w ikonografii jednym z atrybutów świętego są właśnie klucze.
Święty Paweł pierwotnie nazywał się Szaweł i do czasu nawrócenia był gorliwym prześladowcą chrześcijan. Przyjął imię Paweł i rozpoczął działalność apostolską. Poniósł śmierć męczeńską przez ścięcie mieczem, dlatego jest on jego atrybutem. Święci Piotr i Paweł często przedstawiani są razem. W Kościele uroczystość obu apostołów obchodzona jest jednocześnie, gdyż w tradycji uznaje się, że zginęli w tym samym dniu. Przez swoje zasługi dla Kościoła obaj nazywani są „książętami apostołów”.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, lekko sfalowane płótno u dołu obrazu.

Streszczenie

Obraz św. Piotra i św. Pawła powstał w pierwszej połowie XIX wieku. W ikonografii jednym z atrybutów św. Piotra są klucze, a św. Pawła miecz. Obaj święci często przedstawiani są razem. W Kościele uroczystość obu apostołów również obchodzona jest jednocześnie, gdyż w tradycji uznaje się, że zginęli w tym samym dniu.

Bibliografia

Dziubek Maciej, "Bielańskie probostwo" , „Almanach Kęcki” , s. 57-65
Dziubek Marcin, "Z dziejów Bielan", Bielany 2005
Zaleski Wincenty, "Święci na każdy dzień", Warszawa 1989

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Parafii w Bielanach, Krzysztof Orlicki, Dzieje parafii świętego Macieja Apostoła w Bielanach (od powstania do I wojny światowej), Kraków 2008, mpis, s. 38.

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Św. Piotr i św. Paweł", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-piotr-i-sw-pawel-2

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności