św. Wincenty Ferreriusz

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Oświęcim
Miejscowość
Oświęcim
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Kościół
Wniebowzięcia NMP
Miejsce przechowywania
nawa kościół
Identyfikator
DZIELO/24576
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Obraz św. Wincentego Ferreriusza z drugiej połowy XVIII wieku być może pochodzi z konwentu dominikańskiego skasowanego przez rząd austriacki pod koniec XVIII wieku.

Opis

Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji na tle brązowo-szarych obłoków ukazano frontalnie w dwóch trzecich św. Wincentego Ferreriusza z głową ujętą w trzech czwartych w prawo. Święty lewą rękę w geście wskazującym unosi na wysokość głowy, w prawej trzyma krzyż, wspierając ją na stojącej, pionowo księdze. Jest to mężczyzna w średnim wieku z pociągłą twarzą o jasnej karnacji z rumianymim policzkami, wydatnym nosie i ustach, ciemnych szeroko otwartych oczach oraz wysokim czołem. Jego głowę otaczają krótkie przystrzyżone włosy z tonsurą, odsłaniające prawe ucho. Nad nią widać unoszący się płomyk ognia. Wincenty ubrany jest w habit dominikański z czarnym płaszczem. W prawej ręce dominikanin trzyma drewniany krzyż ze srebrzystą postacią ukrzyżowanego Chrystusa. W otwartej księdze umieszczono napis: "TIME / TE DEUM/ ET DATE / ILLI / HONOREM". Z tyłu widać brązowo-srebrzyste skrzydła. W górnym prawym rogu kompozycji widać wyłaniającą się z obłoków trąbę. Po przeciwległej stronie na obłoku ukazano parę uskrzydlonych główek anielskich. Przed postacią świętego wyobrażono złocisty kartusz z identyfikacyjnym napisem w dolnej części przysłoniętym przez ramę obrazu. W polu kartusza napisano: "Divi Vincentij Ferrery / Vera Effigies anno ce... / sua XXXXVIIII Tuscis Sacra Ven.../ ".

Zarys problematyki artystycznej

Wysokiej klasy artystycznej oświęcimski obraz ukazuje popularnego w XVIII i XIX wieku św. Wincentego Ferreriusza. Przedstawienie w tej redakcji zostało określone jako "vera effigies", czyli malowane z autopsji. Inspiracją dla obrazu były zapewne liczne wzory graficzne krążące po Europie, z których najprawdopodobniej korzystał autor obrazu, np. miedzioryt Johanna Baptisty i Josefa Sebastiana Klauberów z połowy XVIII wieku, pochodząca z tego samego czasu grafika Jana Maszewskiego, czy też praca Johanna Andreasa Pfeffela z pierwszej połowy XVIII wieku. We wszystkich tych przedstawieniach odwoływano się do tradycyjnych atrybutów świętego - krzyża, otwartej księgi oraz grzmiącej trąby, uwzględnionych także na obrazie w Oświęcimiu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Literatura

I. Frank, M. Lechner, Vinzenz Ferrer, [w:] Lexikon der christlichen Ikonographie, Bd. 8, Ikonographie der Helligen. Melitius bis Zweiundvierzig Martyrer. Register, Hrgs. W. Braunfels, Rom-Freiburg-Basel-Vien 1994, kol. 561-565;
Z. Michalczyk, W lustrzanym odbiciu. Grafika europejska a malarstwo Rzeczypospolitej w czasach nowożytnych ze szczególnym uwzględnieniem późnego baroku, Warszawa 2016, s. 527, il. 116a-117a.

Streszczenie

Oświęcimski obraz ukazuje popularnego w XVIII i XIX wieku św. Wincentego Ferreriusza. Przedstawienie w tej redakcji zostało określone jako "vera effigies", czyli prawdziwe, malowane z autopsji. Inspiracją dla obrazu były zapewne liczne wzory graficzne krążące po Europie, z których najprawdopodobniej korzystał autor obrazu. We wszystkich tych przedstawieniach odwoływano się do tradycyjnych atrybutów świętego - krzyża, otwartej księgi oraz grzmiącej trąby, uwzględnionych także na obrazie w Oświęcimiu.

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "św. Wincenty Ferreriusz", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-wincenty-ferreriusz-3

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności