Pejzaż Wadowic
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty w passe-partout oraz drewnianą, profilowaną ramę. Przedstawia pejzaż miejski centrum Wadowic z widoczną w prawym, górnym rogu kompozycji, nakrytą barokowym hełmem wieżą kościoła Ofiarowania Najświętszej Marii Panny. Na pierwszym planie ukazane z ptasiej perspektywy, uproszczone i zgeometryzowane dachy domów i kamienic oraz zabudowania miejskie. W centrum kompozycji przedstawione wysokie drzewo o zielonych liściach. Kolorystyka obrazu jasna, pastelowa ograniczona do odcieni zgaszonej czerwieni, rozbielonych błękitów oraz zieleni. W prawym dolnym rogu dzieła sygnatura „Z(bigniew) Pronaszko”. W lewym dolnym rogu „WADOWICE / 1924”.
Zdjęcie nr 2: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty w passe-partout oraz drewnianą, profilowaną ramę. Przedstawia pejzaż miejski centrum Wadowic z widoczną w prawym, górnym rogu kompozycji, nakrytą barokowym hełmem wieżą kościoła Ofiarowania Najświętszej Marii Panny. Na pierwszym planie ukazane z ptasiej perspektywy, uproszczone i zgeometryzowane dachy domów i kamienic oraz zabudowania miejskie. W centrum kompozycji przedstawione wysokie drzewo o zielonych liściach. Kolorystyka obrazu jasna, pastelowa ograniczona do odcieni zgaszonej czerwieni, rozbielonych błękitów oraz zieleni. W prawym dolnym rogu dzieła sygnatura „Z(bigniew) Pronaszko”. W lewym dolnym rogu „WADOWICE / 1924”.

Pejzaż Wadowic

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
Kraków
Gmina
Kraków
Miejscowość
Kraków
Tagi
awangarda XX wieku formizm malarstwo XX wieku sztuka awangardowa sztuka XX wieku Zbigniew Pronaszko
Miejsce przechowywania
Pałac biskupi
Identyfikator
DZIELO/18671
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
1924 rok
Technika i materiał
akwarela na papierze
Wymiary podstawowe
szerokość – 58 cm
wysokość – 75 cm
Inne wymiary – passe-partout: 66 x 48,5 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 50 cm
Szerokość bez ramy – 34 cm
Autor noty katalogowej
Justyna Kuska
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Akwarela powstała w 1924 roku.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty w passe-partout oraz drewnianą, profilowaną ramę. Przedstawia pejzaż miejski centrum Wadowic z widoczną w prawym, górnym rogu kompozycji, nakrytą barokowym hełmem wieżą kościoła Ofiarowania Najświętszej Marii Panny. Na pierwszym planie ukazane z ptasiej perspektywy, uproszczone i zgeometryzowane dachy domów i kamienic oraz zabudowania miejskie. W centrum kompozycji przedstawione wysokie drzewo o zielonych liściach. Kolorystyka obrazu jasna, pastelowa ograniczona do odcieni zgaszonej czerwieni, rozbielonych błękitów oraz zieleni. W prawym dolnym rogu dzieła sygnatura „Z(bigniew) Pronaszko”. W lewym dolnym rogu „WADOWICE / 1924”.

Zarys problematyki artystycznej

Akwarela sygnowana przez Zbigniewa Pronaszkę w 1924 roku. Artysta ten był malarzem, rzeźbiarzem oraz scenografem wykształconym w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1917 roku wspólnie z bratem Andrzejem Pronaszko i Tytusem Czyżewskim założył grupę artystyczną Ekspresjoniści Polscy (później noszącą nazwę Formiści). Jego twórczość malarska związana jest z nurtami określanymi jako formizm i koloryzm. Omawiane dzieło przedstawia widok na wieżę kościoła Ofiarowania Najświętszej Marii Panny w Wadowicach. Z tym miastem wiązało Pronaszkę pochodzenie żony oraz przyjaźń z pisarzem i znawcą sztuki Emilem Zegadłowiczem, u którego był częstym gościem w podwadowickim Gorzeniu, stąd obecne w twórczości Pronaszki pejzaże z ukazujące Wadowice i okolice. Omawiane dzieło wyróżnia typową dla formizmu stylizacją, uproszczeniem i geometryzacją. Charakterystyczny dla kompozycji formistycznych jest także zgaszona kolorystyka, sprowadzona do odcieni czerwieni, brązów i błękitu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Akwarela powstała w 1924 roku i przedstawia widok na wieżę kościoła farnego w Wadowicach. Jej autorem jest Zbigniew Pronaszko – wykształcony w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych malarz, rzeźbiarz i scenograf, reprezentant formizmu i koloryzmu.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Jest to ambona wisząca, przyścienna, z wejściem od prawej strony. Balustrada na planie półkola, ustawiona na profilowanym cokole, zamknięta silnie wysuniętym gzymsem podtrzymywanym przez pilaster. Ścianka dekorowana płycinami w kształcie leżącego prostokąta po lewej stronie oraz w kształcie stojącego prostokąta po prawej, ozdobione rzeźbionym rocaille’m w polu; schody wąskie, jednobiegowe, połączone ze stojącymi w prezbiterium drewnianymi stallami. Kosz w kształcie serca, wybrzuszonego w górnej części. U spodu podwieszony anioł z rękami wyciągniętymi do góry i ugiętymi w kolanach nogami, w pasie przewiązany złotą tkaniną, silnie drapowaną. W górnej części kosza, pośrodku, uskrzydlona główka aniołka, skierowana na wprost. Twarz owalna o pulchnych policzkach, z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, usta delikatnie otwarte, nos spiczasty, oczy skierowane ku górze; włosy średniej długości, ciemnobrązowe z loczkiem na czubku głowy. Powierzchnia kosza pokryta płaskorzeźbioną dekoracją rocaille’ową. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, flankowany dwoma pilastrami, podtrzymującymi przerywany, odwrócony, wolutowy przyczółek. W polu wpisany duży, łaciński krzyż o rozszerzających się ramionach, wysunięty poza boki zaplecka. Pilastry od wewnątrz zdobione są pasem gęstej dekoracji rocaille’owej. Nad amboną zawieszona jest gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii, utworzonej z wiązek promieni o nierównej długości. Na promieniach umieszczone są cztery uskrzydlone główki aniołków. Struktura srebrzona, dekoracja ornamentalna złocona.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba niemal pełnoplastyczna, ścięta. Stoi na konsoli małżowinowo chrząstkowej w lekkim kontrapoście z ciężarem ciała opartym na lewej nodze, ukazana jest frontalnie z wysuniętymi do przodu rękami ugiętymi w łokciach na wysokości pasa i głową przechyloną w prawo. Owalna, wydłużona twarz o pełnych policzkach, długim nosie, wąskich ustach i szeroko otwartych oczach, włosy krótkie faliste, rozwiane, zakrywające uszy. Rzeźba ubrana jest w tunikę z podwiniętymi rękawami, przepasaną na biodrze, odsłaniającą prawe udo i część lewej łydki oraz zarzucony na lewe ramię płaszcz z połą zarzuconą na prawe udo. Szaty modelowane ostrymi krawędziami, z podwiniętą dolną częścią płaszcza.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Forma niemal pełnoplastyczna i ścięta. Rzeźba stoi na konsoli małżowinowo chrząstkowej w lekkim kontrapoście z ciężarem ciała opartym na prawej nodze, ukazana jest frontalnie z wysuniętymi do przodu rękami, prawa uniesiona na wysokości głowy i znacznie odsunięta od tułowia, lewa lekko ugięta w łokciu na wysokości pasa. Głowa przechylona w lewo. Okrągła twarz o pełnych policzkach i małym podbródku, długim nosie, wąskich, drobnych ustach i szeroko otwartych oczach, włosy krótkie faliste, rozwiane, nieznacznie odkrywające uszy. Rzeźba ubrana jest w tunikę z podwiniętymi rękawami, przepasaną na biodrze, odsłaniającą lewe udo oraz w zarzucony na lewe ramię płaszcz z połą zarzuconą na prawe udo. Szaty modelowane ostrymi krawędziami, z podwiniętą dolną częścią płaszcza.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie ośmioboku z przedstawieniem sceny Adoracji Dzieciątka Jezus. W dole kompozycji w żłóbku leży Chrystus, nad którym stoi Maria, a za nimi św. Józef. Jezus leży nagi na białej tkaninie ułożonej na słomie, lewą rękę zbliża do twarzy, prawą trzyma przy boku, ma małą głowę, wokół niej świetlisty nimb. Spogląda na Marię, która również patrzy na niego, ręce składa do modlitwy, ma pociągłą, delikatną twarz o dużym nosie i małych ustach. Jest ubrana w czerwoną suknię z szarym wykończeniem na dekolcie i granatowy maforion. Święty Józef stoi w cieniu, patrzy na Dzieciątko, unosi prawą rękę, a w lewej trzyma kij. Ma podłużną twarz o ostrym nosie i małych ustach, łysinę i ciemny zarost. Ponad grupą otwiera się jaśniejące niebo i widać uskrzydlone główki aniołków. Z prawej strony kompozycji fragment kolumny.
obraz
Adoracja Dzieciątka
Zdjęcie nr 1: Obrazy w kształcie leżącego prostokąta przedstawiają procesję aniołów w trzech szeregach. Postacie w typie smukłych młodzieńców, ubranych w długie suknie w kolorze czerwonym, zielonym i niebieski, przepasane na biodrach, ze złotymi nimbami wokół głów i długimi białymi skrzydłami. Anioły w pierwszym rzędzie trzymają kadzielnice, w dalszych grają na różnych instrumentach: fletach, harfach, cytrze i cymbałach. Kompozycję obiega barwna, szeroka bordiura z różnych kwiatów.
obraz
Adorujące anioły
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem w formie jednobiegowych schodów. Kosz na planie ściętego ośmioboku, z podwieszeniem w formie spłaszczonego, ośmiobocznego wałka, zakończonego szyszką. Kosz na wysokim cokole, ścianki wydzielone pilastrami dekorowanymi muszlami i zwisami kwiatowymi, dźwigającymi pełne belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem tworzącym parapet, dekorowanym ornamentem roślinnym. W polu ścianek nisze z konchami i figurami czterech ewangelistów, stojącymi na wspornikach. Balustrada schodów pełna, dekorowana płycinami wypełnionymi akantem, zakończona filarem z wazonem. Zaplecek zakończony gzymsem, ujęty uszami utworzonymi z suchego akantu. W polu płycina w formie stojącego prostokąta o wklęsłych narożach, w niej nisza z konchą, na tle której na wsporniku ustawiona figura Chrystusa. Baldachim na planie ściętego ośmioboku, w formie belkowania, wyłamanego na narożach. Na nim, na niskiej podstawie osiem kabłąków dekorowanych cokolikami z wazonami, podtrzymujących spłaszczoną kulę, na której stoi figura anioła z banderolą z napisem „KTO WAS SŁUCHA MNIE SŁUCHA”. Na podniebieniu baldachimu rzeźba gołębicy Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze zielonym, ze złoconymi profilami i ornamentyką. Figura anioła ukazana frontalnie, w kontrapoście, z głową skierowaną w lewo, obiema rękami trzyma banderolę. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych oczach, dużym nosie i rozchylonych ustach, okoloną krótkimi, kręconymi, rozwianymi włosami. Anioł ubrany jest w długą, silnie drapowaną, złoconą tunikę, przepasaną w talii, odsłaniającą prawe ramię oraz obie nogi. Skrzydła ma złożone po bokach postaci. Figura Chrystusa ukazana frontalnie, w kontrapoście, prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma jabłko królewskie. Twarz ma szczupłą, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną brązową brodą i włosami sięgającymi ramion. Chrystus ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o czerwonej podszewce, przerzucony diagonalnie przez lewe ramię. Figura św. Jana ukazana frontalnie, w kontrapoście, przechylona w lewo, prawą rękę wyciąga do przodu, lewą podtrzymuje otwartą księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną brązowymi włosami sięgającymi ramion. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o czerwonej podszewce, przerzucony diagonalnie przez lewe ramię, zawieszony na taśmie z przodu postaci. Figura św. Łukasza ukazana frontalnie, w kontrapoście, przechylona w lewo, prawą rękę unosi na tle piersi, lewą podtrzymuje otwartą księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną brązową długą brodą i krótkimi włosami. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o zielonej podszewce, przerzucony diagonalnie przez lewe ramię. Przy prawej nodze świętego głowa wołu. Figura św. Marka ukazana frontalnie, w kontrapoście, przechylona w lewo, z głową zwróconą w lewo, prawą rękę wyciąga w bok, lewą przytrzymuje przy boku księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną gęstą, brązową brodą i krótkimi, kręconymi włosami. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o jasnozielonej podszewce, zarzucony na ramiona i zawiązany z przodu. Przy lewej nodze postaci głowa lwa. Figura św. Mateusza ukazana frontalnie, w kontrapoście, lewą rękę wyciąga w bok, prawą przytrzymuje przy boku księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną długą, brązową brodą i krótkimi włosami. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii szarfą oraz złocony płaszcz o zielonej podszewce, zarzucony na ramiona i opadający po bokach. Przed świętym figurka aniołka trzymającego miskę.
ambona
Ambona

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Na podstawie na planie prostokąta, dekorowanej przy brzegach wicią roślinną umieszczona figura na wpółleżącego Chrystusa, opartego na kolanach i łokciach. Twarz ma szczupłą, o schematycznie zaznaczonych rysach, dużych oczach i nosie, szerokich ustach. Twarz okolona krótką brodą i włosami opadającymi na kark. Na głowie ma koronę cierniową. Ubrany jest w niebieską tunikę, przylegającą do ciała i przepasaną w talii sznurem. Polichromia ciała bladożółta, włosy brązowe.
rzeźba
Chrystus upadający pod krzyżem
Zdjęcie nr 1: Kościół pw. Opieki Matki Boskiej w Kamieniu usytuowany jest na niewielkiej, wydzielonej ogrodzeniem działce usytuowanej na południe od głównej drogi wiodącej przez miejscowość. Kamieński kościół to budowla murowana z kamienia i cegły, orientowana, jednonawowa z nawą na rzucie prostokąta opiętą dziesięcioma trójuskokowymi przyporami oraz nieco węższym i półokrągło zamkniętym prezbiterium. Od strony północnej do prezbiterium przylega zakrystia na planie prostokąta. Do północno-zachodniej części nawy dostawiona jest niewielka, prostokątna kruchta. Wnętrze świątyni sklepiono sklepieniem kolebkowym z lunetami. Nawę i prezbiterium nakrywają dachy dwuspadowe, natomiast wieżę dach ostrosłupowy o czterech połaciach zwieńczony niewielkim krzyżem. Pierwotnie świątynia przekryta była dachem z czerwonej dachówki, którą w 1985 roku wymieniono na obecne pokrycie z ocynkowanej blachy. Więźbę dachową o konstrukcji płatwiowo-kleszczowej z krzyżującymi się stolcami wykonano z drewna sosnowego. Do wnętrza świątyni prowadzą trzy wejścia – główne z kruchtą od strony zachodniej, boczne również z kruchtą, z której wychodzi się na chór muzyczny i wieżę od strony północnej oraz wejście przez zakrystię. Do wejścia głównego prowadziły masywne, betonowe schody na rzucie półokręgu wylane w 1928 roku, które w 1981 roku zostały zastąpione obecnymi schodami na rzucie prostokąta. W trójosiowej i trójkondygnacyjnej fasadzie świątyni zaakcentowana wysunięciem do przodu jest oś środkowa przechodząca w górnej części w czworoboczną wieżę. W jej pierwszej kondygnacji mieści się zadaszony, opracowany w cegle, neobarokowy portal główny. Wieńczy go gzyms o kształcie łuku kotarowego, na szczycie którego znajduje się krzyż. W portalu umieszczone są dwuskrzydłowe, drewniane drzwi zamknięte łukiem półokrągłym. Ponad otworem wejściowym, w osi portalu znajduje się przeszklona rozeta. W kondygnacjach drugiej i trzeciej omawianej osi środkowej fasady mieszczą się półkoliście zamknięte okna. W osiach skrajnych nieregularnie rozmieszczono niewielkie, prostokątne okna, w kondygnacji pierwszej zamknięte półkoliście. Elewacje boczne świątyni są czteroosiowe i jednokondygnacyjne, z wyjątkiem trzykondygnacyjnej osi pierwszej, w której od strony północnej mieści się prostokątna kruchta, ponad którą rozmieszczono dwa półokrągło zamknięte okna, po jednym w kondygnacji drugiej i trzeciej. Od strony południowej we wszystkich kondygnacjach mieszczą się półokrągłe okna. Elewacje boczne nawy artykułowane są przyporami, pomiędzy którymi znajdują się okna zamknięte łukiem półokrągłym. W prezbiterium od strony wschodniej mieszczą się dwa półokrągłe okna.
kościół
Kościół Opieki Matki Boskiej

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie leżącego prostokąta ujęty w profilowaną i dekorowaną akantem ramę. Kompozycja pejzażowa z widokiem na pagórkowaty teren z widocznymi w oddali wiejskimi zabudowaniami. Na pierwszym planie cztery drzewa o dekoracyjnie wygiętych, uproszczonych gałęziach. W górnej części kompozycji niebo z widocznymi białymi obłokami. Kolorystka obrazu jasna, nasycona. W lewym dolnym rogu sygnatura „W[ojciech] W[eiss]”.
obraz

Pejzaż

Zdjęcie nr 1:
obraz

Pejzaż z Osieka

Jak cytować?

Justyna Kuska, "Pejzaż Wadowic", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/pejzaz-wadowic

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności