Obraz w formie stojącego prostokąta. Twarz i dłonie odsłonięte, malowane, pozostała część obrazu przykryta płaskorzeźbioną, złoconą sukienką. W centrum Matka Boska w półpostaci, zwrócona frontalnie, na lewym przedramieniu podtrzymuje Dzieciątko, prawą ręką wskazuje na nie. Twarz owalna o wyrazistych rysach i ciemnej karnacji. Dzieciątko siedzi zwrócone w trzech czwartych w prawo, lewą ręką trzyma na kolanach księgę, prawą unosi w geście błogosławieństwa. Na głowach korony, wokół głów nimby, wokół postaci gloria promienista. W dolnej części obrazu znajduje się złocona szarfa z napisem „POD TWOJĄ OBRONĘ”.
Obraz w ołtarzu głównym nawiązuje do wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej. Pod względem ikonograficznym stanowi przykład typu określanego mianem Hodegetrii (z gr. Wskazująca Drogę). Maria prawą dłonią wskazuje na trzymane Dzieciątko Jezus unoszące prawą rękę w geście błogosławieństwa. Frontalność, sztywność postaci oraz brak widocznych oznak wyrażania uczuć pomiędzy nimi nadają charakter majestatyczności i reprezentatywności.
Tradycja powielania wizerunków Matki Boskiej Częstochowskiej sięga XV wieku. Wykonywane obrazy służyły zarówno kultowi publicznemu, jak i prywatnemu. Od XVI wieku fundowano ołtarze ku czci Madonny Jasnogórskiej, jej wizerunek przedstawiano w licznych pracach malarskich i graficznych. W 1621 roku podczas synodu krakowskiego biskup Marcin Szyszkowski uznał ikonografię wizerunku częstochowskiego za „typ najbardziej obyczajny i skromny”. Od tego czasu znacznie wzrosła liczba wykonywanych dla polskich kościołów wizerunków częstochowskiej Madonny. Na przestrzeni XVII i XVIII wieku w rejonie Częstochowy działały nadzorowane przez paulinów warsztaty rzemieślnicze zrzeszone w cechu malarzy, które trudniły się wykonywaniem przedstawień Czarnej Madonny. W miarę wzrostu popularności zaczęły się także pojawiać na szerszą skalę wizerunki charakteryzujące się cechami twórczości ludowej.
Kult Matki Boskiej Częstochowskiej w XIV wieku krzewili głównie paulini oraz fundatorzy klasztoru. Na wzrost jego popularności wpłynęły kolejno restauracja obrazu w 1430 roku i ozdobienie go srebrnymi sukienkami fundacji króla Władysława Jagiełły, następnie licznie dokumentowane cuda. Opiece Matki Boskiej Częstochowskiej powierzali siebie i naród poszczególni władcy, jak Zygmunt August, Władysław Waza czy Jan Sobieski, którego zwycięska odsiecz wiedeńska przyczyniła się do wzrostu kultu w kraju i jego popularyzacji na terenie Węgier.
Dobry.
1. Częstochowska Matka Boża, [w:] Encyklopedia Katolicka, (red.) Łukaszyk Romuald, Bieńkowski Ludomir, Gryglewicz Feliks, t. 3, Lublin 1985, sp. 853-874.
Obraz w ołtarzu głównym stanowi przykład popularnego w polskiej sztuce nowożytnej wizerunku nawiązującego do ikonografii Matki Boskiej Częstochowskiej. Mnogość tego typu przedstawień wynikała w głównej mierze z silnie rozwijającego się zwłaszcza na przestrzeni XVII i XVIII wieku kultu Matki Boskiej Jasnogórskiej.
Paulina Chełmecka, "Matka Boska z Dzieciątkiem", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-z-dzieciatkiem-39