tabernakulum

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Niepołomice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niepołomice
Parafia
Opieki Matki Boskiej
Miejsce przechowywania
kościół, ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/09637
Kategoria
tabernakulum
Czas powstania
druga połowa XIX wieku (?)
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, polichromowane i złocone; techniki snycerskie
Autor noty katalogowej
Justyna Kuska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Szczegółowe dzieje ołtarza głównego w zabierzowskiej świątyni ani znajdującego się na nim tabernakulum nie są znane. Obecnie istniejący kościół w Zabierzowie Bocheńskim został wybudowany w latach 1878-1881 na miejscu wcześniejszej, drewnianej świątyni wzniesionej w 1742 roku. Konsekracja murowanego kościoła odbyła się 1888 roku, dokonał jej biskup Albin Dunajewski.

Opis

Tabernakulum z tronem wystawienia, jednokondycyjne o formach architektonicznych i wklęsło-wypukłym licu. Ujęte ustawionymi ukośnie, zdwojonymi, złoconymi kolumienkami wspartymi na wysokich cokołach. Kapitele kolumn kompozytowe, dźwigają odcinki pełnego belkowania wyłamanego w osiach podpór. Powyżej pełnoplastyczne, złocone figury klęczących aniołów. Drzwiczki tabernakulum złocone w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem pełnym. Na licu płaskorzeźbiony kielich z hostią na tle glorii promienistej oraz kłosów zboża i winnych gron. Tron wystawienia o linii wypukłej z niszą ujętą płaskorzeźbioną, złoconą kotarą dekorowaną chwostami oraz muszlami palmetowymi. Tło wyłożone aksamitną, czerwoną tkaniną. W zwieńczeniu srebrzony Baranek Eucharystyczny spoczywający na księdze. Struktura tabernakulum malowana w odcieniu seledynowej zieleni, ornamentyka i załamania profili architektonicznych złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz główny w kościele w Zabierzowie Bocheńskim w „Katalogu zabytków sztuki w Polsce” został określony jako „rokokowy”. Jest to możliwe, wydaje się jednak, że może on być dziełem późniejszym, być może powstałym w XIX wieku i współczesnym obecnie istniejącemu kościołowi, który został wybudowany w latach 1878-1881 na miejscu starszej, drewnianej świątyni (z 1742). Z pewnością starszy od samej struktury ołtarza jest umieszczony w polu głównym nastawy obraz przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem i fundatorami datowany na 1620 rok. Elementy dawnego, osiemnastowiecznego ołtarza głównego pochodzącego z poprzedniej świątyni w Zabierzowie Bocheńskim wykorzystano do wzniesienia ołtarza w północnym ramieniu transeptu, w którym umieszczono wykonany w 2001 roku krucyfiks.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Szczegółowe dzieje ołtarza głównego ani tabernakulum nie są znane. Obecnie istniejący kościół w Zabierzowie Bocheńskim został wybudowany w latach 1878-1881 na miejscu wcześniejszej, drewnianej świątyni wzniesionej w 1742 roku. Konsekracja murowanego kościoła odbyła się 1888 roku, dokonał jej biskup Albin Dunajewski. W „Katalogu zabytków sztuki w Polsce” omawiany ołtarz został określony jako „rokokowy”. Jest to możliwe, wydaje się jednak, że może on być dziełem późniejszym, być może powstałym w XIX wieku i współczesnym obecnie istniejącemu kościołowi. Starszy od struktury ołtarza jest umieszczony w polu głównym nastawy obraz przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem i fundatorami datowany na 1620 rok.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Natanek Piotr, "Informator Archidiecezji Krakowskiej 2000. Parafie i kościoły", Kraków 2000
Czapczyńska-Kleszczyńska Danuta, Szybisty Tomasz, "Korpus witraży z lat 1800-1945 w kościołach rzymskokatolickich metropolii krakowskiej i przemyskiej, t. 1: Archidiecezja Krakowska, dekanaty krakowskie", Kraków 2014
"Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska", Warszawa 2016

Jak cytować?

Justyna Kuska, "tabernakulum", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/tabernakulum-28

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności