Matka Boska z Dzieciątkiem (Piekarska)
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu, ukazuje Matkę Boską z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii krakowskiej. Drewniana, rzeźbiona i złocona sukienka wotywna przesłania obraz, odsłaniając jedynie twarze, dłonie, stopy oraz fragmenty tła. Matka Boska została ujęta frontalnie w półpostaci, trzymając na lewym przedramieniu małego Jezusa. Prawą dłonią zgiętej w łokciu ręki wskazuje na Dzieciątko, trzymając w niej równocześnie gruszkę, zaś lewą, opuszczoną, podtrzymuje jego stopy. Maria nieznacznie pochyla głowę w stronę Syna. Jej twarz ma jasną karnację o rumianych policzkach, duże, szeroko rozstawione oczy, prosty nos, wąskie usta i tylko częściowo widoczne ciemne włosy. Mały Jezus siedzi wyprostowany na lewym ramieniu Marii. Ma nieznacznie uniesioną głowę ze spojrzeniem skierowanym na matkę. Prawą ręką błogosławi, lewą zaś opiera na trzymanej na kolanach księdze Ewangelii. Jego owalna twarz o jasnej karnacji z rumianymi policzkami widoczna jest w trzech czwartych. Na głowie spod korony wotywnej widać jasne, krótkie włosy. Obie postacie okrywa drewniana, płaskorzeźbiona i złocona sukienka wotywna z koronami. Sukienka zapewne powtarza dukt maforionu Matki Boskiej oraz kształt i drapowanie długiej tuniki, która okrywa małego Jezusa. Szaty Marii dekorowane są płaskorzeźbionym ornamentem z motywem szerokolistnych gałązek z kwiatami w kształcie rozet, naśladujących kameryzacje. Malowana kameryzacja widoczna jest także na taśmach lamujących maforion oraz spodnią suknię pod szyją i na jej rękawach. Pod szyją Marii widać drewniany krzyżyk. Tunika Dzieciątka jest pokryta płaskorzeźbionymi rozetami z naśladowaniem malowanej kameryzacji. Obie postacie mają na głowach zamknięte, płaskorzeźbione i złocone korony z globem i krzyżykiem. Także one są dekorowane malowaną kameryzacją. Marię i Dzieciątko otaczają nakładane, płaskorzeźbione i złocone promienie, zakończone w jaskółczy ogon, ułożone na kształt glorii.
Zdjęcie nr 2: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu, ukazuje Matkę Boską z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii krakowskiej. Drewniana, rzeźbiona i złocona sukienka wotywna przesłania obraz, odsłaniając jedynie twarze, dłonie, stopy oraz fragmenty tła. Matka Boska została ujęta frontalnie w półpostaci, trzymając na lewym przedramieniu małego Jezusa. Prawą dłonią zgiętej w łokciu ręki wskazuje na Dzieciątko, trzymając w niej równocześnie gruszkę, zaś lewą, opuszczoną, podtrzymuje jego stopy. Maria nieznacznie pochyla głowę w stronę Syna. Jej twarz ma jasną karnację o rumianych policzkach, duże, szeroko rozstawione oczy, prosty nos, wąskie usta i tylko częściowo widoczne ciemne włosy. Mały Jezus siedzi wyprostowany na lewym ramieniu Marii. Ma nieznacznie uniesioną głowę ze spojrzeniem skierowanym na matkę. Prawą ręką błogosławi, lewą zaś opiera na trzymanej na kolanach księdze Ewangelii. Jego owalna twarz o jasnej karnacji z rumianymi policzkami widoczna jest w trzech czwartych. Na głowie spod korony wotywnej widać jasne, krótkie włosy. Obie postacie okrywa drewniana, płaskorzeźbiona i złocona sukienka wotywna z koronami. Sukienka zapewne powtarza dukt maforionu Matki Boskiej oraz kształt i drapowanie długiej tuniki, która okrywa małego Jezusa. Szaty Marii dekorowane są płaskorzeźbionym ornamentem z motywem szerokolistnych gałązek z kwiatami w kształcie rozet, naśladujących kameryzacje. Malowana kameryzacja widoczna jest także na taśmach lamujących maforion oraz spodnią suknię pod szyją i na jej rękawach. Pod szyją Marii widać drewniany krzyżyk. Tunika Dzieciątka jest pokryta płaskorzeźbionymi rozetami z naśladowaniem malowanej kameryzacji. Obie postacie mają na głowach zamknięte, płaskorzeźbione i złocone korony z globem i krzyżykiem. Także one są dekorowane malowaną kameryzacją. Marię i Dzieciątko otaczają nakładane, płaskorzeźbione i złocone promienie, zakończone w jaskółczy ogon, ułożone na kształt glorii.
Zdjęcie nr 3: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu, ukazuje Matkę Boską z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii krakowskiej. Drewniana, rzeźbiona i złocona sukienka wotywna przesłania obraz, odsłaniając jedynie twarze, dłonie, stopy oraz fragmenty tła. Matka Boska została ujęta frontalnie w półpostaci, trzymając na lewym przedramieniu małego Jezusa. Prawą dłonią zgiętej w łokciu ręki wskazuje na Dzieciątko, trzymając w niej równocześnie gruszkę, zaś lewą, opuszczoną, podtrzymuje jego stopy. Maria nieznacznie pochyla głowę w stronę Syna. Jej twarz ma jasną karnację o rumianych policzkach, duże, szeroko rozstawione oczy, prosty nos, wąskie usta i tylko częściowo widoczne ciemne włosy. Mały Jezus siedzi wyprostowany na lewym ramieniu Marii. Ma nieznacznie uniesioną głowę ze spojrzeniem skierowanym na matkę. Prawą ręką błogosławi, lewą zaś opiera na trzymanej na kolanach księdze Ewangelii. Jego owalna twarz o jasnej karnacji z rumianymi policzkami widoczna jest w trzech czwartych. Na głowie spod korony wotywnej widać jasne, krótkie włosy. Obie postacie okrywa drewniana, płaskorzeźbiona i złocona sukienka wotywna z koronami. Sukienka zapewne powtarza dukt maforionu Matki Boskiej oraz kształt i drapowanie długiej tuniki, która okrywa małego Jezusa. Szaty Marii dekorowane są płaskorzeźbionym ornamentem z motywem szerokolistnych gałązek z kwiatami w kształcie rozet, naśladujących kameryzacje. Malowana kameryzacja widoczna jest także na taśmach lamujących maforion oraz spodnią suknię pod szyją i na jej rękawach. Pod szyją Marii widać drewniany krzyżyk. Tunika Dzieciątka jest pokryta płaskorzeźbionymi rozetami z naśladowaniem malowanej kameryzacji. Obie postacie mają na głowach zamknięte, płaskorzeźbione i złocone korony z globem i krzyżykiem. Także one są dekorowane malowaną kameryzacją. Marię i Dzieciątko otaczają nakładane, płaskorzeźbione i złocone promienie, zakończone w jaskółczy ogon, ułożone na kształt glorii.
Zdjęcie nr 4: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu, ukazuje Matkę Boską z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii krakowskiej. Drewniana, rzeźbiona i złocona sukienka wotywna przesłania obraz, odsłaniając jedynie twarze, dłonie, stopy oraz fragmenty tła. Matka Boska została ujęta frontalnie w półpostaci, trzymając na lewym przedramieniu małego Jezusa. Prawą dłonią zgiętej w łokciu ręki wskazuje na Dzieciątko, trzymając w niej równocześnie gruszkę, zaś lewą, opuszczoną, podtrzymuje jego stopy. Maria nieznacznie pochyla głowę w stronę Syna. Jej twarz ma jasną karnację o rumianych policzkach, duże, szeroko rozstawione oczy, prosty nos, wąskie usta i tylko częściowo widoczne ciemne włosy. Mały Jezus siedzi wyprostowany na lewym ramieniu Marii. Ma nieznacznie uniesioną głowę ze spojrzeniem skierowanym na matkę. Prawą ręką błogosławi, lewą zaś opiera na trzymanej na kolanach księdze Ewangelii. Jego owalna twarz o jasnej karnacji z rumianymi policzkami widoczna jest w trzech czwartych. Na głowie spod korony wotywnej widać jasne, krótkie włosy. Obie postacie okrywa drewniana, płaskorzeźbiona i złocona sukienka wotywna z koronami. Sukienka zapewne powtarza dukt maforionu Matki Boskiej oraz kształt i drapowanie długiej tuniki, która okrywa małego Jezusa. Szaty Marii dekorowane są płaskorzeźbionym ornamentem z motywem szerokolistnych gałązek z kwiatami w kształcie rozet, naśladujących kameryzacje. Malowana kameryzacja widoczna jest także na taśmach lamujących maforion oraz spodnią suknię pod szyją i na jej rękawach. Pod szyją Marii widać drewniany krzyżyk. Tunika Dzieciątka jest pokryta płaskorzeźbionymi rozetami z naśladowaniem malowanej kameryzacji. Obie postacie mają na głowach zamknięte, płaskorzeźbione i złocone korony z globem i krzyżykiem. Także one są dekorowane malowaną kameryzacją. Marię i Dzieciątko otaczają nakładane, płaskorzeźbione i złocone promienie, zakończone w jaskółczy ogon, ułożone na kształt glorii.

Matka Boska z Dzieciątkiem (Piekarska)

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Osiek
Miejscowość
Osiek
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Dekanat
Osiek
Parafia
Św. Andrzeja Apostoła
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny lewy
Identyfikator
DZIELO/13303
Kategoria
obraz
Dookreślenie zabytku
Obraz w ołtarzu bocznym
Ilość
1
Czas powstania
lata dwudzieste-trzydzieste XX wieku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Hecznarowice
Technika i materiał
olej na płótnie, deska, cięcie, snycerka, złocenie
Wymiary podstawowe
szerokość – 97 cm
wysokość – 102 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 88 cm
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem (Piekarskiej) stanowi część środkową architektonicznej nastawy późnobarokowego ołtarza bocznego w drewnianym kościele św. Andrzeja w Osieku.

Opis

Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu, ukazuje Matkę Boską z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii krakowskiej. Drewniana, rzeźbiona i złocona sukienka wotywna przesłania obraz, odsłaniając jedynie twarze, dłonie, stopy oraz fragmenty tła. Matka Boska została ujęta frontalnie w półpostaci, trzymając na lewym przedramieniu małego Jezusa. Prawą dłonią zgiętej w łokciu ręki wskazuje na Dzieciątko, trzymając w niej równocześnie gruszkę, zaś lewą, opuszczoną, podtrzymuje jego stopy. Maria nieznacznie pochyla głowę w stronę Syna. Jej twarz ma jasną karnację o rumianych policzkach, duże, szeroko rozstawione oczy, prosty nos, wąskie usta i tylko częściowo widoczne ciemne włosy. Mały Jezus siedzi wyprostowany na lewym ramieniu Marii. Ma nieznacznie uniesioną głowę ze spojrzeniem skierowanym na matkę. Prawą ręką błogosławi, lewą zaś opiera na trzymanej na kolanach księdze Ewangelii. Jego owalna twarz o jasnej karnacji z rumianymi policzkami widoczna jest w trzech czwartych. Na głowie spod korony wotywnej widać jasne, krótkie włosy. Obie postacie okrywa drewniana, płaskorzeźbiona i złocona sukienka wotywna z koronami. Sukienka zapewne powtarza dukt maforionu Matki Boskiej oraz kształt i drapowanie długiej tuniki, która okrywa małego Jezusa. Szaty Marii dekorowane są płaskorzeźbionym ornamentem z motywem szerokolistnych gałązek z kwiatami w kształcie rozet, naśladujących kameryzacje. Malowana kameryzacja widoczna jest także na taśmach lamujących maforion oraz spodnią suknię pod szyją i na jej rękawach. Pod szyją Marii widać drewniany krzyżyk. Tunika Dzieciątka jest pokryta płaskorzeźbionymi rozetami z naśladowaniem malowanej kameryzacji. Obie postacie mają na głowach zamknięte, płaskorzeźbione i złocone korony z globem i krzyżykiem. Także one są dekorowane malowaną kameryzacją. Marię i Dzieciątko otaczają nakładane, płaskorzeźbione i złocone promienie, zakończone w jaskółczy ogon, ułożone na kształt glorii.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem stanowi kopię słynącego łaskami wizerunku Matki Boskiej Piekarskiej, czczonego w sanktuarium w Piekarach Śląskich. Obraz z Piekar powstał około 1659 roku. Stanowi kopię Hodegetrii krakowskiej przeniesionej w XVII wieku do obecnej katedry w Opolu. W latach powojennych przyjął się zwyczaj określania tego typu obrazów jako „Matka Boska Piekarska”, co wynikało z rozpowszechnienia kultu, jakim otaczano wizerunek z Piekar Śląskich. Badania prowadzone w ostatnich czasach m.in. przez Małgorzatę Schuster-Gawłowską, Jerzego Gadomskiego i Helenę Małkiewiczównę zweryfikowały to stanowisko. Wspomniani uczeni wprowadzili termin Hodegetrii krakowskiej dla określenia tego typu przedstawień. Obraz z Osieka powstał w lokalnej pracowni malarskiej jaką prowadzili w niedalekich Hecznarowicach koło Kęt Antoni Flasz Starszy (1857-1938) i jego syn Antoni Flasz Młodszy (1897-1973). Wzorem dla obrazu zapewne był któryś z popularnych na Podbeskidziu oleodruków powielajacych wizerunek piekarski w sukienkach wotywnych, służących dewocji prywatnej w zaciszu domowym. Kilka obrazów o tym temacie pochodzących z pracowni Flaszów zachowało się w Hecznarowicach i okolicznych miejscowościach. Zapewne propagatorami kult Matki Boskiej Piekarskiej w Osieku byli pochodzący z tej miejscowości górnicy pracujący w śląskich kopalniach.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Literatura

A. Hałatek, B. Jania, Świątynie Osieka, Osiek 2008, s.8;
J. Gadomski, Wprowadzenie, [w:] Prolegomena do badań nad obrazami hodegetrii typu krakowskiego, red. J. Gadomski et al., Kraków 2014, s. 12 (9-27);
Flaszowie, artyści z Hecznarowic, red. B. Nycz, Bielsko-Biała 2018.

Streszczenie

Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem stanowi kopię słynącego łaskami wizerunku Matki Boskiej Piekarskiej, czczonego w sanktuarium w Piekarach Śląskich. Obraz z Osieka powstał w lokalnej pracowni malarskiej jaką prowadzili w niedalekich Hecznarowicach koło Kęt Antoni Flasza Starszy (1857-1938) i jego syn Antoni Flasza Młodszy (1897-1973). Wzorem dla obrazu zapewne był któryś z popularnych na Podbeskidziu oleodruków powielających wizerunek piekarski w koronach i sukienkach wotywnych.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona uzyskała kształt łodzi zawieszonej na północnej ścianie prezbiterium przy łuku tęczowym. Wejście na ambonę prowadzi z zakrystii. Jej kosz uzyskał owalną formę rozszerzającą się ku górze. W dolnej partii do jednej trzeciej wysokości widoczne są rzeźbione przedstawienia wody ze stworami morskimi (delfiny i ślimaki). Natomiast powyżej kosz dekorowany jest od frontu trzema rokokowymi kartuszami oraz fragmentem wzorzystej tkaniny, flankowanymi kilkoma parami falistych pasów zdobionych rozetami. Zaplecek ambony uzyskał kształt rzeźbionej, opadającej tkaniny podwiązanej po bokach w kolorze opalizującej zieleni, lamowanej złotymi frędzlami. Ponad amboną zawieszono baldachim na planie prostokąta, z profilowanymi bokami, z ciągiem ażurowych arkadek u dołu. Przy dolnej krawędzi zdobi go lambrekin ze złotymi chwostami. Na baldachimie leży postać wspierająca głowę na prawej ręce. Lewą rękę ma uniesioną do góry. Postać o krótkich włosach otaczających twarz o jasnej karnacji z drobnymi rysami, ubrana jest w srebrzystą tunikę przewiązaną w pasie i odsłaniającą lewą nogę na wysokości kolana. Ponad baldachimem wznosi się maszt z żaglem, którego liny opasane są dwiema złotymi koronami o floralnych sterczynach. Maszt flankują dwie rozwiane tkaniny w kolorze opalizującej zieleni, lamowane złotymi frędzlami, wiszące na złotych drążkach o puklowanych zakończeniach. Wieńczy go promienista gloria z gołębicą Ducha Świętego w otoczeniu obłoków. Obok kosza ambony do ściany przytwierdzono złocony, wolutowy wspornik z proporcem zwieńczonym krzyżem.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Epitafium uzyskało formę jednokondygnacyjnej, trójosiowej struktury architektonicznej z podstawą i zwieńczeniem, flankowanej po bokach fantazyjnymi uszakami. Część środkową tworzą trzy aedicule rozdzielone dwiema złoconymi kolumnami o korynckich kapitelach i trzonach dekorowanych festonami, a w dolnych partiach pierścieniami. Kolumny podtrzymują pełne belkowanie przechodzące przez całą szerokości kondygnacji, wyłamane nad osiami bocznymi. Same zaś stoją na cokole, który stanowi równocześnie wyłamany gzyms dla podstawy. Pole osi środkowej otrzymało kształt aediculi w formie stojącego prostokąta ze schodkowym zamknięciem u góry, wypełnionym ażurowym, złoconym maswerkiem. Jej wnętrze wypełnia płaskorzeźbione słońce pośród chmur na malowanym tle nieba. Poniżej ukazano panoramę Jerozolimy. Przed aediculą ustawiono na postumencie drewniany krzyż. Na osiach bocznych znalazły się nisze zwieńczone złotymi muszlami oraz złoconą, rytą ornamentyką z motywem czteroliścia. Pierwotnie znajdowały się tu rzeźby Mojżesza i Jana Chrzciciela. Całość po bokach flankują fantazyjne uszaki utworzone ornamentu rollwerkowego oraz z widocznych z profilu półpostaci maurów podtrzymujących belkowanie. Pole uszaków wypełniają pionowo ułożone owalne kartusze o czerwonych polach, stanowiące tło dla dwóch par tarczy herbowych z klejnotami. Z lewej umieszczono herb Dołęga, a z prawej herb Jastrzębiec (bez klejnotu). Po zewnętrznych stronach na belkowaniu ustawiono dwa półsiedzące uskrzydlone anioły (zachował się tylko anioł z prawej strony). Jednocześnie postacie aniołów flankują zwieńczenie epitafium, które tworzy aedicula wypełniona złotą muszlą oraz rytym złoconym ornamentem z motywem czteroliścia. Flankują ją dwa pilastry podtrzymujące wyłamane belkowanie na ich osi. W aediculi ustawiono pełnoplastyczną rzeźbę stojącej kobiety. Została ona ukazana w wydatnym kontrapoście z tułowiem skręconym w lewo, z głową ujętą w trzech czwartych w prawo. Kobieta w podniesionej prawej ręce trzyma srebrny kielich, natomiast w opuszczonej i wspartej o wysuniętą tanecznie lewą nogę otwartą księgę. Postać ma owalną twarz o jasnej karnacji i rumianych policzkach z prostym nosem i wydatnymi ustami. Jej głowę otaczają falujące, brązowe włosy opadające na plecy i odsłaniające uszy. Ubrana jest w złoconą, mocno drapowaną suknię, która odsłania wysuniętą nogę. Po bokach pilastrów widoczne są dwa uszaki. Na szczycie zwieńczenia dwa pulchne putta prezentują chustę Weroniki, która została równocześnie przytwierdzona do wysokiego impostu wspierającego ażurowy, złocony kwiaton. Na chuście wyobrażono płaskorzeźbioną głowę Chrystusa w cierniowej koronie. Zbawiciel ma owalną twarz z szeroko otwartymi oczami, wydatnym nosem i półotwartymi ustami. Otaczają ją kręcone brązowe włosy oraz podobna, krótka broda. Podstawę epitafium tworzy wykrojona po bokach struktura, w której centrum umieszczono fantazyjnie wyciętą drewnianą, czarną tablicę ze złotym łacińskim napisem "O HOMO FVI QVOD ES SVM QVOD ERIS / NVNC DE(M)VM VIVERE CO(E)PI, MORI DESII, VITA MIHI / PRIOR MORTE(M), MORS PRIA(M) VITA(M) SECV(N)DA(M), QVAE NU(N) QVA(M) / EST I(N)TERI TVRA DEDIT, MO(R)TALITATES MEOR, HO(C) MIHI / EST ET VXORI MO(S) VENTV(S) POSVI, VIPOST QV(E)ALETHIVERA DVCEDI / NELVSOS, ET CARNIS EXVVIIS SO(L)VTOS ABHOC PELAG SECVRA / GLAVSTRA SVB IRE IVABIT, HIC MORTALE DIMIDIVM N(OST)RI, IMMORTA/LE(M) EXPECT ET IM(M)ORTALITATEM, E QVOS VITA CONIVCTOS TENVIT / MORS IDIVISOS CVSTODIRET, SI PIVS ES, PIAS PRECES ADDE, ET / HIC HV(M)O SVB HVMO QVIETA[M], ANIMAE IN COELESTI PATRIA / LETAM QVIETEM APPRECARE "NICOLAVS CORNITIVS DE / MAGNA POREMBA ET BEATA DE MIROW CONSOR/TES SE(M)PER VAIESL[?]" / A(NNO) D(OMINI) 1611 P(ATRONVS) P(OSVIT)". Tablicę umieszczono w kartuszu rollwerkowym pomiędzy dwiema konsolami zdobionymi pierwotnie uskrzydlonymi główkami aniołków, podtrzymującymi belkowanie z krzyżem. Poniżej tablicy zastosowano odwrócony łuk odcinkowy z podwieszonym kartuszem rollwerkowym zawieszonym na festonach. W jego wnętrzu przedstawiono tabliczkę z napisem „VITA FUGIT VT HORA”, a po niżej trupią czaszkę ze skrzyżowanymi piszczelami.
płyta nagrobna
Epitafium Mikołaja i Beaty z Mirowa Porębskich
Zdjęcie nr 1: Malowany na czarno katafalk z listwami dekorowanymi białą farbą składa się z kilku części. Jego podstawę tworzą dwa zmniejszające się stopnie na rzucie wydłużonego prostokąta o półkoliście zamkniętych, nadwieszonych krótszych bokach. Dłuższe boki dolnego stopnia i krótsze boki górnego stopnia zdobi malowane na biało wyobrażenie stylizowanej trupiej czaszki. Na górnym stopniu ustawiono ławę malowaną na czarno, wspartą na wyciętych falisto w desce czterech nogach z białym blatem na rzucie wydłużonego prostokąta o półokrągłych krótszych bokach. Na blacie znajdują się dwie półokrągłe czarne podstawy pod trumnę, dekorowane od przodu malowaną na biało stylizowaną trupią czaszką i skrzyżowanymi piszczelami.
katafalk
Katafalk
Zdjęcie nr 1: Konny karawan uzyskał formę czterokołowego wozu na resorach z baldachimem wspartym na czterech filarach (w osiach skrajnych) i dwóch kolumnach o skręconych trzonach (w osiach środkowych). Na filarach umieszczono płaskorzeźbione i srebrzone półpostacie lamentujących aniołów, wsparte na wolutowych konsolach dekorowanych palmetami i akantem. Długowłose anioły ukazane zostały w wąskich tunikach przewiązanych w pasie. W lewej ręce trzymają wieńce, prawą ręką ugiętą w łokciu dotykają twarzy w geście rozpaczy. Baldachim przyjął kształt czterospadowego dachu zwieńczonego krzyżem. Spływy dachu ozdobiono postrzępionymi, srebrzonymi liśćmi palmowymi. Jego boki dekoruje płaskorzeźbiona, ażurowa i złocona stylizowana wić akantowa, złączona w dolnej części z arkaturą. Na dłuższych bokach baldachimu ornament rozdziela z jednej strony srebrzona i płaskorzeźbiona głowa Chrystusa w koronie cierniowej w typie Veraikon, z drugiej główki anielskiej oraz zachowana częściowo głowa Matki Boskiej Bolesnej. Dodatkowo płaskorzeźbiony ornament roślinno-kwiatowy zdobi dolne, dłuższe boki karawanu. Z przodu karawanu usytuowano siedzisko w formie płaskorzeźbionego fotela o wolutowo skręconych podłokietnikach. Zaplecek zwieńczony został płaskorzeźbionym ornamentem akantowym, a boki fotela udekorowano płaskorzeźbionymi liśćmi dębu. Odwrocie zaplecek ozdobiono płaskorzeźbionymi liśćmi akantu, wieńcem z liści dębowych oraz dwoma skrzyżowanymi liśćmi palmowymi. Przed fotelem znajduje się klapa na oparcie nóg dla woźnicy. Pod nią usytuowano drewniane elementy pozwalające zaprzęgnąć konia. Drewniane i okute koła z przodu są mniejsze od kół z tyłu.
inne dzieła sztuki
Karawan
Zdjęcie nr 1: Przyścienną, wiszącą ambonę usytuowano przy łuku tęczowym na zachodniej ścianie prezbiterium. Ambona składa się z baldachimu, zredukowanego zaplecka, kosza oraz prowadzących do niej przyściennych schodów. Wykonana jest z drewna dębowego, bejcowanego i lakierowanego. Partie ornamentalne zostały wyzłocone lub też polichromowane na czerwono i niebiesko. Kosz uzyskał kształt ośmioboczny. Wieńczy go parapet w formie profilowanego gzymsu koronującego. Kolejne pięć boków kosza flankują spiralne kolumienki o liściastych kapitelach ustawionych na wysokich cokolikach, podtrzymujących imposty z pinaklami. Pole każdego boku ozdobiono maswerkowym baldachimem zwieńczonym wygiętą do przodu sterczyną zakończoną kwiatonem. Baldachimy wspierają smukłe kolumienki o liściastych kapitelach ustawione na wysokich cokolikach. Cokoliki kolumienek narożnych i tych podtrzymujących baldachimy wspierają się na łamanym cokole obiegającym cały kosz. Cokół dekorowany od spodu arkaturą złoconą i polichromowaną na czerwono i niebiesko oddziela górną część ambony od jej spodu. Spód ambony utworzono z spływów koncentrujących się na środku na ośmiobocznej, profilowanej opasce dekorowanej od góry stylizowanym motywem lilii heraldycznej, a od dołu stylizowanymi, złoconymi liśćmi winnej latorośli otaczającej dużą kiść winnego grona. Pod baldachimami na czterech bokach umieszczono wykonane w głębokim reliefie przedstawienia stojących ewangelistów. Piąty bok ambony, przylegający do schodów, zdobi zredukowany baldachim pod którym umieszczono złocony i srebrzony kwiat słonecznika. Każdy z ewangelistów stoi na niewielkim postumencie, ustawionym na głównym cokole. Na każdym postumencie widnieję imię przedstawionego ewangelisty. Na południowym boku kosza umieszczono św. Jan. Ukazany został frontalnie z głową ujętą w trzech czwartych w lewo. Ma on długie, falowane, brązowe włosy spływające na ramiona, głowę pochyloną w prawo, wzrok skierowany ku górze. W lewej ręce trzyma księgę, a w prawej, przyciśniętej do piersi pióro. Ubrany jest w długą zieloną tunikę, nakrytą czerwonym płaszczem. Po lewej stronie, u jego stóp widnieje czarny orzeł. Na kolejnym boku znajduje się św. Marek. Wyobrażono go frontalnie z prawą ręką w geście błogosławieństwa, natomiast w lewej trzyma rotulus. Ma on krótkie, brązowe włosy oraz brodę. Ubrany jest w niebieską tunikę odsłaniającą fragmenty bosych stóp i żółty płaszcz. Po lewej stronie przy jego nogach znajduje się lew. Na następnym boku ukazano frontalnie stojącego św. Mateusza. Ewangelista w lewej ręce przyciśniętej do piersi trzyma rotulus, a prawą opuszczoną wzdłóż tułowia wyciąga do przodu. Ma długie, brązowe, falowane włosy spływające na kark oraz brodę. Ubrany jest w blado różową tunikę i żółty płaszcz. Przy jego lewej stopie znajduje się uskrzydlona anielska główka. Dalej znajduje się także przedstawiony frontalnie św. Łukasz. Równocześnie prawą i lewą ręką podtrzymuje zamknietą księgę. Ma on łysiejące czoło i głowę otoczoną siwiejącymi włosami i brodą. Ewangelista ma na sobie brązową tunikę u spodu odsłaniającą fragmenty bosych stóp oraz bladoniebieski płaszcz przerzucony przez prawe ramię. U jego stóp, po lewej stronie, znajduje się wół. Na ambonę prowadzą ulokowane przy ścianie schody o dziesięciu stopniach. Ich balustradę artykułują kolumienki o liściastych kapitelach flankujące ażurowe, ostrołukowe arkady wypełnione u góry złoconym maswerkiem. Zaplecek ambony został zredukowany do szerokiej listwy dekorowanej stylizowaną ostrołukową arkadką. W jej górnej części wyobrażono dwie tablice Dekalogu z numerami przykazań: na jednej: I, II, III, IV, V; na drugiej: VI, VII, VIII, IX, X. Ponad amboną zawieszono wieloboczny baldachim zwieńczony ażurową wiązką spiętych razem pierścieniem zdobionych czołgankami prętów, tworzących dekoracyjny kwiaton wygięty do przodu. Boki baldachimu ozdobiono wycinanymi w desce maswerkami flankowanymi pinaklami, zwieńczonymi powyginanymi sterczynami. Niebieskie podniebie baldachimu zdobi srebrzone wyobrażenie gołębicy Ducha Świętego na tle złocistych promieni.
ambona
ambona
Zdjęcie nr 1: Obraz ma kształt stojącego prostokąta. Na czarnym tle ukazana została stojąca postać ubiczowanego Jezusa w ujęciu do pasa. Chrystus ma długie, czarne, falowane, opadające na plecy włosy oraz krótki zarost. Głowę ze złotą koroną cierniową nieznacznie przechyla w lewo. Wokół niej znajduje się srebrzysta gloria promienista, składająca się z namalowanych naprzemiennie cienkich oraz grubszych srebrnych promieni, zakończonych w jaskółczy ogon. Zbawiciel ubrany jest w luźno spływający po ramionach złoty płaszcz przewieszony przez lewę ramię, odsłaniający umięśnioną klatkę piersiową. Jego wyciągnięte do przodu związane złotym sznurem ręce są skrzyżowane na wysokości pasa. W lewej ręce trzyma czterolistną trzcinę zakończoną pałką.
obraz
Ecce Homo

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum siedząca postać Marii zwrócona trzy czwarte w lewo, delikatnie pochylona z rękami złożonymi w geście modlitwy. Przed nią siedzące na skale Dzieciątko, zwrócone trzy czwarte w prawo, delikatnie pochylone, opierające ciężar ciała na prawej ręce. Maria o delikatnych rysach: owalnej twarzy, małym nosie i drobnych ustach. Na głowie ma biały welon przykrywający jej włosy. Ubrana jest w bladoróżową suknię oraz silnie udrapowany ciemnogranatowy płaszcz, spod którego widoczna jest bosa stopa. Dzieciątko o jasnej, różowawej karnacji. Twarz pełna o małym nosie i głęboko osadzonych oczach. Głowę okalają krótkie, złote włosy. Wokół głów Marii i Dzieciątka złote, świetliste nimby. W tle pejzaż z widocznymi fragmentami drzew w brunatnej i ciemnozielonej tonacji. Rama złocona, fakturowana, w narożach i pośrodku boków zdobiona stylizowaną wicią roślinną.
obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie pionowego prostokąta z przedstawieniem Matki Boskiej Karmiącej. W centrum kompozycji została ukazana Maria w półpostaci z głową przechyloną na lewe ramię. W lewej dłoni trzyma Dzieciątko Jezus, a prawą przytrzymuje pierś, którą go karmi. Ubrana jest w zielone szaty: suknię oraz płaszcz zdobione jasnoczerwonymi i kolistymi różami, niebieskimi tulipanami oraz zielonymi listkami. Szaty obwiedzione są czarnym konturem, w środku malowane płaską plamą barwną, bez cieniowania. Twarz Marii pełna o jasnej karnacji z zaróżowionymi policzkami z długim nosem i małymi ustami. Włosy długie, ciemnobrązowe, schowane pod welonem. Dzieciątko ponad naturalnych rozmiarów z odkrytymi ramionami i kolanami. Tło po lewej stronie obrazu ciemnoniebieskie, a po prawej zielone z żółtym nimbem wokół głowy Dzieciątka oraz żółtym fragmentem w prawym, górnym narożu. Wokół głów postaci rozmieszczonych jest jednaście, dużych i złotych gwiazd. Rama prosta, drewniana i bejcowana.
obraz

Matka Boska Karmiąca

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamknięty łukiem nadwieszonym z przedstawieniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Maria ukazana w półpostaci, frontalnie, z Dzieciątkiem Jezus na lewym ręku. Dzieciątko widoczne z prawego profilu, z głową odwróconą do tyłu, oburącz ujmuje dłoń Marii. Owalne twarze postaci charakteryzują linearnie opracowane rysy, z długimi, wąskimi nosami oraz drobnymi ustami. Oczy Marii mają migdałowy kształt, jej wzrok skierowany jest na wprost. Matka Boska ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami ze złotymi obszyciami oraz ciemnoniebieski płaszcz nałożony na głowę. Dzieciątko ubrane jest w zieloną sukienkę i czerwony płaszcz, z jego lewej stopy zsuwa się sandał. Jezus spogląda w kierunku niewielkiej sylwetki jednego z dwóch archaniołów znajdującego się po prawej stronie – archanioła Gabriela. Po drugiej stronie jest archanioł Michał, obaj trzymają w dłoniach narzędzia Męki Pańskiej: Michał (włócznię i gąbkę z octem), Gabriel (krzyż). Na głowach Marii i Dzieciątka znajdują się otwarte korony ze szlachetnymi kamieniami, a wokół nimby: Matki Boskiej dekorowany bogatą wicią floralną, u Dzieciątka nimb krzyżowy. Wszystkie postacie są podpisane inicjałami: nad głową Marii, po lewej stronie obrazu widnieją litery „MP”, a po prawej „ΘΥ”; następnie po lewej stronie obrazu, nad głową archanioła Michała znajdują się litery „ΟΡМ”, a nad głową archanioła Gabriela „OΡГ” i dalej, po prawej stronie obrazu, obok Dzieciątka Jezus litery „IC-XC”. Tło jest złocone. Obraz ujęty jest prostokątną, profilowaną ramą zdobioną od zewnątrz ażurową wicią roślinną. W górnej części kompozycji napis „MATKO BOSKA NIEUSTAJĄCEJ POMOCY / MÓDL SIĘ ZA NAMI”. Rama drewniana, profilowana, złocona, ozdobiona rzędem stylizowanych liści akantu.
obraz

Matka Boska Nieustastającej Pomocy

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie ośmioboku z przedstawieniem sceny Adoracji Dzieciątka Jezus. W dole kompozycji w żłóbku leży Chrystus, nad którym stoi Maria, a za nimi św. Józef. Jezus leży nagi na białej tkaninie ułożonej na słomie, lewą rękę zbliża do twarzy, prawą trzyma przy boku, ma małą głowę, wokół niej świetlisty nimb. Spogląda na Marię, która również patrzy na niego, ręce składa do modlitwy, ma pociągłą, delikatną twarz o dużym nosie i małych ustach. Jest ubrana w czerwoną suknię z szarym wykończeniem na dekolcie i granatowy maforion. Święty Józef stoi w cieniu, patrzy na Dzieciątko, unosi prawą rękę, a w lewej trzyma kij. Ma podłużną twarz o ostrym nosie i małych ustach, łysinę i ciemny zarost. Ponad grupą otwiera się jaśniejące niebo i widać uskrzydlone główki aniołków. Z prawej strony kompozycji fragment kolumny.
obraz

Adoracja Dzieciątka

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Matka Boska z Dzieciątkiem (Piekarska)", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-z-dzieciatkiem-piekarska

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności