Kościół św. Marka należał do Zakonu Kanoników Regularnych od Pokuty Błogosławionych Męczenników Santa Maria de Metrio, zwanych w Krakowie tradycyjnie "Markami". Zakon powstał we włoskim Benewencie, a założył go król Sycylii Wilhelm w 1169 roku w celu opieki nad chorymi pielgrzymami wracającymi z Jerozolimy. Na IV soborze Lateraneńskim nadano im te samą regułę, którą posługiwali się kanonicy regularni św. Augustyna i przeniesiono do Rzymu, gdzie osadzono przy kościele Santa Maria de Metrio. Do Krakowa kanoników sprowadził Bolesław Wstydliwy w 1257 roku. Około 1300 roku lub w pierwszej ćwierci XIV wieku wzniesiono prezbiterium zamknięte trójbocznie. Przed 1397 roku wzniesiono korpus złożony z dwóch naw w układzie halowym (nawy równej wysokości) i wybudowano na nim dach. W pierwszej połowie XVI wieku wybudowano zakrystię, kaplicę św. Zofii i kaplice w części południowo-wschodniej. W 1528 i 1589 roku świątynia była niszczona przez pożary. Gruntowną przebudowę kościoła przeprowadzono po pożarze w 1594 roku, zapewne w pierwszej połowie XVII wieku w duchu wczesnego baroku. Jednym z fundatorów przebudowy był mieszczanin i rajca Walenty Merkiel. Nawę podzielono na trzy części, wzniesiono nowe sklepienia oraz empory. W 1617 roku murator Krzysztof Żelazko odbudował wieżę-dzwonnicę i znajdującą się obok niej kruchtę. Wówczas powstał obecny klasztor. Około 1700 roku wzniesiono dwa portale w prezbiterium do zakrystii i kaplicy. Gruntowną modernizację wnętrza przeprowadzono w drugiej połowie XVIII wieku. Na początku XIX wieku kościół z klasztorem został przejęty przez rząd austriacki z przeznaczeniem na pomieszczenie księży emerytów (1807) przeniesionych ze szpitala św. Ducha. Kościół odnowiono w latach 1894-1896 staraniem rektora Domu Księży Emerytów księdza Wawrzyńca Centta z funduszy Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej. Ponownie był restaurowany w latach 1972-1974 i w ostatnich dziesięciu latach.
Kościół św. Marka jest dziełem wielofazowym. Najstarszą częścią jest prezbiterium zamknięte trójbocznie. Przy jego budowie mogli wziąć udział muratorzy czynni przy budowie kościoła Mariackiego (konsekrowanego w 1320 roku). Kształt prezbiterium z wielobocznym zamknięciem może nawiązywać do architektury franciszkańskiej (kościoły Klarysek w Starym Sączu, Franciszkanów w Starym i Nowym Sączu) lub nawiązywać do kościołów we Frydmanie i Łapszach Wyżnych. Korpus z dwiema nawami rozdzielonymi dwoma filarami jest z kolei przykładem rozwiązania popularnego w Europie Środkowej. Takie wnętrza na terenie Polski są łączone z fundacjami króla Kazimierza Wielkiego w latach pięćdziesiątych XIV wieku (kościoły w Niepołomicach, Stopnicy i Szydłowie).
Dobry.
Kościół św. Marka należał do Zakonu Kanoników Regularnych od Pokuty Błogosławionych Męczenników Santa Maria de Metrio, zwanych w Krakowie tradycyjnie "Markami". Zakon powstał we włoskim Benewencie, a założył go król Sycylii Wilhelm w 1169 roku w celu opieki nad chorymi pielgrzymami wracającymi z Jerozolimy. Na IV soborze laterańskim zatwierdzono zakon jako kanoników regularnych i przeniesiono do Rzymu, gdzie osadzono przy kościele Santa Maria de Metrio. Do Krakowa kanoników sprowadził Bolesław Wstydliwy w 1257 roku. Około 1300 roku lub w pierwszej ćwierci XIV wieku wzniesiono prezbiterium zamknięte trójbocznie. Przed 1397 roku wzniesiono korpus złożony z dwóch naw w układzie halowym (nawy równej wysokości) i dach nad nim. W pierwszej połowie XVI wieku wybudowano zakrystię, kaplicę św. Zofii i kaplice w części południowo-wschodniej. Gruntowną przebudowę kościoła przeprowadzono w pierwszej połowie XVII wieku w duchu wczesnego baroku. Nawę podzielono na trzy, wzniesiono nowe sklepienia oraz empory. Wówczas powstały części obecnego klasztoru.
Józef Skrabski, "Kościół św. Marka", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/kosciol-sw-marka