Polichromia ścienna
Zdjęcie nr 1: Polichromia obejmuje powierzchnie sklepień i ścian prezbiterium oraz korpusu nawowego. W partii sklepień przybiera formę ulistnionych wici roślinnych w kolorze żółtym z kolorowymi kwiatkami, na tłach w kolorach niebieskim, fioletowym czy zielonym. Polichromia ścian prezbiterium jest dwustrefowa – w dolnej partii, do wysokości okien, na monochromatycznych tłach w kolorze m.in. brązu czy granatu znajdują się sceny figuralne – na południowo-wschodniej ścianie jest Pieta, na południowej – Wieczerza w Emaus z siedzącym przy stole Jezusem pomiędzy dwoma uczniami. Pozostałą powierzchnię ścian zajmują sceny ukazane na białym tle. Na ścianie północnej Ukrzyżowanie, gdzie Jezus jest przedstawiony na krzyżu w formie Drzewa Życia, po lewej stronie stoi Matka Boska, po prawej św. Jan Ewangelista. Na południowej ścianie został ukazany Chrystus Zmartwychwstały na tle promienistej glorii. Postaci charakteryzują smukłe, schematycznie opracowane sylwetki, drapowania szat – syntetyzm, natomiast kolorystyka utrzymana jest w odcieniach pastelowych.
Zdjęcie nr 2: Polichromia obejmuje powierzchnie sklepień i ścian prezbiterium oraz korpusu nawowego. W partii sklepień przybiera formę ulistnionych wici roślinnych w kolorze żółtym z kolorowymi kwiatkami, na tłach w kolorach niebieskim, fioletowym czy zielonym. Polichromia ścian prezbiterium jest dwustrefowa – w dolnej partii, do wysokości okien, na monochromatycznych tłach w kolorze m.in. brązu czy granatu znajdują się sceny figuralne – na południowo-wschodniej ścianie jest Pieta, na południowej – Wieczerza w Emaus z siedzącym przy stole Jezusem pomiędzy dwoma uczniami. Pozostałą powierzchnię ścian zajmują sceny ukazane na białym tle. Na ścianie północnej Ukrzyżowanie, gdzie Jezus jest przedstawiony na krzyżu w formie Drzewa Życia, po lewej stronie stoi Matka Boska, po prawej św. Jan Ewangelista. Na południowej ścianie został ukazany Chrystus Zmartwychwstały na tle promienistej glorii. Postaci charakteryzują smukłe, schematycznie opracowane sylwetki, drapowania szat – syntetyzm, natomiast kolorystyka utrzymana jest w odcieniach pastelowych.

Polichromia ścienna

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Myślenice
Miejscowość
Myślenice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Myślenice
Parafia
Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Kościół
Św. Jakuba
Miejsce przechowywania
ściany prezbietrium i korpusu nawowego
Identyfikator
DZIELO/17709
Kategoria
polichromia ścienna
Ilość
1
Czas powstania
1971 rok
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

Nie zachowały się żadne dokumenty świadczące o czasie powstania, czy dokładnym wyglądzie dawnej polichromii zdobiącej ściany kościoła św. Jakuba w Myślenicach. W inwentarzu sporządzonym w 2010 roku znajduje się natomiast informacja, że „zdaniem starszych ludzi […] wcześniejsza polichromia była skromna. Prezbiterium pomalowane na niebiesko, a na nim umieszczone złote gwiazdki. Sufit w nawie głównej pomalowany był na biało – z wyjątkiem rozety nad żyrandolem. Wokół stropu niebieski pas. Kilka postaci aniołów w różnych miejscach na ścianach”. Zmiany nastąpiły w 1970 roku, jak wspomina w kronice parafialnej ksiądz Józef Bylica: „w kościółku na Stradomiu rozpoczyna się remont, który został zatwierdzony przez Najprzewielebniejszą Kurię i Wydział Konserwacji Zabytków w Krakowie”. W ramach przeprowadzonych prac m.in. do zakrystii została doprowadzona woda miejska, wewnątrz kościoła natomiast oczyszczono wszystkie ołtarze a ich stopnie oraz podstawę ambony odlano z betonu, natomiast ze ścian „zbito stare tynki i nałożono nowe”. W 1971 roku została wykonana polichromia według projektu profesora krakowskiej ASP, Józefa Nykla, który nadzorował wspomniane prace. Część dekoracji uległa jednak zniszczeniu podczas montażu nowego chóru w 1981 roku. Ubytek ten wypełnił projekt malowidła autorstwa Mariana Szczepaniaka z Krakowa, który zatwierdził profesor Nykiel, a jego realizacji podjęli się Jan Majda i Z. Bednarz.

Opis

Polichromia obejmuje powierzchnie sklepień i ścian prezbiterium oraz korpusu nawowego. W partii sklepień przybiera formę ulistnionych wici roślinnych w kolorze żółtym z kolorowymi kwiatkami, na tłach w kolorach niebieskim, fioletowym czy zielonym. Polichromia ścian prezbiterium jest dwustrefowa – w dolnej partii, do wysokości okien, na monochromatycznych tłach w kolorze m.in. brązu czy granatu znajdują się sceny figuralne – na południowo-wschodniej ścianie jest Pieta, na południowej – Wieczerza w Emaus z siedzącym przy stole Jezusem pomiędzy dwoma uczniami. Pozostałą powierzchnię ścian zajmują sceny ukazane na białym tle. Na ścianie północnej Ukrzyżowanie, gdzie Jezus jest przedstawiony na krzyżu w formie Drzewa Życia, po lewej stronie stoi Matka Boska, po prawej św. Jan Ewangelista. Na południowej ścianie został ukazany Chrystus Zmartwychwstały na tle promienistej glorii. Postaci charakteryzują smukłe, schematycznie opracowane sylwetki, drapowania szat – syntetyzm, natomiast kolorystyka utrzymana jest w odcieniach pastelowych.

Zarys problematyki artystycznej

Józef Nykiel, profesor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, to przede wszystkim konserwator dzieł sztuki, badacz oraz artysta. Jego dorobek obejmuje głównie liczne realizacje w zakresie konserwacji malarstwa ściennego (m.in. polichromie Jana Matejki w kościele NMP w Krakowie, czy Stanisława Wyspiańskiego w kościele Franciszkanów w Krakowie), sztalugowego oraz polichromowanej rzeźby drewnianej.
W wykonanej w 1971 roku polichromii dominuje tematyka chrystologiczna. Sceny przedstawiają m.in. takie tematy, jak Ukrzyżowanie, Pieta, Zmartwychwstanie czy Wieczerza w Emaus. Dla artysty niewątpliwie duże znaczenie w projektowaniu polichromii odegrał charakter przestrzeni kościoła. Józef Nykiel starał się zapewne dostosować cechy stylowe czy ikonografię malowideł do gotyckiej struktury wnętrza, tak by w pewnym stopniu nawiązywały one do średniowiecznych dekoracji ściennych. Według powyższej koncepcji sklepienia kościoła św. Jakuba pokrywa stylizowana ornamentyka roślinna, a w scenach figuralnych pojawiają się wątki charakterystyczne dla ikonografii plastyki średniowiecza. Przykładem tego jest przedstawienie krzyża Jezusa w scenie Ukrzyżowania, jako Drzewa Życia. Krzyż przybiera formę pnia z gałęziami pokrytymi sękami, liśćmi i owocami, często rozpoznać w nim można palmę lub krzew winnej latorośli. Teologiczne znaczenie tego motywu odnosi się przede wszystkim do licznych starotestamentalnych prefiguracji Jezusa, jaką jest m.in. rajskie drzewo mianowicie, jak pisał Ireneusz z Lyonu w II wieku: „to przekroczenie, które zostało popełnione przy pomocy drzewa, zostało usunięte przez posłuszeństwo, przez które posłuszny Bogu Syn Człowieczy przybity został do drzewa odrzucając poznanie zła, a wprowadzając poznanie dobra”. Ikonograficzny wątek Drzewa Życia w sztuce średniowiecznej rozpowszechnił się przede wszystkim pod wpływem pism św. Bonawentury, który za pomocą Drzewa Życia zobrazował w sposób metaforyczny historię Jezusa. Przykładami średniowiecznych przedstawień Drzewa Życia są m.in. freski w klasztorze Augustianów w Roudnicy nad Labem (ok. 1360) oraz w kościele Santa Croce we Florencji autorstwa Taddeo Gaddiego (ok. 1360), czy tzw. krucyfiks gałęziowy w kościele św. Jakuba w Toruniu (koniec XIV w.).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Literatura

Justyna SPRUTTA, Krzyż mistyczny jako Drzewo Życia w sztuce średniowiecza, Studia Gnesnensia Tom XXIX (2015), s. 329–338.

Streszczenie

Polichromia w kościele św. Jakuba w Myślenicach została wykonana w 1971 roku przez Józefa Nykla. Cechy stylowe oraz ikonografia malowideł nawiązują do plastyki i wątków tematycznych sztuki średniowiecznej.

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Jarosz Karol, Inwentarze kościółka pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Jakuba na Stradomiu w Myślenicach z roku 2010, z końca XIX wieku, z roku 1792, s. 65-67.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Na szerokim, ćwierćkolistym, wybrzuszonym cokole wmurowanym w północno-wschodni narożnik kaplicy ustawiona kamienna, całopostaciowa, pełnoplastyczna figura Chrystusa. Jezus stojąc zwrócony w trzech czwartych w prawo jest pochylony do przodu, z rękami skrępowanymi sznurem. Lekko przechyloną w prawo głowę charakteryzuje pociągła twarz o sumarycznie opracowanych rysach, małych oczach, prostym nosie i z krótkim zarostem. Długie, falowane włosy opadają na plecy. Nagą sylwetkę sumarycznie modelowaną w partii bioder przesłania sięgające kolan, lekko fałdowane perizonium związane na lewym boku. Krępujący dłonie sznur w formie szerokiej pętli jest narzucony na ramiona Jezusa. Kolumna w kształcie pojedynczej tralki umieszczonej na czworobocznej podstawie. Na cokole napis ujęty prostokątną ramką o wklęsłych narożach „PATRZ GRZESNIKU CO CIERPIĘ I NA MOIE RANY / NIE BICZUY MIE GRZECHAMI BOM DOSC SKA/TOWANY FONDATOR JAN HOŁUJ 1852”.
rzeźba
Chrystus u słupa
Zdjęcie nr 1: Całopostaciowa, pełnoplastyczna figura stojącego w kontrapoście anioła zwróconego na wprost. Owalną twarz o pełnych policzkach i podbródku charakteryzuje zadarty nos i zwrócone ku górze oczy. Półdługie, delikatnie kręcone włosy opadają na ramiona. Anioł prawą rękę składa na piersiach, lewą, zgiętą w łokciu kieruje w lewo. Ubrany jest w długą, srebrzoną szatę spodnią odsłaniającą prawą nogę, silnie drapowaną, o podwianym spodzie oraz krótszą, złoconą szatę wierzchnią o szerokich, sięgających łokci rękawach, przepasaną w talii. Tkanina obficie drapowana w drobne fałdki. Skrzydła złożone.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Całopostaciowa, pełnoplastyczna figura przedstawia Chrystusa Zmartwychwstałego zwróconego na wprost i stojącego w kontrapoście na czworobocznej, profilowanej podstawie. Owalną twarz charakteryzują delikatne rysy i krótki zarost. Długie, brązowe włosy opadają na ramiona. Nagie ciało Jezusa o uwydatnionej muskulaturze i podkreślonej linii żeber osłania białe perizonium przewiązane na biodrach i spięty na prawym ramieniu obszerny, rozwiany czerwony płaszcz o żółtym podszyciu. Na dłoniach, stopach i prawym boku widoczne ślady ran. Prawa, zgięta i odchylona w bok ręka jest uniesiona w geście błogosławieństwa, lewą Jezus podtrzymuje złocony drzewiec czerwonej chorągwi. Głowę okalają wiązki złotych promieni.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, koszowa, z dostępem od zachodu w postaci jednobiegowych schodów z ażurową dekorowaną stylizowanymi blendami balustradą. Oparty na słupie w formie pnia drzewa, które korzeniami wchodzi w trójstopniową podstawę kosz na planie ściętego ośmioboku. Pola ścianek w formie płycin zamkniętych łukiem półkolistym z motywem fryzu arkadkowego. Przed każdą z płycin, ustawiona na konsolce całopostaciowa figurka jednego z czterech ewangelistów trzymających w dłoniach atrybuty (św. Mateusz z księgą i piórem, św. Łukasz ze zwojem i stylusem, św. Jan z kielichem z wężem, św. Marek z księgą). Podstawę kosza obiega gzyms, podwieszenie ujmują konary w promienistym układzie, pomiędzy którymi są symbole ewangelistów: anioł, wół, orzeł i lew. Parapet w formie wklęsło-wypukłego gzymsu. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, ujętego ramą oraz parą ażurowych wolut; w polu arkada z płaskorzeźbionym przedstawieniem Chrystusa niosącego krzyż, w szczycie napis IHS ujęty wiązkami promienistej glorii. Baldachim utworzony z palmowych liści. Na podniebiu gołębicą Ducha Świętego w glorii promienistej.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca. Kosz na planie wycinka koła, dołem wypukły ujęty rzeźbioną formą wieńca laurowego. Trzy ścianki kosza zwężające się ku górze, wydzielone czterema stylizowanymi pilastrami dźwigającymi niepełne belkowanie tworzące parapet kosza, wyłamane na ich osi; trzony dekorowane cekinami, dolna cześć spływająca na cokół tworzy płyciny dekorowane rozetami. Pola zdobione płycinami: dwie zewnętrzne z rozetami przyjmującymi kształt krzyża, środkowa z płaskorzeźbionym przedstawieniem Chrystusa Dobrego pasterza na tle krajobrazu. U spodu kosza podwieszenie w formie spłaszczonej półkuli, podzielonej czterema lizenami na trzy pola dekorowane rozetami, zakończone szyszką. Zaplecek w formie prostokąta ujęty wąskimi lizenami, zwieńczony podwieszonymi płaskorzeźbionymi draperiami, spływającymi fragmentami tkaniny na boki. W polu drzwi ujęte ramą dekorowaną skręconą wstęgą. Baldachim na planie analogicznym do kosza, ujęty na całej długości niepełnym belkowaniem, wyłamanym w czterech miejscach, z podwieszonym lambrekinem. Stanowi on podstawę dla rzeźbionej góry, na której szczycie stoi figura Mojżesza z tablicami przykazań. Na podniebiu baldachimu rzeźbiona gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze ciemnoturkusowym, ornamentyka i profile złocone, detale srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Całopostaciowa, pełnoplastyczna figura stojącego w kontrapoście anioła zwróconego na wprost. Owalną twarz o pełnych policzkach i podbródku charakteryzuje zadarty nos i zwrócone ku górze oczy. Półdługie, delikatnie kręcone włosy opadają na ramiona. Anioł obydwie, zgięte w łokciach ręce kieruje w prawo. Ubrany jest w długą, srebrzoną szatę spodnią odsłaniającą lewą nogę, silnie drapowaną, o podwianym spodzie oraz krótszą, złoconą szatę wierzchnią o szerokich, sięgających łokci rękawach, przepasaną w talii. Tkanina obficie drapowana w drobne fałdki. Skrzydła złożone.
rzeźba
Anioł

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Zdjęcie nr 1: Polichromia pokrywa strop i ściany prezbiterium, strop, zaskrzynienia i ściany nawy oraz belkę tęczową, ambonę, ławkę kolatorską i parapet chóru muzycznego. W dekoracji zastosowano 77 motywów zarówno figuralnych, jak i heraldycznych, roślinnych, zwierzęcych, sakralnych, architektonicznych, tekstylnych, geometrycznych. Motywy tworzą oddzielne pasy dekoracyjne , dając wrażenie wzorzystych tkanin lub fryzów. Koloryt: jasna i ciemna czerwień, zielenie, błękity, brązy oraz żółcienie na białym lub czarnym podkładzie, czasem bezpośrednio na drewnie.
polichromia ścienna

Polichromia

Zdjęcie nr 1: Polichromia ścian i stropów prezbiterium i nawy podkreślająca podziały architektoniczne. W prezbiterium i nawie fryzy podstropowe. W połowie wysokości okien prezbiterium i nawy poziomy fryz, ponad którym całopostaciowe przedstawienia świętych, na północnej ścianie nawy Ostatnia Wieczerza oraz dekoracja heraldyczna. Stropy z malowane na kolor ciemnoniebieski z rozrzuconymi symetrycznie złotymi i srebrnymi rozetkami, z bogatą malowaną fasetą wokół, pośrodku z dużymi owalnymi medalionami z figuralnymi przedstawieniami scen z życia św. Jana Chrzciciela. Podłucze arkady tęczowej z dekoracją z motywów roślinnych i geometrycznych. Wnęki okienne ujęte obramieniami ze zgeometryzowanych motywów roślinnych.
polichromia ścienna

Polichromia ścian i stropów

Zdjęcie nr 1: Prezbiterium. Strop pokryty dekoracją malarską imitującą kasetony wypełnione rozetami oraz umieszczonymi pomiędzy nimi krzyżami wypełnionymi liśćmi na ramionach i rozetami na skrzyżowaniu. Na ścianach bocznych prezbiterium, w arkadach podtrzymywanych przez kolumny popiersia apostołów oraz popiersia mężczyzn w strojach szlacheckich ukazane na tle zielonych obić (genealogia Chrystusa). Pod nimi fryz z łacińskimi napisami od dołu zdobiony girlandami z uskrzydlonymi główkami anielskimi oraz puklowanymi wazami. Na ścianach również herby: m.in. Łabędź, Jastrzębiec. Nawa główna. Strop pokryty dekoracją malarską imitującą kasetony z rozetami. Na ścianach bocznych nawy głównej: na ścianie północnej cykl pasyjny w kwadratowych obramieniach z przedstawieniami: Modlitwa w Ogrojcu, Biczowanie Chrystusa, Chrystus Umęczony, Ecce Homo, Upadek pod krzyżem oraz słabo czytelny cykl maryjny z przedstawieniami: Zwiastowanie, Boże Narodzenie, Hołd Trzech Króli oraz Ucieczka do Egiptu i Rzeź niewiniątek, Jezus nauczający w świątyni. Na ścianie południowej nawy w arkadach umieszczono przedstawienia św. Wojciecha z wiosłem i św. Stanisława z Piotrowinem. Na balustradzie chóru muzycznego zachowały się częściowo trzy sceny ilustrujące przypowieść o bogaczu i Łazarzu oraz data: 1562. Kolorystyka pastelowa z przewagą zieleni, beżu i czerwieni z mocno zaznaczonymi konturami.
polichromia ścienna

Polichromia ścian i stropów

Zdjęcie nr 1: Sklepienie: żebra ozdobione na przemian pasami w kolorach czerwonym i niebieskim. Na gładkich zwornikach malowane tarcze herbowe od wschodu: Gryf i Łabędź. Wysklepki malowane wzdłuż żeber ornamentem geometrycznym złożonym z półkoli, zakończonych liliami heraldycznymi. Ze zworników rozchodzi się wić roślinna. Ściana północna: przęsło wschodnie - trzy sceny podzielone na dwie strefy, zamknięte arkadami wspartymi na tralkach. W dolnej: klęczący św. Grzegorz, pod arkadą, na tle tkaniny; w kolejnej postać klęczącej kobiety przed sceną zstąpienia Chrystusa do piekieł (?). W górnej strefie św. Grzegorz klęczący przed trzema mężczyznami zgrupowanymi wokół stołu, którzy pokazują świętemu tkaninę. Przęsło zachodnie: scena podzielone na dwie strefy. W dolnej scena wielofiguralna, przedstawiająca ucztę ze św. Grzegorzem z gołębicą na ramieniu, siedzącym po środku stołu, oraz z pochylającym się ku niemu aniołem. Zamykają ją trzy arkady. W górnej scena eucharystyczna ze św. Grzegorzem i diakonem, klęczącymi przed ołtarzem, na którym stoi Chrystus na tle niszy. Całość zamknięta arkadą. Łuk arkady prowadzącej do kruchty podkreślony bordiurą z ornamentem plecionkowym, ujęty kandelabrami dźwigającymi gzyms. W przyłuczach dwie uskrzydlone główki anielskie. Ściana południowa: W obu przęsłach analogicznie do okien malowane iluzjonistyczne nisze konchowe z postaciami świętych na postumentach w górnej strefie ściany. W podłuczach arkad girlandy, podtrzymywane przez uskrzydlone główki anielskie. Nisze i okna obwiedzione bordiurą z ornamentem geometrycznym, podtrzymane wspólnym parapetem z podwieszoną girlandą kwiatową. Pod wspornikiem malowana kolumna utworzona z dwóch tralek. W prześle wschodnim: postać św. Wojciecha, z malowaną na postumencie inskrypcją: ŚW. WOJCIECH / PIERWSZY MĘCZNNIK POLSKI. W przęśle zachodnim: postać św. Stanisława biskupa z półpostacią Piotrowina z prawej strony. Na postumencie malowana inskrypcja: W 700-LECIE KANONIZACJI / ŚW. STANISŁAWA BP-A KRAKOWSKIEGO / 1253 – 1953. W dolnej strefie ściany epitafia ujmuje dekoracja. Epitafium Jacka Konstantyna Chościaka Popiela: stylizowane dekoracja roślinna z falującymi wstęgami; tablica pamiątkowa podtrzymywana przez putta. Łuk tęczowy od strony prezbiterium obwiedziony analogicznym do sklepienia geometrycznym ornamentem. Kolorystyka pastelowa, z silnymi akcentami błękitu, czerwieni i żółcieni.
polichromia ścienna

Polichromia ścian i sklepienia

Zdjęcie nr 1: Polichromia pokrywa praktycznie całe wnętrze kościoła wraz z przedsionkiem. Przy wejściu, na stropie pod wieżą znajduje się polichromia patronowa. Jest wielobrawna, z motywami architektonicznymi, geometrycznymi, roślinno-kwiatowymi i figuralnymi – jeleniami, parami gołąbków, orłami, smokami. Wśród nich postać jeźdźca z kopią i grupa ludzi udających się na polowanie, poniżej których napis „Odbudowę kościoła, urządzenie wnętrza i rekonstrukcję dokonano staraniem Ks(iędza) Andrzeja Braszki / w czasie od lipca 1932 do grudnia r(oku) (19)39. / Pracę rozpoczął Władysław Cichoń + Skończył Adam Stalony-Dobrzański z Eugeniuszem Pisarkiem”. W polichromii przedsionka przeważają kolory biały, czerwony, zielony, niebieski, żółty i czarny. Ponad wejściem do nawy napis „ZACZNIJCIE / WARGI NASZE / CHWALIĆ PANNĘ / ŚWIĘTĄ / ZACZNIJCIE OPOWIADAĆ / CZEŚĆ JEJ NIEPOJĘTĄ” i po drugieh stronie „PRZYBĄDŹ NAM. MIŁOŚCIWA PANI / KU POMOCY / A WYBAW NAS / Z RĄK POTĘŻNYCH / NIEPRZYJACIÓŁ MOCY”. Poniżej „CHWAŁA OJCU I SYNOWI JEGO PRZEDWIECZNEMU”. W prezbiterium na ścianie i na suficie imitacja kasetonów z rozetami z przewagą koloru zielonego uzupełnionego czerwonym na ścianie i czarnym oraz bladożółtym na stropie. W centrum sufitu postać Matki Boskiej z Dzieciątkiem na lewym ramieniu, za którymi dwaj aniołowie skłaniający głowy. Maria ma poważną twarz o delikatnych rysach, ciemne oczy i wąski nos, na głowie otwartą koronę, wokół niej nimb. Jest ubrana w jasną sukienkę i intensywnie niebieski płaszcz. Dzieciątko prawą ręką błogosławi, lewą trzyma rękę Marii. Ma owalną, delikatną twarz, a na sobie jasną tunikę i zamkniętą koronę. W nawie, pośród takich samych kasetonów jak w prezbiterium, na sklepieniu wyobrażenie św. Michała Archanioła zabijającego szatana. Ponad nim postać anioła splatającego dłonie pod brodą. Archanioł spogląda pod stopy, w prawej ręce trzyma skierowany ostrzem w stronę potwora miecz, lewą ma opuszczoną do boku. Ma na sobie zieloną tunikę przewiązaną szerokim, góralskim pasem i czerwony płaszcz. Jasne postrzępione plamy ponad jego plecami sugerują skrzydła. Anioł powyżej jest ubrany w czerwoną sukienkę, nad nim płynnie uchodzą w górę ulistnione linie. Na ścianach nawy, pod linią stropu, rząd klęczących aniołów między kwitnącymi kwiatami. Każdy jest ubrany w zielonożółtą sukienkę i sandały, ma włosy do ramion i złoty nimb. Skrzydła z różnie ułożonych piór są wielobarwne. Anioły klęczą na linii ornamentu, ściana poniżej jest jasnoniebieska, z napisem powyżej opisanych przedstawień. Na skośnych fragmentach stropu imitacja drobniejszych kasetonów o falistym zarysie, wypełnionych krzyżami równoramiennymi. Wszystkie ciemnożółte, większość na czarnym tle, niektóre na tle zielonym tworzą kształt rombów. Na krawędzi motywy geometryczne, które mogą sugerować płonące serca. Na parapecie chóru fragmenty dawnej polichromii o motywach liściasto-wiciowych z rozwiniętymi kwiatami i motywem żołędzia. Między nimi ludzka głowa. Malowidło utrzymane w dominującym kolorze brązu, z elementami zielonymi i czerwonymi.
polichromia ścienna

Polichromia

Zdjęcie nr 1: Polichromia umieszczona na półeliptycznej kopule nad kruchtą północną. Przedstawienie ujęte dekoracyjną ramą o fantazyjnym wykroju zdobioną klasycystycznymi wazonami, kartuszami i rogami obfitości. W dolnej części na jasnoczerwonej chmurze ukazane przedstawienie Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny. Matka Boska wyobrażona w pozycji leżącej na prześcieradle unoszonym przez grupę aniołów. Maria leży z głową z lewej strony kompozycji z rękami złożonymi na piersi i z ugiętymi w kolanach nogami. Jest ubrana w jasnoróżową suknię, biały welon na głowie oraz niebieski płaszcz ułożony na jej nogach. Aniołowie są ubrani w różnokolorowe tuniki i płaszcze, mają też różne kolory skrzydeł. Przedstawienie okalają uskrzydlone główki aniołków oraz trójka półnagich putt sypiących kwiatki. W górnej części polichromii znajduje się odwrócony pejzaż z przedstawieniem kościoła w Brodach. W centrum jasnobłękitne niebo, a dookoła zielony pejzaż z drzewami.
polichromia ścienna

Polichromia kruchty

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Polichromia ścienna", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/polichromia-scienna-23

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności