Epitafium księdza Hieronima Rusockiego
Zdjęcie nr 1: Epitafium w kształcie zbliżonym do kwadratu, ujęte z każdej ze stron spływami wolutowymi, zwieńczone owalnym polem z godłem herbu Zadora i krzyżem na trzech kulach z ramionami zakończonymi trójlistnie. W polu obwiedzionymi bordiurą z rytą wicią roślinną inskrypcja „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / PERENNIS HAEC MEMORIA / PERILLVSTRI OLIM ET AD(MODU)M R(EVERE)NDO D(OMI)NO / HIERONYMO DE BRZEZIE RVSOCKI CRAC(OVIENSI) PLOC(ENSI) CAN(ONI)CO / PRAEPOSITO OSVECIMENSI THESAVRI REGII CVSTODI / S(ACRAE) R(EGIAE) M(AIESTATIS) SECRETARIO / IVRIS ET STATVS ECCL[ES]IASTICI VINDICI ZELOSISSIMO / IVSTIS A MORTE VINDICIIS STETIT / QVI CVM / INSIGNI PIETATE VIRTVTE PRVDENTIA / PARTAQVE FACTIS EGREGIIS CLARITVDINE NOMINIS / PATRIAM ET VRBEM ROMANAM IMPLEVISSET / IMMVNITATES CLERI STRENVE VBIQVE PROPVGNASSET / ECCLESIAM HANC A SE RESTAVRATAM / SACRIS ORNAMENTIS DECORASSET / MERITIS NON ANNIS CONSVMMAT(US) MINORI VITAE SPATIO / AETERNAM GLORIAE ABSOLVIT ET PROMERVIT CORONAM / OBIIT ANNO D[OMI]NI 16.81. DIE 3 MENS[IS] AVGVS[TI] AETATIS 57 / MONUMENTUM HOC ILLI EXECV(TORES) TESTA[MENTI] POSVERVNT”.

Epitafium księdza Hieronima Rusockiego

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Oświęcim
Miejscowość
Oświęcim
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Kościół
Wniebowzięcia NMP
Miejsce przechowywania
filar w nawie południowej
Identyfikator
DZIELO/24611
Kategoria
płyta nagrobna
Ilość
1
Czas powstania
po 1681 roku
Technika i materiał
marmur dębnicki, kuty, polerowany, złocony
Wymiary podstawowe
szerokość – 89,5 cm
wysokość – 104,4 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Domena Publiczna

Opis

Epitafium w kształcie zbliżonym do kwadratu, ujęte z każdej ze stron spływami wolutowymi, zwieńczone owalnym polem z godłem herbu Zadora i krzyżem na trzech kulach z ramionami zakończonymi trójlistnie. W polu obwiedzionymi bordiurą z rytą wicią roślinną inskrypcja „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / PERENNIS HAEC MEMORIA / PERILLVSTRI OLIM ET AD(MODU)M R(EVERE)NDO D(OMI)NO / HIERONYMO DE BRZEZIE RVSOCKI CRAC(OVIENSI) PLOC(ENSI) CAN(ONI)CO / PRAEPOSITO OSVECIMENSI THESAVRI REGII CVSTODI / S(ACRAE) R(EGIAE) M(AIESTATIS) SECRETARIO / IVRIS ET STATVS ECCL[ES]IASTICI VINDICI ZELOSISSIMO / IVSTIS A MORTE VINDICIIS STETIT / QVI CVM / INSIGNI PIETATE VIRTVTE PRVDENTIA / PARTAQVE FACTIS EGREGIIS CLARITVDINE NOMINIS / PATRIAM ET VRBEM ROMANAM IMPLEVISSET / IMMVNITATES CLERI STRENVE VBIQVE PROPVGNASSET / ECCLESIAM HANC A SE RESTAVRATAM / SACRIS ORNAMENTIS DECORASSET / MERITIS NON ANNIS CONSVMMAT(US) MINORI VITAE SPATIO / AETERNAM GLORIAE ABSOLVIT ET PROMERVIT CORONAM / OBIIT ANNO D[OMI]NI 16.81. DIE 3 MENS[IS] AVGVS[TI] AETATIS 57 / MONUMENTUM HOC ILLI EXECV(TORES) TESTA[MENTI] POSVERVNT”.

Zarys problematyki artystycznej

Epitafium najpewniej powstało w ośrodku kamieniarskim w Dębniku koło Krakowa. Jego forma wskazuje na jednego z działających tam kamieniarzy, szczególnie typ bordiury z kutą wicią roślinną (epitafium Wojciecha Greglicjusza w katedrze na Wawelu, 1670), ale również swobodnie dostawiane, krótkie spływy wolutowe (epitafium Anny Warszyckiej w kościele parafialnym w Pilicy, 1683).

Streszczenie

Epitafium księdza Hieronima Rusockiego powstało po 1681 roku zapewne w pracowni jednego z kamieniarzy działających w Dębniku koło Krzeszowic, gdzie od początku XVII wieku wydobywano czarny marmur. Formy dzieła jak motyw bordiury i spływów wolutowych powielane były przez tamtejszych kamieniarzy w innych dziełach.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Przyścienna, wisząca z dostępem w formie jednobiegowych schodów od strony prezbiterium, ambona składa się z kosza, zaplecka i baldachimu. Kosz został wykonany na planie półkola ustawionego na niskim cokole z podwieszeniem w formie zbliżonej do stożka, ujętego wolutami i zakończonego wałkiem z szyszką. Jego boki podzielono pilastrami na nierówne pola, w których znajdują się płyciny z rozetami w zewnętrznych polach oraz w środkowym płaskorzeźbione przedstawienie Chrystusa siewcy na tle krajobrazu siewcy. Kosz zwieńczony został parapetem w formie gzymsu. Zaplecek ambony uzyskał formę stojącego prostokąta, ujętego lizenami ozdobionymi dekoracją geometryczną i roślinną. W polu umieszczono płaskorzeźbioną gołębicę Ducha Świętego w glorii promienistej. Baldachim wykonano na planie półkola w formie belkowania z podwieszonym lambrekinem i fryzem dekorowanym diagonalną kratownicą. Górę baldachimu opięto belkowaniem wyłamanym na dwóch osiach skrajnych. Baldachim wieńczy postument z leżącą na nim zamkniętą księgą z barankiem apokaliptycznym, stojącymi za nim dwiema tablicami Dekalogu oraz widniejącym nad nimi krzyżem w promienistej glorii. Architektura ambony została polichromowana na biało ze złoconymi profilami i ornamentyką oraz srebrzonymi detalami.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba anioła jest ścięta i drążona z tyłu. Ustawiono ją na prostokątnej niskiej podstawie. Anioł ukazany został frontalnie w kontrapoście. Lewą rękę kładzie na piersi, a prawą wyciąga w bok. Ma owalną twarz o szeroko otwartych oczach, małym nosie, pełnych ustach, okoloną krótkimi, silnie kręconymi włosami. Ubrany jest w tunikę odsłaniającą prawe ramię, z rękawem na lewym ramieniu, przewiązaną w talii, odsłaniającą prawe kolano oraz płaszcz przerzucony przez lewe ramię, otaczający postać, podtrzymany z przodu na tasiemce. Bo bokach widoczne są złożone skrzydła. Rzeźba jest naturalistycznie polichromowana, a szaty i skrzydła zostały wyzłocone.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pierwszego z aniołów jest ścięta i drążona z tyłu. Postać została ustawiona frontalnie, w kontrapoście na obłoku. Głowa anioła jest skierowana w górę i obrócona w prawo. Lewą rękę ma uniesioną i odsuniętą od ciała, prawą natomiast unosi w górę. Jego twarz jest owalna, ma pełne usta, mały nos, i oczy skierowane w górę. Głowę otaczają krótkie i silnie kręcone włosy. Anioł ubrany jest w tunikę z jednym rękawem na lewej ręce, odsłaniającą ramiona oraz prawą rękę i lewe kolano. Fragment przerzuconego płaszcza widoczny jest w partii bioder. Jego skrzydła są rozłożone. Ciało zostało polichromowane w kolorze naturalnym, natomiast tunikę, płaszcz i skrzydła pozłocono. Także rzeźba drugiego anioła jest ścięta i drążona z tyłu. Ustawiony na prostokątnej, niskiej podstawie anioł w kontrapoście został ujęty frontalnie. Lewą rękę kładzie na piersi, prawą ma wyciąga w bok. Jego twarz jest owalna, o szeroko otwartych oczach, małym nosie, pełnych ustach, okolona krótkimi, silnie kręconymi włosami. Ubrany jest w tunikę odsłaniającą prawe ramię, z rękawem na lewym ramieniu, przewiązaną w talii, odsłaniającą prawe kolano oraz płaszcz przerzucony przez lewe ramię, otaczający postać, podtrzymany z przodu na tasiemce. Po bokach widoczne są złożone skrzydła. Figura polichromowana jest w partiach ciała naturalistycznie, natomiast szaty i skrzydła zostały wyzłocone.
rzeźba
Anioły
Zdjęcie nr 1: Figura anioła jest ścięta i drążona z tyłu. Ustawiono ją na rzeźbionym obłoku. Anioł ujęty został frontalnie w kontrapoście, z głową zwróconą w lewo. Prawą rękę ma złożoną na piersi, a uniesioną lewą zwróconą w bok. Ma owalną twarz okoloną krótkimi, kręconymi włosami, okrągłe, niebieskie oczy, pełne usta, mały nos. Anioł ubrany jest w tunikę z szerokimi rękawami, odsłaniającą ramiona i prawe kolano. Na prawej nodze widoczny jest fragment zawiniętego płaszcza. Skrzydła anioła są złożone. Ciało zostało polichromowane naturalnie, natomiast suknia, płaszcz i skrzydła wyzłocono, a obłok posrebrzono.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Marmurowa chrzcielnica uzyskała kształt kielicha. Na sześciennym cokole ustawiono czworoboczny postument, z którego wyrasta gruszkowa tralka podtrzymująca, spłaszczoną, sferyczną czarę dekorowaną imitacją płaskiego puklowania z wywiniętym brzegiem. Blaszana pokrywa uzyskała formę trybowanej półkuli, zakończonej aplikowaną kulą z krzyżem z gołębicą Ducha Świętego. Na pokrywie znajduje się trybowana inskrypcja: „A[NNO] D[OMINI] / 1613 /10.SA/LA MIEY/SKY".
chrzcielnica
chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Płytowe epitafium ścienne składa się z trzech zasadniczych części - konsoli, płyty właściwej i zwieńczenia. Całość wspiera się na prostopadłościennej konsoli mającej formę leżącego, wydłużonego prostokąta. Na niej ustawiono czworoboczną płytę z inskrypcją wspartą na dwóch trapezoidalnych nóżkach, z dłuższym bokiem u góry. Płytę przy krawędziach ozdobiono ornamentem roślinnym tworzącym dekoracyjną bordiurę. Pole w całości wypełnia napis: "Magdalenie z Ostrzeszewiczów / WRONOWSKIEY / Zmarłey dnia 8[ósme]go Maia 1823 / w Roku życia 76 / przywiązane Dzieci / nayukochańszey Matce swoiey / Pomnik ten niewygasłego żalu kładą / Przechodzących / prosząc o westchnienie do Boga za Jey / Duszę". Na płycie wsparto na okrągłych podporach, pierwotnie zdobionych aplikacjami z brązu, zwieńczenie w formie płaskiego obelisku o ściętym wierzchołku. Jego pole zdobi profilowane obramienie oraz ryta arkatura. Na szczycie znajduje się półwypukła waza. Pomiędzy podporami obelisku umieszczono wykonane z brązu litery: "D[eo] O[pitmo] M[aximo]".
płyta nagrobna
-

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Tablica epitafijna w kształcie stojącego prostokąta z inskrypcją „QVI ME PLA/SMASTI MI/SERERE MEI T”. Poniżej okrąg w obręczy, zdobionej rzędem trójkątów, w polu serce z trzema gwoździami i litery „W(ALERIANUS) S(TANISLAVIENSIS) / P(LEBANUS) B(ARWALDENSIS)”. Dolna część płyty zniszczona.
płyta nagrobna
Epitafium księdza Waleriana Stanisławskiego

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Epitafium architektoniczne, w formie aediculi, na cokole z wyciętym u dołu łukiem odcinkowym, ujęte parą kolumn o kapitelach korynckich, dźwigających niepełne belkowanie zakończone wyłamanym szerokim gzymsem. W partii zwieńczenia widnieje płaskorzeźbiona, ujęta liściastymi labrami tarcza z godłem herbu Prus I. Niegdyś epitafium wieńczył zapewne krzyż (obecnie zniszczony). Pośrodku profilowana płycina z inskrypcją „PAMIĘCI / Adama / WIŚNIEWSKIEGO / Dziedzica wsi Przebieczany / zm(arłego) d(nia) 6 Grudnia 1857 / w 64 roku życia. / Pozostała wdowa z dziećmi / poświęca”. W prawej dolnej części epitafium sygnatura „E(dward) Stehlik”.
płyta nagrobna

Epitafium Adama Wiśniewskiego

Zdjęcie nr 1: Tablica epitafijna kamienna w kształcie prostokąta o ściętych dolnych narożach. Na niej wykuta inskrypcja „ADRIANVS SKASSEWSKI DECAN(US) / CRVSVICIEN(SIS) CANONIC(US) VLAD/ISLAVIEN(SIS) R(EVERENDISSI)MI I(N) CHR(IST)O P(AT)RIS D[OMINI] / D(OMI)NI ANDREAE ZEBRIDOWSKI DE / VIANCZBORG DEI GRA(TIA) EPISCO/PI CRAC(OVIENSIS) DVCISQ(UE) SEVERIEN(SIS) THE/SAVRARI(US) VIR PIVS ET CATHOLI/CVS AN(N)O D(OMI)NI MDLV DIE 27 / MENSIS OCTOBR(IS) VITA FVNCT(US) / IN HOC TVMVLO REQESCIT / CVI(US) A(N)I(M)AE SIT DE(US) P(PRO)PICIVS”
płyta nagrobna

Epitafium Adriana Skassewskiego

Zdjęcie nr 1: Płyta w kształcie leżącego prostokąta, w profilowanej opasce tynkowej dekorowanej kimationem. Inskrypcja majuskułowa w języku polskim i zapisem daty po łacinie: TU LEŻY SIMON CHALUBKA / Z MAŁŻANKA HELENA Y SIN/EM MIKOLAIEM W GROBIE TYM / ODPOCZYWAIA POZOSTALY SIN / STANISLAW RODZICOM Y BRATV / TE PAMIATKE WISTAWIŁ MIEISCE / MAŁE MALEMU WZROSTOWI / SOBIE ZABISAWSZY ROKV / 1634. DIE 2I. NOVEMB(RIS).
płyta nagrobna

Epitafium

Zdjęcie nr 1: Płyta w formie stojącego prostokąta. W górnej części ryty monogram IHS z krzyżem. W polu inskrypcja „Adamo Kołaczkowski / Bonorum Cameralium Ann(o) 9 Praefecto / Die 24. Decembris 1824 A(nn)o vitae 54 / non tam aetate quam maerore / propter culpas aliorum consumpto / addicti amici posuere. / Quisquis es superior disce / quam durum piaesse aliis / Defuncto autem aeternam / precare requiem.” U dołu płyty ryta czaszka ze skrzyżowanymi piszczelami.
płyta nagrobna

Epitafium Adama Kołaczkowskiego

Zdjęcie nr 1: Tablica w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkolistym łukiem nadwieszonym z uskokami, ujęta profilowaną ramą. W górnej partii, w polu łuku znajduje się wpisane w owal, polichromowane godło herbu Szembek, poniżej tekst „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / Ad perpetuam rei memoriam / A(nn)o ab Incarnatione D[omi]ni 1781. / Die octava Julii. / Celsissimus Ill(ust)ri(ssi)mus R(enovere)nd(issi)mus D(omi)nus. / Christophorus Comes / SZEMBEK / Epp(iscop)us Uranopolitan(ensis) Coadjutor Ploc(ensis) / Dux Sielun(ensis) etc. Eccl(esi)am hanc Divo Jo/anni CANTIO dicatam solenni ritu Conse/cravit Anniversarium quo ad Officium et / Missam obeundum D(omini)ca prima p(os)t Festum Visita(ti)o / B(EATE) V(IRGINIS) MARIAE statuit et determinavit / Cura R(everendi) Stanislai Petulski huius Eccl(esiasti)cae / Actualis Praebendarii”.
tablica pamiątkowa

Epitafium

Zdjęcie nr 1: Epitafium z fantazyjnie wyciętą płyciną o bokach w kształcie półkolistych, nadwieszonych łuków na wklęsłych uskokach, ujętą uproszczonymi wolutami z chrząstkami. Pod dolną krawędzią kartusz z tarczą z godłami herbów Ostoja i Rola. W górnej części epitafium okrągły medalion ujęty taśmami zakończonymi ślimacznicami z krzyżem. W jego polu uproszona trupia czaszka ze skrzyżowanymi piszczelami. W polu Inskrypcja: "D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / PERIL(LVST)RI ET R(EVERENDI)S(I)MO DOMINO ADAMO / PAVLO A TARNOW TARNOWSKI PRAEPO/SITO SEVERIENSI FRATRI SVO GERMA/NO DESIDERATISSIMO AN(NO) 1712 / ATQVE / IOSEPHO, ET STANISLAO FILIIS AC MA/RIANNAE ET SALOMEAE TVM GEMINIBVS / ANNAE ALTER AEVE SALOMEAE NEC NON CHRI/STINAE FILIABVS, CHARISSIMAE SOBOLI SVAE PVBESCENTE AETATE ANNV(M) 1725 /DEFVNCTIS / SIBIQVE / ILLVSTRES ET MAGNIFICI MICHAEL STANISLAVS AB EADEM TARNOW TARNOWSKI EX / VENATORE LANCICIEN[sic] CAPITANEO SEVERIEN(IS) PRIMO BIECEN(SI] NVNC SIRADIENSIS CASTELLANVS / ET ROSA DE RILSKO SCIBOROWNA CONIVGES AD HIC VIATORES TAMEN MORITVRI, PRO / MORE CHRISTIANO AMORE HOC POSVERVNT MONVMENTVM AN(NO) D(OMINI) 1729 / QVORVM / VIRVTES ET QVALITATES MERITA VERITATI / VERITAS REFERAT POSERITATI / ETTI LECTOR PIE ETIAM MORTALIS / ANIMABVS FIDELIVM DEFVNCTORVM / PACEM PRECANDO DIC / REQVIESCANT IN PACE /AMEN".
płyta nagrobna

Epitafium Adama Pawła Tarnowskiego i jego dzieci Józefa, Stanisława, Marianny, Salomei, Ewy i Salomei

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Epitafium księdza Hieronima Rusockiego", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/epitafium-ksiedza-hieronima-rusockiego

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności