Baltazar Fontana - geniusz baroku

Ołtarz główny w kościele św. Anny w Krakowie wykonał Baltazar Fontana ze swoim warsztatem w latach 1695-1703. Należy on do najwybitniejszych przykładów małej architektury i rzeźby w sztuce polskiej. Fontana wykorzystał w nim szereg motywów zaczerpniętych z sztuki rzymskiej: skręcone kolumny z konfesji św. Piotra w bazylice watykańskiej, glorię promienistą z tronu św. Piotra w tej samej bazylice. Nawet figury św. Stanisława i św. Wojciecha przypominają ojców Kościoła trzymających tron św. Piotra w watykańskiej świątyni.

Mauzoleum św. Jana Kantego, profesora Uniwersytetu Krakowskiego, beatyfikowanego w 1680 roku, powstało w latach 1695-1700. Twórcą koncepcji tej oprawy był ksiądz Sebastian Piskorski. Projekt narysował malarz królewski Jerzy Eleuter Szymonowic-Siemiginowski, zaś dzieło wykonał warsztat Baltazara Fontany i kamieniarz Jan Liskowicz. W centrum stoją personifikacje czterech wydziałów Uniwersytetu – Teologii, Prawa, Medycyny i Sztuk Wyzwolonych, podtrzymujących trumnę z figurą putta w otoczeniu obłoków, które prawą ręką wskazuje na portret świętego, a lewą na posrebrzaną rzeźbę Baranka Apokaliptycznego na tle glorii. Wokół ustawiono skręcone kolumny podtrzymujące figury świętych Janów – Chrzciciela, Ewangelisty, Kantego i Damasceńskiego. Program dopełniają freski ukazujące sceny z życia zasłużonego profesora oraz Adorację Anielską, autorstwa Karola Dankwarta, uzupełnione przez Innocentego Montiego.

Powstały w latach 1698–1703 ołtarz Krzyża Świętego jest dziełem warsztatu kierowanego przez Baltazara Fontanę. Stanowi przykład recepcji rzymskich dzieł Gian Lorenza Berniniego w zakresie ekspresyjnego traktowania draperii oraz naśladowania rzymskich dzieł. W scenie Chwały Krzyża z Matką Boską i leżącym na jej kolanach martwym Chrystusem oraz unoszonym przez anioły krzyżem artysta zainspirował się dziełem Domenica Guidiego, ołtarzem w kaplicy Palazzo del Monte di Pietà w Rzymie. Sama Pietà przywodzi na myśl obraz innego rzymskiego artysty, malarza Annibale Carracciego. Ołtarz jest jednym z najwybitniejszych dzieł Fontany i jednym z najciekawszych przykładów recepcji rzeźby rzymskiej w Polsce.

Wykonany między 1695 a 1703 roku przez warsztat Baltazara Fontany ołtarz należy do najciekawszych dzieł dojrzałego baroku w Polsce. Bezpośrednim źródłem inspiracji dla tej nastawy był ołtarz św. Emerenziany w kościele Sant’Agnese w Rzymie, autorstwa Ercole Ferraty, jednego z najbliższych współpracowników Berniniego.

Ołtarz św. Piotra powstał w latach 1695-1703. Jego autorem jest Baltazar Fontana i jego warsztat. Nowatorski na ziemiach polskich typ nastawy z parą aniołów flankujących obraz został zaczerpnięty ze sztuki Rzymu. Źródłem inspiracji były ołtarze w kościele Santa Maria del Popolo, powstałe zapewne według projektów Gian Lorenza Berniniego. Modelując ekspresyjnie anioły, z faliście kształtowanymi draperiami artysta zainspirował się figurami na moście Anioła w Rzymie, a przede wszystkimi aniołami Berniniego w kościele San Andrea della Fratte.

Ołtarz w kaplicy Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej powstał w latach 1695-1703. Jego autorem był Baltazar Fontana i jego warsztat. W dziele tym rzeźbiarz zastosował rozwiązanie zaczerpnięte ze sztuki rzymskiej – oświetlenia figury światłem padającym z otworu niewidocznego dla widza, znajdującego się za wybrzuszonym belkowaniem.

Ołtarz św. Jana Chrzciciela powstał w latach 1695-1703. Jego autorem jest Baltazar Fontana i jego warsztat. Nowatorski na ziemiach polskich typ nastawy z parą aniołów flankujących obraz został zaczerpnięty ze sztuki Rzymu. Źródłem inspiracji były ołtarze w kościele Santa Maria del Popolo. Także postać anioła po lewej stronie z uniesionymi do góry rękami znajduje podobieństwa w figurze Daniela w jaskini lwów, autorstwa Gian Lorenza Berniniego, znajdującej się w tym samym rzymskim kościele, w kaplicy Chigich.

Ołtarz w kaplicy św. Józefa powstał w latach 1695-1703. Jego strukturę i dekorację rzeźbiarską wykonał Baltazar Fontana i jego warsztat. Nowatorski typ nastawy w formie owalnego obrazu flankowanego przez anioły był inspirowany rzymskimi dziełami z kręgu Gian Lorenzo Berniniego (ołtarze w kościele Santa Maria del Popolo).

Ołtarz w kaplicy św. Sebastiana powstał w latach 1695-1703. Jego strukturę i dekorację rzeźbiarską wykonał Baltazar Fontana i jego warsztat. Nowatorski typ nastawy w formie owalnego obrazu flankowanego przez anioły był inspirowany rzymskimi dziełami z kręgu Gian Lorenzo Berniniego (ołtarze w kościele Santa Maria del Popolo).

Kościół pw. św. Klemensa w Wieliczce to halowa budowla wzniesiona w stylu józefińskim w pierwszych dwóch dekadach XIX wieku. Jej projekt przygotował Karol Höfern, budowniczy cyrkułu bocheńskiego Świątynia powstała na fundamentach dawnej, gotyckiej, której większość została zniszczona w pożarze oraz w wyniku szkód górniczych. W obecną budowlę włączono jedynie zachowane, gotyckie prezbiterium oraz siedemnastowieczną kaplicę Morsztynów, dzieło projektu jezuickiego architekta Jana Delamarsa. Zdobiące ją sztukaterie wykonali w 1693 roku Baltazar Fontana oraz Pakosz Trebello. Prócz najstarszych części świątyni, na szczególną uwagę zasługuje pochodzący z osiemnastego wieku, ustawiony w kaplicy ołtarz Ducha Świętego przeniesiony z innego kościoła oraz gotyckie rzeźby św. Jana i Marii wkomponowane w ołtarz Ukrzyżowania znajdujący się w północnej nawie kościoła.