Salomea bł.

Biogram

Salomea urodziła się w 1211 (lub 1212) roku, była córką księcia Leszka Białego i ruskiej księżniczki Grzymisławy. W wyniku układów politycznych została w dzieciństwie zaręczona z Kolomanem, synem króla węgierskiego Andrzeja II. Koloman otrzymał w zarząd terytoria zamieszkane przez Słowian południowych, gdzie wraz z małżonką prowadził energiczną działalność fundacyjną, sprowadzając na swoje ziemie m.in. zakon franciszkanów. Po śmierci męża Salomea wróciła do Sandomierza i utworzyła tam pierwszy na terenach Polski konwent klarysek, do którego sama wstąpiła w 1245 roku. Konwent przeniesiono najpierw do Zawichostu, a potem do Skały, gdzie wkrótce powstało miasto na prawie niemieckim lokowane przez Salomeę. Księżnej bliska była duchowość i pobożność franciszkańska – prowadziła skromne życie, stosowała surowe posty, odbywała nocne czuwania, nosiła włosiennicę, a przez ostatnie siedem lat wiodła życie pustelnicy, mieszkając w jaskini w Grodzisku nieopodal Skały. Salomea zmarła 10 listopada 1268, a jej ciało zostało przeniesione do grobowca zlokalizowanego w prezbiterium krakowskiego kościoła Franciszkanów, gdzie 22 maja 1269 odbył się uroczysty pogrzeb. Po śmierci Salomei szybko pojawiły się pierwsze oznaki kultu, do czego przyczyniły się pochodzenie dynastyczne zmarłej, popularność ideałów franciszkańskich oraz zaangażowanie duchowieństwa krakowskiego. W 1290 roku franciszkanin Stanisław jako pierwszy spisał żywot zakonnicy, który zatytułował „Żywot świętej Salomei królowej halickiej”. W 1630 roku, przy okazji rozpoczynającego się procesu beatyfikacyjnego, kości zmarłej przeniesiono do kaplicy kościoła Franciszkanów, później spoczęły w niej również szczątki jej brata Bolesława Wstydliwego. Ostatecznie w 1672 (lub 1673) roku papież Klemens X dekretem z 17 maja zezwolił na oddawanie czci Salomei jako błogosławionej. Znany jest przekaz, według którego na łożu śmierci Salomei ukazała się Maria i wkrótce potem zakonnica odeszła w pokoju. Do najważniejszych miejsc kultu bł. Salomei należą parafie w Zawichoście i Skale oraz krakowskie klasztory Klarysek i Franciszkanów. W sztukach plastycznych najczęściej ukazywana jest w stroju zakonnym klaryski, z lilią lub różańcem w dłoni lub z gwiazdą (symbolizującą duszę) uchodzącą z jej ust w czasie śmierci. U jej stóp mogą leżeć insygnia odrzuconej władzy.