Marek św.

Inne formy nazwiska
Jan, Jan Marek
Miejsce urodzenia
Jerozolima (?)
Data śmierci
68
Miejsce śmierci
Aleksandria (?)
Autor opracowania
Maria Działo-Nosal
Tagi
ewangelista Marek św. święty

Biogram

Święty Marek według tradycji Kościoła jest uważany za autora Ewangelii według św. Marka. Utożsamiany jest również z występującym na kartach Nowego Testamentu - Janem lub Janem Markiem. Święty towarzyszył św. Pawłowi podczas jego pierwszej podróży misyjnej, z której jednak zawrócił docierając do Pamfilii. Z tego powodu św. Paweł nie zabrał go w drugą podróż misyjną. Według późniejszych apokryficznych przekazów św. Marek udał się do Aleksandrii, gdzie założył pierwszą wspólnotę chrześcijańską i zginął śmiercią męczeńską z rąk wyznawców boga Serapisa około 68 roku n.e. W IX wieku jego ciało zostało przeniesione do Wenecji z obawy przed profanacją przez muzułmanów. Ewangelia św. Mateusza zawiera przede wszystkim opis publicznej działalności Jezusa.

Święty Marek jest patronem Wenecji (stąd w jej herbie znajduje się symbol św. Marka – uskrzydlony lew), Reichenau (gdzie przeniesiono część jego relikwii), a także rzemieślników i pisarzy. W tradycji ludowej św. Marek jest wzywany w prośbach o dobrą pogodę dla rolników oraz o dobrą śmierć.
Obecnie w Polsce jest około 12 parafii pod jego wezwaniem. Wspomnienie św. Marka jest obchodzone 25 kwietnia, w ten dzień odprawiane są również procesje wokół pól. Z jego orędownictwem o dobrą pogodę wiążą się liczne przysłowia ludowe: „Deszcz w święty Marek to ziemia jak skwarek”, „Gdy Marek skwarem zieje, w maju kożuch nie dogrzeje”,, „Świętego Marka – nie ma co włożyć do garnka”, „Święty Marek rzuci do wody ogarek”.

W ikonografii św. Marek przedstawiany jest jako mężczyzna w średnim wieku o okrągłej twarzy, okolonej ciemnymi włosami i brodą. Zwykle ubrany jest w długie szaty typowe dla apostołów. Jego głównym atrybutem jest symbol uskrzydlonego lwa w nawiązaniu do Ewangelii, której jest autorem. Święty Mateusz, jako autor jest również ukazywany z przyborami pisarskimi: piórem, kałamarzem, księgą lub zwojem pergaminu. Najsłynniejszy cykle obrazów z życia, działalności i cudów po śmierci św. Marka znajduje się w kaplicy S. Zeno w S. Marco w Wenecji i pochodzi z lat 1260-1270.

Bibliografia

Paciorek Antoni, "Św. Marek. I. W Piśmie Świętym" , [w:] "Encyklopedia katolicka, t. 11" , Lublin 2006 , s. kol. 1269
Straszewicz Marzenna, "Św. Marek. II. Kult" , [w:] "Encyklopedia katolicka, t. 11" , Lublin 2006 , s. kol. 1270
Misiurek Jerzy, "Św. Marek. III. Duchowość" , [w:] "Encyklopedia katolicka, t. 11" , Lublin 2006 , s. kol. 1270-1272
Knapiński Ryszard, "Św. Marek. IV. Ikonografia" , [w:] "Encyklopedia katolicka, t. 11" , Lublin 2006 , s. kol. 1272-1273
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

Jak cytować?

Maria Działo-Nosal, "Marek św. ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/ludzie/marek-sw

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności