Święty Longin to postać łączona z opisanym w Ewangeliach żołnierzem, który przebił bok ukrzyżowanego Chrystusa włócznią, a także z setnikiem, który nawrócił się na Golgocie (oślepnął i odzyskał wzrok pod wpływem krwi z boku Jezusa). Tradycja wiąże wszystkie przekazy apokryficzne i ewangeliczne, utożsamiając żołnierza z włócznią z centurionem Gajuszem Kasjuszem Longinem (gr. longe – włócznia). Jego hagiografia ma dwie tradycje – łacińską i wschodnią. W tej pierwszej Kasjusz po nawróceniu przebywał 28 lat w Kapadocji, nawracając pogan i prowadząc świątobliwe życie. Za odmowę złożenia ofiary bóstwom pogańskim był torturowany, a następnie ścięty. Według wschodniej tradycji powrócił w rodzinne strony do Cezarei Kapadockiej. Został oskarżony przez Piłata o dezercję i wydano na niego wyrok. Wysłannicy Piłata uwięzili go, a następnie ścieli mu głowę i odesłali ją do Jerozolimy. Przez niektórych Longin uważany jest za głosiciela Ewangelii w Kapadocji, a nawet jej pierwszego biskupa. Początki jego kultu przypadają na IV wiek. Głowa świętego znajduje się w kościele św. Augustyna w Rzymie. W VII wieku włócznia Longina została przewieziona z Jerozolimy do Konstantynopola. W XIII wieku król Ludwik IX nabył jej fragment i umieścił w Sainte-Chapelle, jednak zaginął on w czasie rewolucji francuskiej. W 1492 roku inna część włóczni została pozyskana przez papieża Innocentego VIII i od tego czasu znajduje się w bazylice św. Piotra w Rzymie. Święty Longin jest patronem żołnierzy i niewidomych.
W ikonografii św. Longin przedstawiany jest w stroju rzymskiego legionisty z czerwonym płaszczem i włócznią, głównie w różnych wariantach sceny Ukrzyżowania, gdy przebija bok Jezusa. Czasem ukazywany jest w momencie odzyskania wzroku. Spotykane są również indywidualne przedstawienia świętego (np. figura Gianlorenza Berniniego w bazylice św. Piotra w Rzymie, figura Antoniego Frączkiewicza w katedrze w Kielcach). Ilustrowane były również pojedyncze epizody z jego życia jak np. Ścięcie Longina.
Natalia Leniec, Paulina Kluz, "Longin św. ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/ludzie/longin-sw