Juda Tadeusz św.

Biogram

Święty Juda był jednym z dwunastu apostołów. W Ewangelii nadano mu przydomek Tadeusz, co oznaczało "odważny". Był bratem św. Jakuba Młodszego (nazywany Juda Jakubowy) i prawdopodobnie św. Szymona, był też spokrewniony z Jezusem. W Biblii wymieniony był podczas Ostatniej Wieczerzy, w momencie gdy zadał Jezusowi pytanie, dlaczego nie objawi się światu (J 14, 22). Jest autorem nowotestamentowego Listu Judy (Jud 1,1). Według tradycji Juda miał głosić Ewangelię w Palestynie, Arabii, Armenii i Rosji. Miał się spotkać ze swoim bratem Szymonem w Mezopotamii, gdzie obaj ponieśli śmierć męczeńską. Judę zatłuczono pałką lub maczugą albo zabito włócznią lub toporem.

Święty Juda czczony był na Wschodzie. Miała na to wpływ legenda, według której Apostoł przybył do Edessy, aby spotkać się z królem Abgarem V Ukkamą, jako uczeń Chrystusa, i miał uzdrowić go z trądu za pomocą wizerunku Jezusa (acheiropoietos). Relikwie świętego znajdują się też w bazylice św. Piotra w Rzymie. Kult św. Judy Tadeusza był szczególnie popularny w krajach Cesarstwa Habsburskiego i w Rzeczypospolitej w XVIII wieku. Święty uznawany był za orędownika w sprawach beznadziejnych, dzięki licznym cudom mającym miejsce za jego wstawiennictwem. Święty Juda Tadeusz obchodzi wspomnienie liturgiczne razem ze św. Szymonem, które obecnie przypada na dzień 28 października.

W ikonografii św. Juda Tadeusz przedstawiany jest jako dojrzały lub starszy mężczyzna, w długiej tunice i płaszczu. Jego atrybutem jest jedno z narzędzi jego męki - pałka, maczuga, włócznia lub topór. Święty ukazywany jest z medalionem z wizerunkiem Chrystusa, do którego jest podobny pod względem fizjonomii. Jest to nawiązanie do bliskiego pokrewieństwa Judy z Jezusem. Medalion z wizerunkiem Chrystusa może również odnosić się do legendy o królu Abgarze, którego Juda miał uleczyć za jego pomocą. Juda Tadeusz ukazywany jest w scenach z jego życia i legend, rzadko w cyklach. Najczęściej w przedstawieniach ilustrujących opowieść o uzdrowieniu króla Abgara. Święty ten, jako jeden dwunastu Apostołów ukazywany był w ich grupie, często w scenach Credo Apostolorum, będących częścią przedstawienia Chrystusa w Majestacie. Święty występował również w wizerunkach ze św. Jakubem Starszym i św. Szymonem. Najczęściej jednak ukazywany był ze św. Szymonem, gdyż według tradycji zginęli razem śmiercią męczeńską i tego samego dnia obchodzą wspomnienie.

Bibliografia