Piotr Gamrat

Zawód
Biskup
Data urodzenia
1487
Imiona ojca i matki
Stanisław i Katarzyna
Data śmierci
1545
Autor opracowania
Stanisław Witecki

Biogram

Piotr Gamrat urodził się w 1487 roku jako syn Stanisława herbu Sulima, wójta w Osieku i Pilznie, właściciela Samoklęsk i dzierżawcy królewszczyzn Mrokowa i Tarchów oraz Katarzyny Balówny z Nowego Tańca. W 1500 roku zapisał się na Uniwersytet Krakowski, a w 1507 roku, będąc członkiem dworu Erazma Ciołka wyjechał do Rzymu, gdzie kontynuował studia. Już w 1509 roku został plebanem w Wyszkowie, a w 1519 roku po rezygnacji z tego beneficjum uzyskał scholasterię płocką. Po śmierci swojego protektora w 1522 roku powrócił do Polski i kontynuował karierę kościelną. W 1526 roku został kanonikiem gnieźnieńskim, w 1528 otrzymał dziekanię płocką, w 1529 scholasterię warszawską, w 1531 roku został dziekanem warszawskim i biskupem kamienieckim. W stolicy diecezji nie pojawił się ani razu, ponieważ w latach 1532-1538 pełnił funkcję generalnego administratora królewszczyzn na Mazowszu. W 1535 roku został przeniesiony na biskupstwo przemyskie, którym także zarządzał za pośrednictwem wikariuszy generalnych. Na początku 1538 roku został biskupem płockim, ale już w październiku, po śmierci Jana Chojeńskiego uzyskał godność biskupa krakowskiego. W stolicy królestwa podjął się działalności kontrreformacyjnej. Utworzył urząd inkwizytora, nakazał kanonikom głosić kazania i doprowadził do spalenia na stosie mieszczki Katarzyny Weiglowej, która nie chciała uznać, że Jezus był Synem Bożym. W 1541 roku zatrzymując biskupstwo krakowskie, został także arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem. W następnych latach zorganizował dwa synody diecezjalne i jeden prowincjonalny z bogatymi programami reform. Piotr Gamrat był bliskim współpracownikiem królowej Bony, której interesy reprezentował na sejmach i sejmikach. Aktywnie namawiał do sojuszu z Francją i utrzymania przyjaznych stosunków z Turcją wobec wojny na Węgrzech. Był dobroczyńcą Uniwersytetu Krakowskiego, któremu zapewnił m.in. obowiązkowe datki płacone przez biskupów najbogatszych diecezji. Po śmierci w 1545 roku został pochowany w katedrze krakowskiej, a królowa Bona ufundowała mu pomnik dłuta Jana Marii Padovana.

Bibliografia

Prokop Krzysztof Rafał , "Poczet biskupów krakowskich", Kraków 1999

Jak cytować?

Stanisław Witecki, "Piotr Gamrat", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/ludzie/piotr-gamrat

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności