Jan Grotowic
Imiona ojca i matki
Grot i Anna
Data sakry biskupiej
18 czerwca 1327
Data śmierci
05 sierpnia 1347
Miejsce śmierci
Wawrzeńczyce
Autor opracowania
Piotr Kołpak
Biogram
Jan herbu Rawa, syn Grota (właściciela Słupczy i Chrobrzan, podkomorzego sandomierskiego i kasztelana połanieckiego), po raz pierwszy w źródłach pojawił się w 1307 roku w czasie pertraktacji Władysława Łokietka z pełnomocnikiem książąt kujawskich w sprawie Pomorza. Poza osobistymi zdolnościami karierę ułatwiła mu protekcja możnych krewnych, kasztelana krakowskiego Prędoty Warszowica oraz proboszcza wiślickiego i kanonika krakowskiego Mikołaja, bliskich współpracowników Łokietka. W 1313 roku Jan Grotowic był już kanclerzem kujawskim, a w 1318 roku kanclerzem łęczyckim. Podczas pobytu na wygnaniu biskupa krakowskiego Jana Muskaty w latach 1310-1317 uzyskał kanonię katedralną. Na liście godności otrzymanych przez Jana znajdowały się też scholasteria skalbmierska, rektorat kościoła Mariackiego w Krakowie, probostwo w Kruszwicy oraz kanonie we Włocławku, Poznaniu, Gnieźnie, a nawet w Reggio koło Modeny. Po powrocie ze studiów 1 października 1326 uzyskał biskupstwo krakowskie, zastępując przeniesionego do Wrocławia biskupa Nankera. Sakrę z rąk arcybiskupa Janisława otrzymał 18 czerwca 1327. Już w 1328 roku wydał pierwsze statuty kapituły krakowskiej, a w 1331 roku statuty synodu diecezji krakowskiej – bardziej surowe niż postanowienia Nankera z 1320 roku. W ciągu pierwszych lat pontyfikatu Grotowic aktywnie zajmował się polityką finansową biskupstwa. Po śmierci Łokietka chciał doradzać młodemu królowi Kazimierzowi, a gdy nie udało mu się wystarczająco zbliżyć do władcy, stanął na czele antykrólewskiej opozycji. W 1331 roku biskup skarżył się na obciążenia państwowe nakładane na majątek kościelny, a w 1334 roku wszedł w spór z władcą, broniąc dawnych przywilejów i wolności biskupstwa. Po skargach króla adresowanych w latach 1336-1338 do Stolicy Apostolskiej, papież polecił Grotowicowi zaprzestania walki z Kazimierzem dla dobra Kościoła w Polsce. Wkrótce zażegnano konflikt, a hierarcha aktywnie włączył się w spór polsko-krzyżacki, m.in. składając zeznania w Uniejowie oraz posłując w imieniu króla do Awinionu w 1339 roku. Grotowic sprzeciwił się jednak postanowieniom traktatu kaliskiego z 1343 roku i wycofał się z polityki. Kontynuował rozpoczętą przez Nankera gotycką przebudowę katedry krakowskiej, z własnych środków pokrył koszty budowy kaplicy św. Jana Ewangelisty, a w 1346 roku dokonał konsekracji ołtarza głównego. Grotowic zmarł 5 sierpnia 1347 w Wawrzeńczycach i został pochowany w ufundowanej przez siebie kaplicy w katedrze wawelskiej.
Literatura
Matuszek Adam, Grot Jan, w: PSB, t. 9, s. 15-18.
Dzieła związane z osobą
Jak cytować?
Piotr Kołpak, "Jan Grotowic ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/ludzie/jan-grotowic