Co kryją stare księgi? Inicjał

Czas trwania lekcji
30 min
Etap edukacyjny
szkoła podstawowa
Tematyka
paleografia
Autor scenariusza
Piotr Kołpak, Justyna Kuska

O scenariuszu lekcji

Lekcja ma na celu uświadomienie uczniowi, jak ważna w zamierzchłych czasach była sztuka kaligrafii. Przykładowe ilustracje wskazują na ważną funkcję, jaką w dawnych rękopisach pełnił inicjał – kolorowanka z wybranym inicjałem pomoże uczniowi wczuć się w rolę średniowiecznego iluminatora.

O sztuce pięknego pisania. Inicjał


Słowo "inicjał" pochodzi od łacińskiego zwrotu initium, czyli początek i oznacza pierwszą literę słowa rozpoczynającego daną część lub rozdział tekstu. W średniowiecznej sztuce kaligrafii inicjał był większy od pozostałych liter i często towarzyszyła mu dekoracja ornamentalna. Spotykamy inicjały jednokolorowe, ale również bogato przystrojone – nierzadko iluminator (czyli średniowieczny artysta zajmujący się zdobieniem ksiąg i dokumentów) dekorował dzieło sproszkowanym złotem, a szczególnie piękny efekt dawało kładzenie na inicjał płatków prawdziwego złota, aby jego blaskiem podkreślić piękno pisma.

Najważniejszą funkcją inicjału było nadanie rękopisowi walorów małego dzieła sztuki cieszącego oko czytelnika. Poza tym wspaniałe zdobienia tekstu akcentowały prestiż wystawcy dokumentu lub autora księgi.

Przyjrzyj się wybranym przykładom inicjałów zamieszczonych w galerii poniżej. Zwróć uwagę w jaki sposób je dekorowano, zdobytą wiedzę wykorzystasz na dalszym etapie pracy.

Galeria: Jak mogą wyglądać inicjały?

Zadanie do wykonania

Poczuj się jak średniowieczny iluminator i stwórz swój własny inicjał. Pokoloruj obrazek jednym lub kilkoma kolorami. Możesz posłużyć się przykładowym inicjałem pochodzącym z księgi krakowskiego oficjalatu, która została opracowana i zdigitalizowana w ramach projektu Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej.

Do wykonania tego zadania pobierz Kartę pracy zamieszczoną w plikach do pobrania u dołu strony.

Pliki do pobrania

Karta pracy: Inicjał

Pobierz

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności