SDM_COVER_PHOTO

Lambert III

Zawód
duchowny
Autor opracowania
Emilia Karpacz
Tagi
biskup krakowski

Biogram

Biskup Lambert III zastąpił na krakowskim tronie biskupim zmarłego w dramatycznych okolicznościach Stanisława ze Szczepanowa. Według „Rocznika kapituły krakowskiej” sakrę biskupią otrzymał jednak w 1082 roku, a więc dopiero trzy lata po śmierci poprzednika i po śmierci Bolesława Szczodrego. Zdaniem Zofii Kozłowskiej-Budkowej pochodził z archidiecezji kolońskiej. Innego zdania był Andrzej Wędzki, który uważał go za przedstawiciela polskiego duchowieństwa. Lambert był autorem najstarszego znanego listu sporządzonego w krakowskiej kancelarii biskupiej. Niedatowane pismo najprawdopodobniej powstało po 1085, ale przed 1092 rokiem i było adresowane do króla Czech Wratysława II. Hierarcha zwracał się do czeskiego władcy z prośbą o przewód (zapewnienie transportu i bezpiecznego przejazdu) dla posłów arcybiskupa Kolonii wracających z Krakowa. W treści listu jest również wzmianka o wysłannikach Lamberta, którzy wcześniej przebywali w Kolonii. Jak trafnie zauważył Krzysztof Prokop, jest to dowód na ożywione stosunki między dwoma ośrodkami kościelnymi, dodatkowo podnoszący prawdopodobieństwo słuszności tezy o pochodzeniu Lamberta z archidiecezji kolońskiej. W historiografii pojawiły się nawet daleko idące wnioski, jakoby pismo to miało świadczyć o tym, że Lambert otrzymał nominację biskupią od Wratysława po opuszczeniu Krakowa przez Bolesława i nadaniu Wratysławowi przez cesarza Henryka IV tytułu króla czeskiego i polskiego. Zdaniem Budkowej użyte w liście sformułowania nie dają podstaw do takich twierdzeń. Badaczka ta uważała, że wymiana poselstw miała miejsce w 1087/1088 roku i była związana z podjęciem próby zacieśnienia relacji między Władysławem Hermanem a Henrykiem IV zwieńczonej małżeństwem księcia z Judytą Salijską zawartym w 1088 roku. Dokonaniem Lamberta było również zreformowanie krakowskiej kapituły katedralnej w zgodzie z wzorami francuskimi rozpowszechnionymi również nad Mozą w pozostającej w sferze wpływów kultury francuskiej Kolonii. Na czele kapituły stanął dziekan. Archidiakon natomiast miał wspomagać biskupa w kwestiach związanych z sądownictwem kościelnym, a z czasem również w wizytowaniu diecezjalnego duchowieństwa. Tę reorganizację wsparli Władysław Herman i jego żona Judyta czeska, zapewniając uposażenie zwiększonej liczbie kanoników (zdaniem Budkowej ta hojność książęcej pary uprawdopodabnia tezę o udziale biskupa w zbliżeniu między księciem i cesarzem). Judyta podarowała kapitule opole Chropy, a książę przeznaczył również niemałe fundusze na budowę nowej katedry biskupiej zwanej obecnie hermanowską pod patrocinium św. Wacława. Palatyn Sieciech ufundował natomiast kościół św. Andrzeja na krakowskim Okole. Przy tej świątyni również utworzono wspólnotę kanonicką, którą Sieciech uposażył dziesięcinami, najprawdopodobniej za namową biskupa Lamberta. Hierarcha zmarł 25 listopada 1101. W „Roczniku krakowskim krótkim” oraz „Żywocie św. Stanisława” autorstwa Wincentego z Kielc (lub Kielczy) znalazła się budząca wiele dyskusji w historiografii informacja, że Lambert wraz z kanonikami krakowskimi dokonał w 1088 roku przeniesienia szczątków zamordowanego biskupa z kościoła św. Michała na Skałce do katedry wawelskiej. Wskazywałoby to na otoczenie biskupa kultem od razu po śmierci. Zdaniem Budkowej do przeniesienia mogło dojść np. z okazji ślubu Hermana i Judyty.

Literatura

Abraham W., Organizacja Kościoła w Polsce do połowy XII wieku, wyd. 3, Poznań 1962
s. 28-29.
Kętrzyński S., Polska X-XI wieku, Warszawa 1961, s. 644 i następne.
Kozłowska-Budkowa Zofia, Z dziejów kolegiaty św. Andrzeja w Krakowie, „Studia Historyczne, t. 10: 1967, s. 29.
Eadem, Lambert III, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 16, Wrocław – Warszawa – Kraków 1971, s. 423-424.
David P., Recherches sur l’annalistique polonais, Bordeaux 1932, s. 22-23.
Dąbrowski J., Dawne dziejopisarstwo polskie, Warszawa 1964,
Kętrzyński S., Polska X-XI wieku, Warszawa 1961, s. 644 i następne
Kościół w Polsce, Średniowiecze, Kraków 1968.
Kürbisówna B., Więź najstarszego dziejopisarstwa polskiego z państwem, w: Początki państwa polskiego, Poznań 1962, t. II 224.
Prokop Krzysztof Rafał, Poczet biskupów krakowskich, Kraków 1999, s. 28-29.
Wojciechowski T., Szkice historyczne XI wieku, wyd. 3, Kraków 1951.

Jak cytować?

Emilia Karpacz, "Lambert III ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/ludzie/lambert-iii

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności