Narodziny Marii

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Miejscowość
Harklowa
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Nowy Targ
Parafia
Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Tagi
malarstwo religijne Matka Boska św. Anna
Miejsce przechowywania
plebania
Identyfikator
DZIELO/01714
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
XVIII wiek
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 132 cm
wysokość – 178,5 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 160,4 cm
Szerokość bez ramy – 113,4 cm
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Zbieżność tematu obrazu z wezwaniem kościoła pozwala przypuszczać, że obraz pochodził z ołtarza głównego rozebranego w 1877 roku. Później przechowywano go w przedsionku, obecnie znajduje się na plebanii.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający Narodziny Marii. Kompozycja wielopostaciowa, usytuowana we wnętrzu komnaty. Na pierwszym planie, po lewej stronie ukazana scena kąpieli Marii podtrzymywanej na białej chuście przez trzy położne ukazane w pozycji klęczącej. Kobieta po prawej zwrócona w prawo, w stronę Marii, ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami, bladoniebieską tunikę oraz ciemnogranatowy płaszcz, na głowie ma zawiązaną białą chustkę. Obok postać starszej kobiety, z pochyloną głową, ubranej w jasnobrązowy płaszcz, wokół twarzy podwika. Po lewej stronie dziewczęca postać w czerwonej sukni. Po prawej stronie obrazu postać służącej niosącej kosz, ukazanej frontalnie, ubranej w czerwoną suknię i jasnobrązową spódnicę oraz płaszcz. Na głowie ma udrapowaną białą chustę, zawiniętą wokół szyi i opadającą na lewe ramię. Na dalszym planie św. Anna przedstawiona w podeszłym wieku, leżąca na łożu z baldachimem. Święta zwrócona jest w lewo, w stronę siedzącego na krześle św. Joachima. Jest ubrana w granatową suknię i czerwoną chustę na głowie, wokół twarzy podwika. Święta lewą rękę podaje św. Joachimowi, ukazanemu jako stary mężczyzna, ubranemu w szarą tunikę i długi kubrak. Po lewej stronie widoczny fragment klęczącej kobiety, przysłoniętej kotarą baldachimu. Po prawej postać młodej kobiety, stojącej, zwróconej w trzech czwartych w prawo. Kobieta ubrana jest w jasnobrązową suknię i błękitny płaszcz okrywający prawe ramię i lewy bok postaci. Głowa ukazana profilem, częściowo okryta białą chustą. Scena rozgrywa się w komnacie, na tle brązowych ścian i podłogi. Z prawej strony z przodu widać fragment krzesła z białą tkaniną na siedzeniu, w tle kominek. Obraz oprawiony w prostą, czarną ramę z żółto-czerwonym profilem od strony wewnętrznej.

Zarys problematyki artystycznej

Kompozycja wykorzystana na harklowskim obrazie swoją genezą sięga do wczesnośredniowiecznego typu ikonograficznego, stosowanego przy ukazywaniu narodzin różnych osób świetych. Najpierw narodzin Chrystusa w tzw. typie syryjskim, a następnie w przedstawieniach, jak w tym przypadku, narodzin Najświętszej Marii Panny lub innych, np. św. Jana Chrzciciela, św. Mikołaja biskupa, itp. Zasadniczym elementem takiego przedstawienia jest odpoczywającą po połogu matka leżąca na posłaniu lub w łożu. Najczęściej usługują jej osoby towarzyszące. Równocześnie przedstawiano kąpiel noworodka. Stosunkowo często występuje tu także siedzący ojciec dziecka, np. jak tutaj św. Joachim, św. Józef, św. Zachariasz, itd.
Obraz przechowywany na harklowskiej plebanii zdradza inspiracje malarstwem renesansowym, zwłaszcza gdy przyjrzeć się towarzyszącym scenie postaciom stojących po prawej stronie kompozycji kobiet – jednej z koszem, drugiej z ręką na piersi, jakby wyjętych z zupełnie innego przedstawienia. Artysta starał się ukazać wielopostaciową scenę, jednak nie zawsze trafnie oddane relacje wielkości osób i przedmiotów oraz proporcje ciał każą zauważyć, że nie do końca poradził sobie z tym trudnym zadaniem.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, obraz zdublowany.

Streszczenie

Obraz z przedstawieniem sceny narodzin Marii, przechowywany na harklowskiej plebanii został namalowany w XVIII wieku. Wielopostaciowa scena została zakomponowana według tradycyjnego schematu i zdradza inspiracje malarstwem renesansowym. Artysta nie do końca poradził sobie z prawidłowym oddaniem relacji wielkości i proporcjami postaci.

Bibliografia

Kornecki Marian, "Gotyckie kościoły drewniane na Podhalu", Kraków 1987
Janicka-Krzywda Urszula, "Zabytkowe kościoły Orawy, Spisza, Podhala, Gorców i Pienin", Kraków 1987
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły Niżnego Podhala", Kraków 2004
J.L., "Kościół pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Harklowej" , „Tygodnik Podhalański” , s. 23

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Narodziny Marii", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/narodziny-marii

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności